Het zijn bedragen waar écht Nederlandse startups alleen maar van kunnen dromen: bám, Shapeways haalt weer 30 miljoen dollar op. Bij Andreessen Horowitz nog wel, de top-vc uit Sandhill Road die de naam draagt van niemand minder dan Netscape-oprichter Marc Andreessen. Maar Shapeways is ook niet zo Nederlands meer.
Philips Incubator
We spraken ceo Peter Weijmarshausen voor het eerst bij Philips, waar hij in de Lifestyle Incubator de kans kreeg om het businessplan achter de 3D printservice verder te brengen. Met Philipstechnologie had de startup nauwelijks iets te maken; de voormalige elektronicagigant wilde zijn meest ondernemende werknemers blijkbaar wat ruimte geven om hun vleugels uit te slaan. Een paar mensen van Philips Design waren op het het idee gekomen om rapid prototyping, de techniek waarmee grote bedrijven snel prototypes of onderdelen in kleine oplagen fabriceerden, toegankelijk te maken voor het publiek. Robert Schouwenburg, Marleen Vogelaar en Weijmarshausen kwamen van buiten om Shapeways het Philipsnest uit te laten vliegen.
Waxinelichtje
Op de kop af vijf jaar geleden was dat, en veel meer dan een waxinelichthoudertje met een hoogstpersoonlijk gedicht erop, geprint uit halftransparant kunststof, kon Weijmarshausen niet laten zien. Op Shapeways.com, niet alleen bedoeld als toegangspoort voor industriële 3D-printers voor ontwerpers, maar tegelijkertijd een marktplaats waarop ze hun design konden verkopen, waren wat sieraden te vinden en ander klein spul.
New York
Dat was voordat 3D-printen als technologiehype zijn hoogtepunt bereikte. Voordat Shapeways met zijn dienst de talk of the town werd in de VS. En voordat Weijmarshausen zijn eerste zes miljoen dollar aan funding had opgehaald bij Union Square Ventures en het Britse Index Ventures, waarna hij het hoofdkantoor naar New York verhuisde. Waar hij nog eens in drie rondes 12 miljoen dollar uit de markt viste, waarmee de teller inmiddels de 50 miljoen dollar nadert.
3D hype
Inmiddels worden via het Shapewaysplatform 100.000 producten per maand geprint, in kunststof, maar ook in metaal en keramiek. Toch stapt Andreessen Horowitz niet in omdat het snel winst of dividend verwacht. 3D is een wereldhype, waar de yanks vol op gokken. De mogelijkheden van 3D-printen zijn dan ook eindeloos: stel je voor dat iedereen zijn eigen iPhonehoesje kan ontwerpen, dat elke gympschoen uniek te maken is naar eigen ontwerp en dat je reserveonderdelen die niet meer in de handel zijn, zelf kunt laten bijmaken. Of hou maar op met fantaseren: dat kan allemaal al een tijdje. 3D doorbreekt het monopolie van de massaproducenten. De macht is voortaan aan de ‘makers’: iedereen met ontwerpsoftware of hun afnemers.
Technology hype cycle
Is het dan gek, dat 3D printen vorig jaar de absolute hype was in de befaamde technology hypecycle van Gartner? De marktonderzoekers komen jaarlijks met een overzicht van opkomende technologieën, en geven in welk stadium van volwassenheid die verkeren. De archetypische gang van elke ontwikkeling verloopt via een piek van overspannen verwachtingen. Kijk hieronder hoe 3D-printen piekt.
Dal der teleurstelling
Als een technologie werkelijk aanslaat en breed wordt opgepakt, kan die bijdragen aan productiviteit. Maar voor het zo ver is, wacht het dal der teleurstelling. Volgens de vuistregel: hoe hoger de piek van overspannen verwachtingen, hoe dieper het dal. Als we Gartner mogen geloven, staan Weijmarshausen c.s. nog wat te wachten als frontsoldaat van de 3D-hype. Alsof een goed gemanagede startup daar op zal zitten wachten. Nee, Shapeways gaat voor de win, zijn timing is perfect en het verzekert zich op de top van de hype van een on-Nederlandse sloot geld.
Shapeways nummer 1
Of: on-Nederlands? Layar had zijn timing ook goed op orde toen het geld ophaalde voor zijn augmented reality browser. Inmiddels is augmented reality halverwege de afgrond in Gartners hype cycle, maar het is flauw om daaraan conclusies te verbinden voor Layar. En het zou al helemaal Hollands heikneuterig zijn om Shapeways richting dal der teleurstelling te wensen. Nee, knap werk: zodra 3D-printen een volwassen markt is geworden, is Shapeways de partij met het meest uitgebreide netwerk van printfabrieken, de grootste naam in de markt en het beste netwerk van investeerders achter zich.
