Koop KLM maar weer los, zegt columnist Hans Crooijmans. Dat kan nooit duur zijn.
Niet alleen politiek is Nederland in korte tijd in roerig vaarwater gekomen, ook economisch heeft het er wel eens beter voor gestaan.
‘s Lands grootste financiele instellingen zijn gekortwiekt; een ellenlange rij beursgenoteerde ondernemingen is verkwanseld; de agrarische export stagneert; en in Zuidoost-Brabant begint het cluster van hightechbedrijven die zich ooit rond Philips vestigden gevaarlijk te kraken.
Kortom, ondernemingen, regio’s en sectoren die vanouds ijzersterke pijlers vormen onder de Nederlandse economie, vertonen nu ernstige slijtage. Nieuwe successtory’s zijn bovendien schaars. Innovatieve bedrijven met internationale potentie, ze dienen zich zelden aan.
Des te meer reden om zuinig te zijn op Schiphol. Want in weerwil van de crisis bloeit de nationale luchthaven als nooit tevoren. Gelukkig maar. Schiphol is een van de weinige betrouwbare cilinders die ervoor zorgen dat de motor van de Nederlandse economie – weliswaar pruttelend – blijft draaien.
Een paar cijfers illustreren het niet te overschatten economische belang van een van ’s wereld meest efficiënte luchthavens. Op Schiphols grondgebied zijn zo’n 500 bedrijven gevestigd die eind 2011 samen meer dan 61.000 mensen aan het werk hadden. De groei van de werkgelegenheid bedroeg er vorig jaar ruim 3 procent en zet dit jaar gewoon door, terwijl de rest van het Nederlandse bedrijfsleven in het algemeen vasthoudt aan krimpscenario’s.
Schiphol en de aan de luchthaven gerelateerde bedrijven leveren een toegevoegde waarde van dik 8 miljard euro, oftewel 1,5 procent van het bruto nationale product. De ruim 250 internationale bestemmingen en aanvliegplaatsen hebben Nederland tot een favoriete hub gemaakt voor passagiers en vracht. Op veel internationale ranglijstjes van reizigers en vrachtvervoerders prijkt Schiphol fier bovenaan. De prima bereikbaarheid trekt bovendien legio multinationale ondernemingen aan.
Transport en logistiek zijn niet zo sexy, verheffend en lucratief als financiële dienstverlening en hightech. Maar de harde werkelijkheid is dat de Nederlandse politiek geen andere keus heeft dan Schiphol (en de Rotterdamse haven) als speerpunt van de economie, en daarmee ook van het beleid, te handhaven.
Heathtrow
Wat is nodig? Op de eerste plaats dat Schiphol de ruimte krijgt om te groeien. Al was het maar omdat enkele belangrijke internationale concurrenten (het Britse Heathrow voorop) beperkt zijn in hun uitbreidingsmogelijkheden. Ik weet het, Nederland is klein, de Randstad is vol. En met Schiphol als vierde luchthaven van Europa heeft Nederland eigenlijk al een te grote broek aan. Maar luchtverontreiniging, geluidsoverlast, verkeersdruk, het zal allemaal wel. Het zou natuurlijk mooi zijn een compleet nieuwe luchthaven te bouwen in zee of op een andere vrije locatie. Maar zo’n megaproject is voorlopig financieel onhaalbaar en vergt minstens 20 jaar. Groeien op het huidige terrein blijft daarom noodzakelijk.
Schiphol mag dan aantrekkelijk heten, haar succes heeft de luchthaven niet helemaal in eigen hand. Vroeg of laat kan zich bijvoorbeeld wreken dat de belangrijkste klant (KLM) in Franse handen is overgegaan. Ook bij Fransen is het hemd nader dan de rok. Moet er gekozen worden tussen vliegen op Parijs of Amsterdam, dan ligt een nationale voorkeur voor de hand. De irritatie over Franse dominantie groeit, nu het met AirFrance slecht gaat. De oplossing is eenvoudig: KLM gewoon weer loskopen en zelfstandig laten doorgaan. De prijs kan niet meer dan een paar miljard bedragen. Niet alleen KLM, ook Schiphol en uiteindelijk heel Nederland zouden bij zo’n move zijn gebaat.
Hans Crooijmans is een in bedrijfseconomie gespecialiseerde journalist en columnist. Hij werkt vanuit Moskou.
>Alle columns van Hans Crooijmans
