De robots komen. De robots komen en ze pikken onze banen in. Maar angst is niet nodig: de toekomst bepalen we nog steeds zelf.
Robots in verschillende vormen. Van fysieke robots die producten maken en zorgtaken uitvoeren tot algoritmes die ons denkwerk overnemen. Ze komen eraan en veel sneller dan de meeste mensen kunnen bevatten.
Sneller, beter, goedkoper
In 2030 hebben robots meer dan 80 procent van het werk overgenomen, denkt ruim 70 procent van de jonge IT'ers, blijkt uit recent onderzoek van Hays. Uit veel aangehaald onderzoek van Oxford bleek al eerder dat de komende 20 jaar zo'n 40 procent van alle banen op de nominatie staat om te verdwijnen. Gewoon, omdat robots het werk beter, sneller en goedkoper kunnen doen. Van accountants tot belastingcontroleurs en van productiemedewerkers tot chauffeurs.
Massawerkloosheid?
Voor mijn recente boek over banen die verdwijnen en banen die verschijnen heb ik veel literatuur gelezen. Ik kan daarna slechts één ding met zekerheid zeggen: er is net zoveel wetenschappelijk bewijs dat er massawerkloosheid ontstaat als dat er bewijs is dat er voldoende banen terugkomen voor de banen die verdwijnen. Het enige dat ik dus met zekerheid kan zeggen is dat het soort werk dat we in de toekomst doen heel anders werk zal zijn dan het werk dat we nu doen.
Tweede Machinetijdperk
In Het Tweede Machinetijdperk beschrijven twee wetenschappers aan MIT de impact van technologie op onze arbeidsmarkt en maatschappij. Ze bekijken hier de wereld van werk, onderwijs, belastingen en sociale zekerheid. Waar ligt het werk van de toekomst? Hun conclusie: in de plekken waar mensen machines aanvullen. Het sprekende voorbeeld dat ze gebruiken is dat van schaaktoernooien. Sinds Deep Blue in 1997 wereldkampioen Gary Kasparov versloeg kan geen mens meer winnen van een computer. De rekenkracht van Deep Blue zit nu in elke iPhone, de computer is veel slimmer in dit ingenieuze spel.
Freestyle
In zogeheten 'freestyle toernooien' blijkt echter iets heel bijzonders. De beste mensen en de beste technologie winnen zelden of nooit van een groep gewone mensen met normale technologie en een superieure strategie. Mensen, met name in groepsverband, voegen nog steeds waarde toe aan machines.
Juiste vragen stellen
Waar ontstaan dus banen? Op plekken waar mensen waarde toevoegen aan machines. Dat is bijvoorbeeld door het stellen van de juiste vragen, het ontwikkelen van testen voor hypotheses en wat de auteurs van Het Tweede Machinetijdperk noemen: brede patroonherkenning. Het combineren van schijnbaar ongerelateerde zaken.
De volgende crisis
De toekomst is voorspelbaar. Niet in detail, maar wel in grote lijnen. In De Ontdekking van de Toekomst laat professor Wim de Ridder zien dat de volgende crisis in 2025 plaatsvindt. Dit zal een 'culturele crisis' zijn, vergelijkbaar met die in 1968 van de provo's. Gelijke rechten voor vrouwen, zwarten en homo's zijn destijds, met succes, bevochten. Welke grote maatschappelijke veranderingen tussen 2020 en 2025 zullen worden bevochten is nog niet heel zeker, maar de kans dat het iets met de sociale zekerheid en werk te maken heeft, ligt voor de hand. Grote kans dat de culturele revolutie tot gevolg zal hebben dat werk niet enkel betaald werk inhoudt en dat er een basisvoorziening (basisinkomen) gaat komen die dit faciliteert.
Hoe? Dat bepalen we zelf
De komende 10 jaar verandert er kort gezegd meer dan we ons kunnen voorstellen, en ook meer dan ooit. Technologisch, sociaal, cultureel en maatschappelijk zal de wereld er in 2025 heel anders uitzien dan de wereld die we nu kennen. Maar hoe hij er dan precies uitziet? Dat bepalen we met zijn allen nog steeds zelf.
Foto via Flickr.com
Meer over de revolutie van werk:
-
Waarom we tóch naar trendwatchers moeten luisteren
- De beste ideeën komen zelden van je eigen mensen
-
10 nieuwe banen die de toekomst hebben
-
Alles van Bas van de Haterd over de revolutie van werk
