Wanneer is iets een leuke anekdote en wanneer een roddel? Podiumauteur Luc Timmers definieert de scheidslijn en verklaart de roddels ten dode opgeschreven.
Er zijn mensen die beweren dat als je een dag niet gelachen hebt, je een dag niet geleefd hebt. Dus moet ik eerlijk bekennen dat er dagen zijn dat ik niet geleefd heb, maar dat is toch echt een zeldzaamheid. Er zijn bijna dagelijks meerdere momenten waarop ik moet lachen. Met collega’s, om collega’s. Om een grap, een succes, een blunder, een serieus bedoelde maar hilarische procedure of richtlijn. En vooral om de vele anekdotes. Iedereen die een tijdje bij een organisatie werkt kent wel een paar anekdotes, van horen zeggen en van zelf meegemaakt, soms zelfs zelf veroorzaakt.
Anekdote of roddel?
Anekdotes over situaties zijn leuk, maar anekdotes over personen lijken erg op roddels.Een anekdote is een al dan niet waar gebeurd grappig verhaal over iets of iemand, dat je kunt vertellen aan iedereen, inclusief de persoon waar het over gaat, en waar je gezamenlijk, inclusief de persoon waar het over gaat, hartelijk om kunt lachen. Een roddel is een al dan niet waar gebeurd al dan niet grappig verhaal over iemand, dat je kunt vertellen aan iedereen, exclusief de persoon waar het over gaat, en waar je gezamenlijk, exclusief de persoon waar het over gaat, besmuikt om kunt lachen.
Iedereen kent iedereen, heeft wel een verhaal over iemand of over iets van iemand. Een grappig verhaal, maar daarachter schuilt vaak een oordeel. Over onvergeten fouten, meegemaakte onkunde, veronderstelde incompetentie. Door de vele roddels ken ik menig collega zonder hem of haar ooit gezien of gesproken te hebben. Onlangs kwam ik zo iemand, waar ik al het nodige over gehoord had, voor het eerst in levende lijve tegen. Ik betrapte mij er op dat ik na een half uurtje dacht: 'hij valt best mee'. En ik zag hem naar mij kijken met zo’n blik van: hij valt best mee (of keek hij: die is precies zoals ik van hem gehoord heb?)
Leugen of waarheid?
Ik weet dat er over mij geroddeld wordt. Niet alleen door zo’n blik van herkenning of ‘oh, dus jíj bent De Lijnmanager’ als ik iemand voor het eerst ontmoet, maar ook omdat er collega’s zijn die mij vertellen wat andere collega’s over mij vertellen. Een soort roddelaars over de roddels. Als ik dan vraag wie die roddels vertelt geven ze de naam niet prijs, dat hoort bij de etiquette van het roddelen. Want stel je voor dat ik die persoon zou confronteren met zijn roddel. Dan verdwijnt de roddel als bij toverslag en wordt óf een leugen, óf de waarheid. En wordt de roddelaar een leugenaar of een eerlijk mens, en beiden wil de roddelaar natuurlijk niet zijn.
Zelf roddel ik nooit. Ik spreek tegen over anderen altijd de waarheid over een persoon, en uit respect voor die persoon doe ik dat niet waar die persoon bij aanwezig is. Als ik een roddel over iemand hoor ga ik altijd op zoek naar een onafhankelijke derde, die ik de roddel voorleg met de vraag of het waar is of niet. Zo achterhaal ik of een roddel een leugen of een waarheid is zonder dat ik diegene waar het over gaat er mee hoef te confronteren (respect). En kan ik de roddelaar vertellen welke van zijn roddels leugens zijn, en welke de waarheid. Daar kan de roddelaar dan weer zijn voordeel mee doen, die kan dan in het vervolg alleen nog ware roddels vertellen.
Enkel nog anekdotes
Deze methode pas ik nu enige tijd met succes toe. Het gevolg daarvan is dat ik alleen nog maar roddels hoor waarvan ik zeker weet dat ze waar zijn. Ik wacht voor alle zekerheid nog een maandje, maar dan zal ik het officieel aankondigen: vanaf nu zijn alle roddels waar. Mochten er vanaf dat moment nog collega’s zijn die een roddel over zichzelf horen en denken ‘dat is niet waar’, dan vergissen zij zich.
Het mooie hiervan is dat we de roddel voor dood kunnen verklaren. En alles als anekdote kunnen bestempelen. Voortaan alleen nog maar ware en grappige verhalen over een collega waar we allemaal, samen met die collega, hartelijk om kunnen lachen.
P.S.: Mij kwam ter ore dat de roddel ging dat ik ruzie zou hebben met mijn lijnmanager. Ik ben meteen naar mijn lijnmanager gestapt, heb hem over die roddel verteld en samen hebben we er smakelijk om gelachen. Want gezien het hiervoor geschrevene moge duidelijk zijn: dat is geen roddel, dat is de waarheid! Een anekdote geboren.
Eerdere bijdragen:
Over de auteur:
Dit Podiumartikel is geschreven door Luc Timmers, verandermanager bij grote (ICT) commerciele bedrijven en overheidsorganisaties, en auteur van onder meer De Lijnmanager en het boek De interimmanager als vriendelijke beul.
