Goed leiderschap valt of staat bij goede communicatie. Praatjes maken en verhalen vertellen is wat ons met elkaar verbindt. De laatste weken heb ik mijn bullshit-radar weer eens aangezet en gemerkt dat er flink wat bagger wordt doorverteld.
Maar met een goed verteld verhaal krijg je mensen wél in beweging. Alleen als je bagger vertelt, maak je je als leidinggevende schuldig aan MISleiding van je troepen.
Lees die zinnen nog maar eens terug, het gaat dus niet per se om een goed verhaal, maar om een goed verteld verhaal. Want mensen gaan óók mee in een verhaal dat eigenlijk niet klopt, als het maar goed verteld wordt.
Waarom ik je dit vertel? De consequenties van een ‘goed verteld, slecht verhaal’ kunnen enorm groot zijn. Het is dus zaak om scherp te blijven en goed te filteren welke verhalen jou, je naasten en de hele planeet het beste dienen.
Waarom korter douchen een slecht verhaal is
Herinner je dat van die kikkers in de pan nog van een van mijn vorige columns? Die kikkers springen er dus echt wel uit. De mythe van de kokende kikker blijkt complete onzin.
Nu zijn de consequenties van dit misleidende verhaal gelukkig niet zo groot. Er blijken (achteraf) geen kikkers gesneuveld te zijn in het proces. Maar waar ik het nu over ga hebben is van een andere orde. Het gaat over een meer ingrijpend ‘goed verteld, slecht verhaal’.
Het zal je zeker bekend voorkomen, want het is namelijk zo lekker gemakkelijk door te vertellen. Bovendien klinkt het logisch én je kunt er meteen mee aan de slag. Het gaat om het bullshitverhaal van korter douchen.
Want korter douchen is weliswaar minder fijn, maar natuurlijk wel goed voor het milieu, zeggen ze. Als je daar nu eens kritisch naar kijkt, is het gewoon een slecht verhaal. Waarom? Het lijkt alsof je heel wat doet, maar het stelt in de praktijk uitermate weinig voor.
Als je gas wilt besparen, isoleer dan je huis, dat schiet veel meer op
Stel je hebt vandaag precies vijf minuten gedoucht. Je geweten is gerustgesteld, je kunt door met de dag met een green en clean gevoel. Maar jouw impact is werkelijk belachelijk minimaal. ‘Ja maar, als iedereen het doet?!’ Dan nog is het bullshit. Omdat het afleidt van het echte verhaal.
Je warmwaterverbruik is namelijk maar een minuscuul deel van je gasverbruik. Als je gas wilt besparen, isoleer dan je huis, dat schiet veel meer op. En heb je dat al gedaan, dan is je woning van het gas af halen nog vele malen slimmer.
Oké, het gaat jou niet om het gas maar om de waterbesparing? Eet dan een liever minder vlees of koop geen nieuwe kleding. Houd jezelf niet voor de gek dat die paar minuten korter douchen echt verschil maken en dat je daarmee het ‘goed bezig zijn’ hebt afgevinkt.
Zuinig aan met gas? Beter van niet!
Via een artikel van de immer kritische Rutger Bregman kwam ik namelijk een nog veel sterker bullshitverhaal op het spoor. En dat korter douchen verhaal is daar onderdeel van.
Het grote verhaal gaat over het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen. Minder verbruiken is eigenlijk bullshit als je echt verschil wilt maken, hoe vreemd het ook klinkt. Ik begeef me hier op gevaarlijk terrein, dat weet ik, maar een beetje prikkelen om de grijze massa scherp te houden is altijd goed toch?
Waarom zou het niet slim zijn om minder te vliegen, je kachel lager te zetten en een zuinigere auto te gaan rijden? Dat is toch een no-brainer? Ja en nee.
Het probleem is natuurlijk veel groter dan jouw verbruik. Zelfs al zou je het voor elkaar krijgen om je eigen footprint naar nul te krijgen, dan nog schiet het niet op. En daar komt nog bij dat het helemaal niet leuk is om met dit soort beperkende zaken bezig te zijn als je, zoals ik, maximaal gesteld bent op comfort. Ik wil lang douchen, ik wil mijn stukkie vlees, ik wil naar mooie verre landen en daar wil ik ook lang douchen en nog meer stukkies vlees.
Maar zelfs als we hier allemaal mee zouden stoppen, waardoor overigens de hele wereldeconomie op z’n gat zou liggen, dan is het nog slechts een druppel op de gloeiende plaat. En die druppel kost ook nog eens een berg moeite. Wat nu als we met veel minder inspanning exponentieel meer zouden kunnen bereiken? Zou dat niet veel interessanter zijn? En hoe zit het eigenlijk met die Rolls-Royce?
Van footprint naar nieuwe koers
Het probleem zit hem dus niet in jouw persoonlijke footprint. Het echte probleem is de alomtegenwoordigheid en enorme afhankelijkheid van fossiele brandstoffen om ons leven prettig en comfortabel te leven.
Als we daar minder van gebruiken, verandert die situatie niet. We blijven nog net zo verslaafd. Dan denken we het allemaal goed te doen, maar we zetten geen stappen in de richting van een echte oplossing.
Wat is dan wel een goed verhaal? Let op, William MacAskill heeft daar goed over nagedacht en mij inmiddels overtuigd. Hij is professioneel denker, filosoof en weet wat wél helpt. Wat is dan die betere oplossing? Alleen horen wat je niet moet doen dat irriteert, dat hoor je thuis al genoeg.
Om het goede voorbeeld te geven ben ik al driftig aan het sparen voor de nieuwe, volledig elektrische Rolls-Royce
Het alternatief waar MacAskill ons geeft is even simpel als effectief. Zijn advies: investeer maximaal in oplossingen die NIET afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Technieken die schone energie opwekken, bedrijven die daadwerkelijk een duurzaam alternatief ontwikkelen. Iets wat ervoor zorgt dat we straks lekker invulling kunnen blijven geven aan onze comfortabele verlangens, maar daar überhaupt geen olie of gas meer voor nodig hebben.
En daar wil ik best actief een steentje aan bijdragen. Ook ik wil best investeren in comfortabele duurzame oplossingen. Om het goede voorbeeld te geven ben ik al driftig aan het sparen voor de nieuwe, volledig elektrische Rolls-Royce.
Alle gekheid op een stokje, het gaat natuurlijk niet (alleen) om die Rolls-Royce. Het gaat erom zelf te blijven nadenken. Om kritisch te blijven kijken naar de verhalen die je hoort, welke je doorvertelt en welke je écht verder helpen. Dat is leiderschap, wees kritisch op wat je vertelt. Niet alleen naar anderen, maar zeker ook naar jezelf.
Het werkt eigenlijk net als een vervelende gedachte. Het helpt je niet echt om die minder vaak te denken. Dan is het resultaat nog steeds negatief en energiezuigend. Vervang die gedachte door een positieve variant. En geniet daar lekker van onder een lange, hete douche. Ik zeg, fuck Wim Hof, het kan mij niet warm genoeg.
Lees meer columns van Remco Claassen:
- Lukt het jou om al je doelen te halen? Met deze mindset blijf je toch relaxt
- Deze Nobelprijswinnaar weet hoe je goede beslissingen neemt
- Mentale weerbaarheid vergroten? Zoek waar het schuurt
