Met haar kogelwerende huid op basis van spinnenzijde werd Jalila Essaïdi in één klap wereldberoemd. Dit jaar wacht een doorbraak.
Ze is in de eerste plaats kunstenaar, zegt Jalila Essaïdi (1980). Ze studeerde dan ook in 2009 af in Tilburg als autonoom kunstenaar en eerstegraads kunstdocent. Maar sinds die tijd heeft ze ook een belangrijke toepassing van haar kunst gevonden: ze werd in één klap wereldberoemd toen ze een kogelwerende huid ontwierp. Wetenschappers van over de hele wereld waren vol belangstelling voor haar 'Bulletproof Skin', een stuk mensenhuid waar spinnenzijde door gekweekt is (foto hier direct onder). Zelfs het Amerikaanse leger klopte aan. Niet zo gek, want uit schiettesten bleek de gemanipuleerde huid in staat een kogel tegen te houden, wanneer deze op halve snelheid is afgeschoten.
Zeven vragen
In 4 jaar tijd ontwikkelde Essaïdi zich tot bio-kunstenares, wetenschapper en zakenvrouw. Haar huid op basis van spinnenzijde is pas het begin, zegt ze zelf. Dit jaar wacht een nieuwe doorbraak. Zeven vragen, in aanloop naar het Maakindustrie100-event van 22 april.
#1. Je hebt in Eindhoven de BioArt Laboratories opgericht. Wat beoog je daar precies mee?
'Mijn doel is om met BioArt Laboratories voor een verandering in de samenleving te zorgen. Door vanuit onbegrensde mogelijkheden te denken zijn kunst, technologie, wetenschap en natuur geen op zichzelf staande werkgebieden. Juist de cross-over-aanpak zorgt voor kruisbestuiving en innovatie op onontgonnen vlakken.
Ik wil met deze manier van denken en werken jonge mensen inspireren om deel te nemen aan innovatie. BioArt Laboratories (zie foto onder) leidt de makers van de toekomst op door ze toegang te geven tot de materialen en middelen die het huidige tijdperk definiëren. Zij krijgen alle ruimte om te experimenteren vanuit nieuwe invalshoeken en om te ontdekken.
Hieruit vloeien nieuwe ontwikkelingen en start-ups voort, op de plek waar historisch gezien een start is gemaakt binnen de Nederlandse maakindustrie. Er wordt voor nieuwe economische activiteit gezorgd, door spin-off te creëren vanuit de BioArt-manier van denken en werken. Bovendien betrekken we door middel van kunst een groter publiek. Kunst geeft betekenis aan wat wordt gecreëerd. Wij openen het debat en binden de maatschappij aan innovatie en technologie, waarbij er ook oog is voor de ethische zijde.'
#2. Wat kunnen managers hiervan leren? Hoe wil je hen inspireren?
'Managers herkennen vaak hun eigen succesfactoren in die van een medewerker en stellen daarom vaak een zelfde type aan. De kracht van innovatie is juist het zoeken naar de witte vlekken in jezelf en daarmee in de organisatie. Door de 'clash of the sectors' komen nieuwe ideeën los en ontstaan innovaties. Denk aan hoe Philips & Douwe Egberts dat ooit deden met de ontwikkeling van de Senseo. Daarom zijn we bij BioArt Laboratories op zoek naar de mensen met verschillende achtergronden en bieden we hen een podium om te doen waar ze goed in zijn en zich te laten inspireren door de aanpak uit andere sectoren. Deze aanpak voeren we ook door in onze projecten, zoals de BAD-Award, de BioArt & Design-Awards, waar een kunstenaar en een wetenschapper gezamenlijk werken aan nieuwe projecten. Met de creativiteit van de één en de systematische aanpak van de ander komen daar hele mooie dingen uit. Zoals bij mij, met mijn spinnenzijde. Kortom sta open voor iedereen, die je niet kent.'
#3. Wat levert zo'n cross-over op?
'Er is niet één alternatief perspectief dat opgaat voor alle vraagstukken die spelen binnen de huidige topsectoren. Iedere topsector heeft zijn eigen specialisaties, en daarmee sterke en zwakke kanten. Het wandelen op de crossovers van deze top-sectoren zorgt ervoor dat je probleemstellingen met een verse blik kunt benaderen.
Om als voorbeeld terug te grijpen naar het project ‘kogelwerende huid’: hier bewandelde ik als nieuwe maker wegen die voorheen nooit eerder bij elkaar kwamen. De dermatologen van het LUMC, de synthetische biologen van Utah State University en de onderzoekers van het Nederlands Forensisch Instituut waren vóór dit project niet van elkaars vakgebied op de hoogte, en zeker niet van elkaars maakindustrie.
Door als een generalist jezelf specialistische kennis toe te eigenen binnen deze vakgebieden leer je elkaars taal spreken en breng je specialisten bij elkaar. Dat is waar de magie ontvlamt. Dat is waar een idee vorm krijgt en tastbaar wordt.
Als kunstenaar vertrek ik vanuit een creatief proces. Maar de kunst van het betekenis geven zit veel dieper dan enkel het beeld of het concept. Het is the art of impact die ervoor zorgt dat een idee concreet vorm aanneemt en zich nestelt in een nieuw concept met een nieuwe betekenis. Zo ontstaat in de spin-off van het project ‘kogelwerende huid’ tevens een huid die inzetbaar is voor brandwonden en doorligplekken; een incubator waar je in kunt kijken zonder de kwetsbare functionele omgevingsprocessen te verstoren en een nieuw composiet materiaal voor high-perfomance toepassingen.'
#4. Je wordt op een gegeven moment ‘de vrouwelijke Daan Roosegaarde’ genoemd. Wat zegt dat jou?
'Die vergelijking is er omdat we als samenleving de drang hebben om alles maar in een hokje te willen stoppen zodat we er grip op kunnen krijgen. Wij doen dat allebei veel minder. We denken beide buiten de begaande paden en onze toekomstvisies voeren we uit. Daarin liggen dus zeker overeenkomsten.'
#5. Hoe helpt je achtergrond in businessmanagement je bij je werk als kunstenaar?
'Mijn projecten zijn dusdanig complex dat ze vaak niet uitvoerbaar zijn als individu. Ik werk vaak in samenwerking met meerdere universiteiten en instanties om tot een eindproduct te komen. Dit betekent dat je je bewust moet zijn van de verschillende doelstellingen en verwachtingspatronen alvorens je de samenwerking aangaat.
Mijn voorheen opgedane ervaring in businessmanagement heeft ervoor gezorgd dat ik mij letterlijk als een spin in het web kan gedragen. Door gelijktijdig verschillende lijnen uit te zetten en die ferm onder controle te houden heb ik projecten uitgevoerd in een vierde van de tijd van commerciële of academische equivalenten.'
Foto: de zijdespin, de Golden Orb Weaver, een zeer giftige spin wiens zijde de basis vormt van de 'kogelwerende huid' die Essaïdi produceert
#6. Hoe gaat het met Inspidere, het bedrijf waarmee je je materialen in de markt wil zetten?
'Inspidere is volop in ontwikkeling. Gewapend met eigen intellectueel eigendom en een degelijk budget voor 2015 kijken we naar mogelijke composietmaterialen op basis van spinnenzijde. We zijn in onderhandeling met verschillende internationale partijen, en worden volop benaderd door partijen binnen de Benelux. De juiste investeringspartner vinden is tot de dag van vandaag ons grootste obstakel, de oorzaak hiervan is deels te danken aan the paradox of choice: er is zoveel keus dat het moeilijk wordt te kiezen. Maar dankzij de combinatie van een bewezen materiaal; een sterke naamsbekendheid uit mijn kunstenaarschap; kennis van zaken en een passievol team is Inspidere zich stevig aan het ontwikkelen. Ons streven is dan ook zo snel mogelijk een eerste proof of concept-product op de markt te zetten.'
#7. Hoe staat het volgens jou met de maakindustrie in Nederland?
'De Brainport-regio hier rondom Eindhoven heeft mij de gelegenheid gegeven me te ontwikkelen vanuit mijn kunstenaarschap via experiment naar ondernemerschap. Ik wil nu graag anderen het podium bieden eenzelfde proces te doorlopen, in en onder begeleiding van BioArt Laboratories. Zo draag ik graag weer mijn steentje bij aan de topregio hier en zorg ik mede voor de totstandkoming van veel nieuwe makers. Zo versterkt het proces zichzelf. Met de vele spin-offs die eruit gaan komen ga ik ervan uit dat de maakindustrie in Nederland nog een sterke toekomst heeft.'
Dit artikel is onderdeel van het dossier Made in NL. Bij MT vinden we dat Nederland trotser mag zijn op zijn maakbedrijven. Met Made in NL wil MT de kennisdeling binnen én over de sector bevorderen en maakbedrijven een podium bieden. Opdat we terecht trots zijn op de hidden champions van de maakindustrie.
Lees meer over de maakindustrie:
- Hoe AFA dispensing de drijfgassen uit je deodorant haalt
- Helden van de maakindustrie: Solidpack
-
Alles over de maakindustrie
