In de wet is bepaald dat de werkgever de vakantieperiode dient vast te stellen overeenkomstig de wensen van de werknemer. De werknemer bepaalt dus; de werkgever kan de werknemer dus niet verplichten vakantiedagen op te nemen, ook niet bij einde van het dienstverband. Zijn er nog vakantiedagen over, dan dient de werkgever deze uit te betalen. Dit geldt ook indien de werknemer wordt vrijgesteld van werkzaamheden. Deze afspraak gaat niet ten koste van het saldo vakantiedagen, zo blijkt uit een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam. Wil je toch van de vakantiedagen af zijn, neem dan expliciet op dat de werknemer zijn resterende vakantiedagen opneemt en dat deze niet meer worden uitbetaald. Dit is een gebruikelijk punt tijdens de onderhandelingen.
Wettelijke vervaltermijn
De opgebouwde wettelijke vakantiedagen vervallen zes maanden na de laatste dag van het kalenderjaar waarin de vakantiedagen zijn opgebouwd. Voor bovenwettelijke vakantiedagen (de vakantiedagen die de werknemer krijgt boven het wettelijk minimum van 20 dagen) is deze termijn vijf jaar. Na deze termijn is opnemen of uitbetalen dus niet meer aan de orde. De vakantiedagen vervallen echter niet indien de werknemer ‘redelijkerwijs niet in staat is geweest de vakantiedagen op te nemen’. In een recente uitspraak van de Kantonrechter Amsterdam ging het om twee werknemers die vakantiedagen uit 2013 en 2014 vorderden. Zij stelden dat deze niet waren vervallen omdat zij nooit in staat waren geweest vakantiedagen op te nemen. Onjuist, oordeelde de rechtbank. Het opnemen van vakantiedagen is de verantwoordelijkheid van de werknemers. Aangezien de werknemers hun werkgever nooit hadden verzocht om vakantiedagen te mogen opnemen, konden zij nu niet hun werkgever verwijten dat zij niet in de gelegenheid zijn gesteld om vakantie op te nemen. De vakantiedagen waren vervallen.
Bijzondere omstandigheden
Alleen onder bijzondere omstandigheden wordt aangenomen dat de werknemer redelijkerwijs niet in staat is vakantiedagen op te nemen. Dit is, zoals hierboven blijkt, indien de werkgever het de werknemer onmogelijk heeft gemaakt om vakantiedagen op te nemen. Ook bij ziekte is de wettelijke vervaltermijn gewoon van toepassing. Dit is alleen anders als de werknemer volledig is vrijgesteld van re-integratieverplichtingen. In dat geval is de wettelijke vervaltermijn niet van toepassing, zo blijkt uit een uitspraak van de Kantonrechter Utrecht. De werknemer is dan niet in staat vakantiedagen op te nemen wegens ziekte.
Conclusie
- Een werknemer kan niet verplicht worden de openstaande vakantiedagen bij einde van het dienstverband op te nemen.
- Neem expliciet op dat vakantiedagen geacht worden te zijn opgenomen en niet worden uitbetaald zodat voorkomen wordt dat toch uitbetaling moet plaatsvinden.
- Vakantiedagen vervallen, tenzij de werkgever het de werknemer onmogelijk heeft gemaakt vakantiedagen op te nemen of een zieke werknemer niet kan re-integreren.
