We hebben allemaal wel eens spijt van iets. Niets aan de hand, je leert van je fouten. Gelukkig komt er altijd wel weer een kans om iets beter te doen of een andere keus te maken. Tenminste, bijna altijd. Want wanneer het eind van ons leven in zicht is, is er geen ruimte voor nieuwe kansen. En dan zit is er helaas niets anders op dan ons neerleggen bij de keuzes die we gemaakt hebben.
De Australische zuster Bronnie Ware begeleidde jarenlang mensen tijdens het laatste stadium van hun leven. De gesprekken die ze voerde met deze terminale patiënten verzamelde ze op een blog. Uiteindelijk werden die gesprekken gebundeld tot het boek The Top Five Regrets of Dying. Wat bleek? Mensen hadden zeker geen spijt dat ze die felbegeerde promotie nooit hadden gekregen, noch dat ze zeventig uur per week hadden gewerkt in plaats van tachtig. Integendeel. Ze realiseerden zich juist dat ze meer van het leven hadden moeten genieten.
Meer vrije tijd
Maar liefst drie van de vijf ‘spijtpunten’ in Ware’s boek hebben te maken met tijd. Zo staat ‘Had ik maar wat minder hard gewerkt’ op nummer twee. Dit bleek vooral te gelden voor de mannelijke patiënten. Omdat ze continue aan het werk waren, hadden ze een groot deel van de jeugd van hun kinderen helemaal niet meegekregen. ‘Alle mannen die ik sprak hadden enorm veel spijt dat ze zo in de ratrace waren opgegaan,’ schrijft Ware in haar boek. Bij vrouwen was dat minder het geval. Dit heeft er grotendeels mee te maken dat het in die generatie nog niet gebruikelijk was dat de vrouw net zo goed kostwinnaar was.
En ook de nummer één in de top vijf heeft indirect met tijd te maken. ‘Was ik maar trouw gebleven aan mezelf, in plaats van te doen wat anderen van me verwachtten,’ vertelden vele mensen aan Ware. Het bleek dat de meeste mensen nog niet eens de helft van de dingen waar ze vroeger van droomden hadden nagejaagd. Niet zo gek, we werken we vaak zo hard omdat we het gevoel hebben dat er van ons verwacht wordt dat we succesvol zijn en veel geld verdienen. Veel tijd om onze dromen na te jagen blijft er dan niet over. Noch voor vrienden. Op nummer vier staan dan ook: ‘Ik wou dat ik meer contact met mijn vrienden gehouden en meer tijd met ze had doorgebracht’.
Geluk toestaan
Ook bleek dat mensen spijt hebben dat ze gedurende hun leven niet wat vaker de moed hebben gehad om hun gevoelens te uiten. De nummer vijf in de lijst is misschien nog wel het meest treurig. Veel van de geïnterviewden lieten namelijk weten dat ze wilden dat ze zichzelf wat vaker hadden toegestaan om gelukkig te zijn. Ze bleven steken in oude patronen en gewoontes. Waarom? Omdat ze simpelweg bang waren om dingen te veranderen en écht gelukkig te worden.
Nu is het achteraf natuurlijk makkelijk praten. Wanneer er rekeningen betaald moeten worden en kinderen naar school moeten worden gebracht, hebben we niet al te veel tijd om stil te staan bij hoe we ons leven willen invullen. Maar met de wetenschap dat vooral tijd ons gelukkig maakt, is het handig om je zo nu en dan af te vragen waarom je eigenlijk zo hard werkt. Wil je liever meer tijd met je vrienden en kinderen doorbrengen? Durf dan een stapje terug te doen. Grote kans dat je daar later geen spijt van krijgt.
