In de kern zijn er twee soorten investeerders. Mensen die hun eigen geld in bedrijven steken en mensen die dat doen met geld van anderen.
De eerste categorie mensen worden business angels genoemd. Business angels zijn over het algemeen geen engelen of filantropen, maar doorgewinterde zakenlieden die geld over hebben en meer rendement willen dan de bank biedt op hun spaarrekening.
De tweede categorie mensen zijn managers van venture capital fondsen. Zij beleggen het geld van pensioenfondsen en vermogende particulieren.
Preferente aandelen
Venture capital fondsen willen in ruil voor het geld dat ze investeren in startups geen gewone aandelen maar preferente aandelen. Preferente aandelen zijn gewone aandelen met extra’s.
Over welke extra’s hebben we het? Het gaat enerzijds om economische rechten zoals bijvoorbeeld het recht om bij voorrang een deel van de winst te krijgen of het recht gecompenseerd te worden bij een zogenaamde down round, een latere financieringsronde waarbij aandelen tegen een lagere uitgiftekoers worden uitgegeven dan de eerste investeerder heeft betaald.
Anderzijds gaat het om zeggenschapsrechten, bijvoorbeeld het recht om een lid van de raad van commissarissen te benoemen of het recht om bepaalde besluiten vooraf goed te keuren. Al deze rechten zijn gekoppeld aan de preferente aandelen van de investeerder. Business angels zijn over het algemeen minder geïnteresseerd in deze extra’s. Zij houden het liever simpel en nemen genoegen met gewone aandelen.
Moet een startup deze eisen van venture capital fondsen allemaal maar accepteren? Nee natuurlijk niet, dat is een spel van onderhandelen, van geven en nemen. Uiteindelijk zal echter een deel van de extra’s zeker overeind blijven. De houders van preferente aandelen krijgen daarmee economische en zeggenschapsrechten in de startup die gewone aandeelhouders niet hebben. Komt de startup daar nog van af?
Pay-to-play
Een in Nederland weinig gebruikte maar in Amerika gangbare afspraak is dat de startup eist dat de extra’s komen te vervallen indien de investeerder bij een latere investeringsronde niet meer meedoet. Zo voorkomt de startup dat er oude investeerders zijn die nog allerlei rechten hebben en de onderneming dwars kunnen zitten. Ook legt het enige druk op de investeerders om bij een volgende investeringsronde weer mee te doen. Anders zijn ze immers al hun rechten kwijt.
Een dergelijke afspraak wordt pay-to-play genoemd. Als je in het grote spel mee wilt blijven doen, moet je ook betalen.
Keep it simple
Overigens doen investeerders van het eerste uur er lang niet altijd goed aan om een hele lijst aan extra rechten te verlangen. Het gevolg is namelijk dat iedere investeerder die na hen komt ten minste dezelfde rechten zal willen hebben en de eerste investeerders al dan niet door pay-to-play clausules hun rechten uiteindelijk verliezen of zien verwateren.
In veel gevallen is het ook voor de investeerder zelf daarom verstandiger om bij een vroege fase investering het strijdplan van de meeste business angels te kiezen: keep it simple.
Lees ook het eerste deel in deze reeks: convertibles vs. aandelen
