Wordt er vanuit de uitzendbranche met argusogen gekeken naar platformbedrijven die met nóg flexibelere ‘gig workers’ werken, bij YoungCapital omarmen ze het fenomeen. De uitzender van oprichters Hugo de Koning, Bram Bosveld en Rogier Thewessen investeerde afgelopen jaar maar liefst 3 miljoen euro in YoungOnes. We hebben het niet over klassieke Britse comedy van wijlen Rik Mayall, maar over YoungCapital’s eigen dochteronderneming in de platformeconomie.
Wat: platformwerk
Sinds: 2018
Kantoren: Hoofddorp, Eindhoven
Oprichters: Hugo de Koning, Bram Bosveld en Rogier Thewessen
Aantal medewerkers: 10
Aantal inschrijvingen: 50.000
Actief in: Nederland
Op het platform kunnen freelancers die willen bijverdienen klussen vinden in de retail-, horeca-, koeriers- en zelfs verhuisbranche. Het bedrijf claimt al 50.000 aanmeldingen te hebben op zijn platform. Het bedrijf dat de gig workers inhuurt, betaalt YoungOnes 3,50 euro voor ieder arbeidsuur, en de freelancer mag zijn eigen uurtarief bepalen. De Koning: “Als de opdrachtgever een klus voor 20 euro aanbiedt, kun je dus zeggen dat je dat te weinig vindt en 21 euro per uur vragen.”
Op dit moment werken er volgens De Koning tien mensen bij de dochteronderneming, naast zo’n tien geoutsourcede IT’ers. De miljoenen waren voornamelijk nodig voor het ontwikkelen van de technologie, stelt hij als Sprout met hem belt om erachter te komen wat precies zijn beweegredenen zijn om de omstreden platformeconomie op te gaan. De ondernemer blijkt er een uitgesproken mening over te hebben: gig-werk is volgens hem een mooie toevoeging aan de arbeidsmarkt, maar wel één waar je als bedrijf zorgvuldig mee om moet gaan.
Vertel eens: hoe ontstond YoungOnes?
“We zijn YoungOnes een jaartje geleden gestart omdat we al tijden een misschien wel uit Amerika overgewaaide trend zagen richting de platformeconomie. Het is een economie waaraan een jong iemand behoefte heeft. Heel veel kandidaten die we voor onze bestaande klanten moesten werven, konden we opeens niet meer vinden, omdat de beloning voor hen te laag was. Wij zijn als ondernemende club altijd op zoek naar nieuwe markten. Zelf hebben we in 2000 de uitzendmarkt gedisrupt en nu zien we hier een potentiële disrupter in. Liever zelf disrupten dan dat iemand anders je ermee verrast. Intern was het wel een gevecht, we hebben het goed moeten uitleggen.”
Sommigen binnen jullie bedrijf zagen het niet zo zitten?
We moesten het onze mensen goed uitleggen
“Je krijgt dan klanten die normaal door een uitzendbureau geserviced worden, maar ineens van een platform gebruik gaan maken. Onze mensen zijn bonus-gedreven en het kost hen omzet. Maar dan blijf ik zeggen: we moeten mee met de markt.”
Jullie hebben 3 miljoen euro in YoungOnes geïnvesteerd. Ik neem aan dat jullie dus op zijn minst een meerderheidsbelang in het prille bedrijf hebben?
“Ja, het is een YoungCapital-venture en het is eigenlijk van ons drieën (de oprichters van YoungCapital, red.). Bram, Rogier en ik hebben alle aandelen. We positioneren het echter niet als dochterbedrijf. Het is een platformbedrijf en we vinden het niet nodig om het naast YoungCapital te laten hangen.”
Hoezo niet?
“Wij zijn al een hele tijd marktleider op het gebied van het uitzenden van jongeren. Als je marktleider bent en je probeert nieuwe dingen, dan lig je vaak onder een vergrootglas. Je merkt dan al snel dat dat niet voor je werkt. Daarom hebben we het anders gepositioneerd. Het nieuwe bedrijf wordt ook niet door Ineke (Kooistra, ceo van YoungCapital, red.) aangestuurd.”
Jullie zijn bij lange na niet het enige gig-bedrijf. We hebben al Temper, Helpling, Uber Eats, Deliveroo en ga maar door. Hoe denken jullie je te onderscheiden van de concurrentie? Die is moordend, lijkt me.
De arbeidsmarkt is niet winner-takes-all
“Dat valt dus mee. De platformeconomie is groeiende, maar het is geen winner-takes-all-markt. Ben je Facebook of Google, dan zit je wel in zo’n markt, maar de arbeidsmarkt is niet winner-takes-all. Jobboards en al die uitzenders verdienen allemaal heel veel geld. Een recruiter heeft veel meer kanalen en probeert die allemaal uit om tot de beste kandidaat voor de functie te komen. Competitie vind ik dus niet boeiend, omdat de markt groeit en bedrijven meerdere platformen gebruiken.”
Wel zul je je moeten onderscheiden van de concurrentie. Hoe doen jullie dat met YoungOnes?
“Wij vinden dat we de beste app hebben met de beste user experience. Ook zijn we een samenwerking aangegaan met de KvK, die puur met ons werkt om ondernemers te onboarden. Om ze te laten zien wat erbij komt kijken. Bovendien moet je slimme marketing voeren en precies weten hoe de verhouding is van het aanbod werk versus het aanbod mensen dat gigs wil doen. Als je te veel van één van de twee hebt, gaat het mis. Wij hebben daar een goed algoritme voor ontwikkeld, maar ik ga niet zeggen dat die andere platformen slecht zijn.”
Als je je, zoals je zegt, wil beschermen tegen de disruptie van platformbedrijven, kun je ze ook gewoon overnemen. Waarom doen jullie dit eigenlijk niet? Genoeg van dit soort startups in Nederland, zou je zeggen.
“Dat doen we niet, want wij zijn vanaf de start in 2000 altijd autonoom gegroeid. We geloven in het opbouwen van een eigen cultuur, dus niet de cultuur van een ander bedrijf erbij kopen. We willen gezond groeien, dus iets overnemen staat niet op de agenda. We willen duurzaam zelf bouwen, hebben veel geduld en nemen hier dan ook jaren de tijd voor. Waarom zouden we een bedrijf overnemen en daar veel geld voor betalen als je je geld ook in een eigen project kan stoppen?”
De nog flexibelere gig economy lijkt een disruptieve werking te hebben op de uitzendbranche. De topman van Randstad, Jaques van den Broek, pleitte vorige jaar al in het Financieele Dagblad voor een minimumtarief voor zzp’ers, dat erop deed lijken dat hij vooral bang was voor de opkomst van de concurrerende platformbedrijven. Je stelde net zelf ook dat je je bedrijf wil beschermen tegen disruptie. Is het disruptiepotentieel van de gig economy voor jullie sector zo groot, denk je?
“Nee, dat denk ik niet. Voor de hyperflex is het echt fantastisch, maar je hebt een groot inbrengvolume nodig. De grootste omzet in de uitzendbranche zit bij de top duizend bedrijven. Dit zijn grote bedrijven die heel veel mensen inhuren. Die hebben een heel cao met secundaire arbeidsvoorwaarden voor het aannemen van mensen. Zij willen mensen graag zo snel mogelijk na het uitzenden een vast contract aanbieden.”
De uitzendbranche wordt voorlopig niet gedisrupt, denk ik
“Onze grootste klanten – ING, KPN en NS – hebben op kantoor een heel flexloket ingericht, waar ze met meerdere uitzenders werken. Zij geven tientallen miljoenen uit aan flexers, om deze mensen vervolgens een vast contract aan te bieden. Het is onmogelijk voor zo’n flexloket om te zeggen: we gaan alles zelf doen. Ze worden nu al enorm goed geserviced voor een lagere prijs.”
“Jacques heeft zelf ook grote deelneming in Gigwalk, een Amerikaanse gig economy-onderneming. Dat valt ook binnen de Randstadgroep, dus ik denk ook niet dat zij er heel bang voor zijn. De ING heeft een rapport geschreven over dat de platformeconomie een enorm gevaar voor uitzenders zou zijn. Ik durf te zeggen: de komende 5 jaar niet.”
En daarna?
De platformeconomie is voor giggers en bedrijven geweldig
“Dat hangt sterk van van de sociale wetgeving, waar minister Koolmees nu aan werkt. Voorop staat: bij Deliveroo hebben ze iets héél fouts gedaan. Ze hebben vaste werknemers ontslagen en ze daarna als freelancer ingehuurd. Het was een truc om de werkgeverslasten te ontlopen. Dat dat is gebeurd is zo zonde, want het zorgde voor een smet op het imago van de platformeconomie. De platformeconomie is voor zowel aanbieders als gig workers geweldig. Bedrijven komen eenvoudiger aan mensen en giggers krijgen meer betaald dan zij in vaste dienst zouden krijgen.”
Lees ook: ‘Een bedrijf bouwen en vier dagen per week werken? Dat kan niet’
Nog even over dat minimumtarief. Van den Broek was niet de enige die hiervoor pleitte. Minister Wouter Koolmees, die je net al even noemde, wil het ook invoeren en zelfs Temper-ondernemer Paul Eggink juicht een minimumtarief voor zzp’ers toe, stelde hij eerder tegen Sprout. Hoe staan jullie hier in?
“Politiek snap ik hem, maar er is zo’n krapte in Nederland en zoveel vraag naar goede mensen. Er werkt nu al geen freelancer meer onder de 13 à 14 euro per uur. Het is prima om een minimumtarief voor zzp’ers in te stellen, dat geeft zo’n systeem zekerheid, dus dat is wel slim. Waar ze in de praktijk echter bang voor zijn, die onderbetaling, dat gebeurt nu écht niet.”
Bij Deliveroo is sprake van een soort slavenhandel
“Wel is er dus sprake van uitbuiting geweest bij Deliveroo, waar mensen ontslagen zijn en onder tijdsdruk eten moesten bezorgen. Een schande is het gewoon, die mensen krijgen per opdracht betaald, maar verdienen in de tussentijd niets. Het is een soort slavenhandel, het is stukloon. Bij ons krijgen mensen goede uurtarieven. Het is een heel andere situatie. Zo’n minimumtarief, ik zou daar ook achter staan, maar in de praktijk ondervinden wij de geschetste problemen dus niet.”
Wat is het laagste tarief bij jullie, dan?
“Ik vermoed iets van 13,50 euro per uur, maar velen krijgen juist 20 euro per uur. De bovenkant zit op zo’n 28 tot 30 euro per uur. Men heeft over 120 procent bovenop het minimumloon, daar komen wij altijd aan.”
Ook vanuit de vakbonden is er veel kritiek op de platformeconomie. Het gros van de giggers zou bijvoorbeeld onverzekerd werken, wat men onverantwoord vindt. Hoe pakken jullie dit aan?
“We werken er hard aan om het model voor YoungOnes zo aantrekkelijk mogelijk te maken. We bieden een verzekering aan die helemaal niet prijzig is, zo zijn ze meteen verzekerd. Wij denken dat het goed om je te verzekeren als je dit voor een langere periode wil doen. Ons platform wordt echter vaak gebruikt door mensen die bijvoorbeeld al een baan als grafisch vormgever hebben en er even een klus naast willen doen.”
“Er is natuurlijk ook altijd die discussie over bij wie je zo’n verantwoordelijkheid neerlegt. Moet je als platform de verantwoordelijkheid hiervoor nemen, of als gigger? Het is een gezonde discussie waar we denk ik in een paar jaar wel uitkomen.”
Wat denk jij: zzp’ers verplicht verzekeren een goed idee, of doe maar niet?
Een verplichte ziekteverzekering voor zzp’ers zou een goed idee zijn
“Het zou denk ik heel goed zijn als de politiek met regels zou komen voor een minimumtarief en zo’n ziekteverzekering. Dat zou direct het kaf van het koren scheiden.”
Zou zoiets je businessmodel niet in de weg zitten?
“Als je ziet wat ze bij ons voor een verzekering betalen, 125 euro per jaar, vind ik dat wel meevallen.”
Ook klinkt er kritiek over het freelance maken van werk dat vroeger in arbeidsverband geschiedde. Wat maak jij hiervan?
“Als je kijkt naar wat werknemers belangrijk vinden, zie je een hele verschuiving van baan- naar werkzekerheid. Het is iets wat je niet tegenhoudt. Onder mensen van 18 tot en met 28 jaar is er zoveel vraag naar deze vorm van werken, waarbij je keuzevrijheid krijgt en afwisseling. De massa vraagt er gewoon naar, wat ook telkens weer uit onderzoek blijkt. Als je vroeger drie banen had gedurende je hele werkcarrière, was dat al heel veel. Ben je nu hoger opgeleid, dan wil je binnen 2 jaar bij je werkgever een nieuwe stap kunnen maken, anders ga je ergens anders heen.”
Die vergelijking gaat niet helemaal op. Gig-werk is niet niet werk voor hogeropgeleiden, maar zit aan de onderkant van de markt. Het lijkt me dan sowieso moeilijker om promotie te maken.
Veel hogeropgeleiden doen gig-werk
“Uit de resultaten blijkt dat heel veel hogeropgeleiden die uren over hebben, klussen in de platformeconomie pakken. Dat zijn geen lageropgeleiden, maar platformwerk betreft inderdaad wel de onderkant van markt qua betalingen. Je zult er bijvoorbeeld geen IT’ers op vinden. In de regel zijn het echter jonge mensen die bij willen verdienen.”
“Wat Temper heeft gedaan vind ik fantastisch. Je ziet dat de kwaliteit van dienstverleners in de horeca erdoor omhoog gaat. Het biedt oplossingen aan ondernemers die altijd problemen hebben gehad in het vinden van de juiste mensen. Kandidaten krijgen meer betaald dan in de gewone horeca. De horeca-cao is zo schraal, dat is een groot probleem.”
Hoe het ook zij, gig-werk voegt extra flexibiliteit toe aan de arbeidsmarkt. Het IMF riep afgelopen jaar juist op dat Nederland de flexibilisering van de arbeidsmarkt tégen moest gaan, omdat de lonen erdoor zou stagneren. Je zou kunnen zeggen dat jullie door deze dochteronderneming tegen de adviezen van het IMF ingaan. Hoe staan jullie hierin?
Automatiseringen veroorzaken de stagnerende lonen
“Je ziet op mondiale schaal dat de lonen stagneren en dat rente hierdoor laag blijft. Macro-economisch wordt dat veroorzaakt door het feit dat we heel veel automatiseren. De noodzaak van het verhogen van de lonen wordt daardoor veel kleiner. De techniek neemt immers heel veel over. Als een bedrijf als Philips vroeger een fabriek wilde bouwen, moest het miljoenen lenen voor het gebouw en de arbeid. Bedrijven als Facebook en Google zijn veel minder kapitaalintensief. Vorige week stond echter in de krant dat het aantal flexcontracten afneemt. Dat vind ik een goeie, dat is gezond.”
Tot slot: waar zie je YoungOnes over 5 jaar staan?
“We volgen de landen waar YoungCapital in actief is. Ook zullen we kijken naar hoe we dit in Duitsland kunnen lanceren. Ik geloof dat een drietal partijen deze markt kan domineren. Wij zullen daar denk ik één van zijn. We zitten nu al op meer dan 50.000 aanmeldingen van giggers en we zijn hard op zoek om nog meer klussen op het platform te krijgen. Een bedrijf als KPN heeft een heel instroom-, doorstroom- en uitstroomloket. Ik zie heel veel klussen bij zo’n bedrijf die wel door giggers uitgevoerd kunnen worden. Gig-werk moet een integraal onderdeel worden in de HR-adfeling van bedrijven, platforms zoals die van ons of Temper kunnen daar een grote rol in spelen.”
Foto: Maartje Geels.
