In mijn vorige column stond ik uitgebreid stil bij ChatGPT, een geweldig product van OpenAI. Onlangs sprak ik een oprichter van een bekende Nederlandse venturecapitalpartij. Die vertelde me dat de waardering van OpenAI dankzij mijn column omhoog is geschoten naar bijna 30 miljard dollar.
Was het maar waar dat ik zoveel invloed had.
Maar goed: OpenAI schijnt inderdaad op bijna 30 miljard te zijn gewaardeerd bij een nieuwe investeringsronde. Je vraagt je af wat de upside nog is voor investeerders. Tegelijkertijd: als OpenAI de nieuwe Google wordt, dan is zelfs een investering bij deze waardering nog aantrekkelijk.
Papieren vermogen
Nu staan er bijna dagelijks mooie verhalen in de media over allerlei investeringsrondes voor startups. Vaak wordt gedacht dat de ondernemers opeens schatrijk zijn. Toch is dat lang niet altijd het geval. Ten eerste gaat het om vermogen op papier. Pas als er daadwerkelijk een exit plaatsvindt, kunnen de ondernemers in theorie hun aandelen verzilveren.
Ten tweede geldt bijna altijd dat de aandelen pas na een bepaalde periode daadwerkelijk worden toegekend aan de ondernemers. Dit wordt ook wel de vesting-periode genoemd. Als ondernemers een paar maanden na de investeringsronde vertrekken, ontvangen ze vaak helemaal niks omdat het toekennen van de aandelen normaliter pas na een half jaar begint.
Het kan soms tot wel vijf jaar duren voordat een ondernemer alle aandelen daadwerkelijk in handen heeft. Bij een eerder vertrekt wordt slechts een deel van de aandelen toegekend.
Investeerders hebben voorrang
Ten derde zijn er altijd allerlei additionele voorwaarden verbonden aan een investering. In mijn boekje Succesvol investeren in startups sta ik er uitgebreid bij stil. Een belangrijk punt is de zogeheten liquidation preference. Bij veel rondes is er sprake van een ‘1x liquidation preference’. Dat betekent dat de investeerder bij een exit eerst minimaal 1x zijn inleg terugkrijgt voordat de rest van de opbrengst wordt verdeeld.
Stel nu dat een bedrijf wordt verkocht voor een bedrag dat gelijk is aan de investering, dan gaat het volledige bedrag naar de investeerder en ontvangen de ondernemers helemaal niks.
Als je leest dat een startup tien miljoen heeft opgehaald, denk dan niet dat de ondernemers direct naar de Porsche-dealer kunnen
Het kan nog veel erger. Met name in de tweede helft van 2022 hebben heel wat rondes plaatsgevonden waarbij een 3x of 5x liquidation preference is afgesproken. Simpelweg omdat startups geld nodig hadden en niemand wilde investeren. In dat geval krijgen de investeerders eerst 3x of 5x hun inleg terug. Daarna zijn de ondernemers (en eerdere investeerders) pas aan de beurt. En lang niet altijd blijft er een leuk bedrag over.
Kortom: als je leest dat een startup tien miljoen heeft opgehaald, denk dan niet dat de ondernemers direct naar de Porsche-dealer kunnen. Vergeet het maar. Eerst moeten ze een aantal jaar door voordat ze al hun aandelen in bezit hebben. Daarna moeten ze maar hopen dat er bij een exit voldoende geld overblijft nadat de investeerders zijn terugbetaald.
Investering opgeknipt in delen
Tot slot: in Europa komt het nog altijd veelvuldig voor dat een ronde wordt opgeknipt in kleine delen. Bij elke mijlpaal kan aanspraak worden gemaakt op een nieuw deel van de ronde. Een investering van tien miljoen wordt bijvoorbeeld verdeeld in vijf tranches van twee miljoen.
In de praktijk leidt het er nog weleens toe dat er na de eerste tranche niks meer wordt gestort, omdat het bedrijf onvoldoende presteert. Een ronde van tien miljoen wordt daardoor in feite een ronde van twee miljoen.
Lees meer: Financieren met milestones, is dat wel zo verstandig?
Zijn er uitzonderingen? Zeker! In 2021, toen er geld in overvloed was, verkochten heel wat ondernemers bij een ronde alvast een klein plukje aandelen. Zo verkochten de oprichters van Clubhouse voor miljoenen aan aandelen in 2021. Slimme zet, want niemand hoort nu nog iets over het bedrijf.
Een mooie ronde is leuk, maar dan begint het pas. Zeker nu is het opletten geblazen. Investeerders hebben de macht weer terug en zullen vaker voorwaarden voorstellen die in hun voordeel zijn. Als startup dien je scherp te zijn. Een slechte deal nu kan over tien jaar grote impact hebben op de verdeling van de opbrengst.
Toch vervelend als mensen op je heen denken dat je schatrijk bent geworden bij een exit, terwijl je in werkelijkheid op een houtje moet bijten.
Lees meer columns van Jeroen Bertrams:
- Flitsbezorging: dat wordt toch helemaal niks?
- We mogen wel wat meer bewondering hebben voor oprichters van startups
- Pitchdecks van startups lijken steeds meer op elkaar
