Als robots zelf mochten solliciteren, zouden ze dan voor mij willen werken?

Als robots net zo slim worden als mensen, zouden ze dan nog wel voor ons willen werken? Over de gevaren van singularity.

In mijn vorige artikel schreef ik dat de robots komen, zowel fysiek als in de vorm van slimme algoritmes, en dat ze ons werk gaan overnemen. Steeds meer mensen zien dat ook in.

Weekend

Dat is een drama voor de mensen wiens banen verdwijnen, maar volgens velen ook een zegen. Vergeet niet: ook bij de lopende band en de stoommachine werd al massawerkloosheid voorspeld. Dat noemen we nu: weekend. Vóór die tijd was het immers heel normaal dat je 7 dagen per week, 12 tot 16 uur per dag, werkte. Maar dit artikel wil ik niet ingaan op de impact van robotisering op de arbeidsmarkt. Dit keer wil ik het hebben over de impact op de mensheid. Want hoe fijn het ook is dat robots ons werk uit handen nemen, er schuilen volgens mij wel degelijk grote gevaren in kunstmatige intelligentie.

Singularity is near

´Singularity´ is de term die gebruikt wordt voor het moment dat kunstmatige intelligentie eenzelfde denkkracht ontwikkelt als de gehele mensheid. Volgens futurist Ray Kurzweil zal dit in 2045 plaatsvinden, als alle ontwikkelingen van Moore's Law zich gewoon doortrekken, zoals ze dat al decennia doen.

The terminator

Singularity is dus het moment dat de totale rekenkracht van computers groter is dan die van alle mensen op aarde. Een moment dat in veel science-fiction-films al is uitgebeeld. Om met 'The Terminator' te beginnen: The moment SkyNet became self aware.

Waarschuwingen

Recent hebben een aantal grote denkers, die toch niet bekend staan om hun gebrek aan verbeeldingskracht, hun angst uitgesproken voor kunstmatige intelligentie. Bill Gates (Microsoft), Elon Musk (Tesla, SpaceX) en Stephen Hawking waarschuwen allemaal voor de potentiële gevolgen van slimme robots. Toch investeren ze ook in deze technologie. Zo bouwt Tesla aan de zelfrijdende auto en investeert Microsoft grote bedragen in 'deep learning'-systemen.

Zelfbewustzijn?

Dat kunstmatige intelligentie steeds slimmer zal worden staat vast, de vraag is of het 'menselijke intelligentie' kan benaderen en dan met name het stuk 'zelfbewustzijn'. Zal er een moment komen dat algoritmes en robots zich bewust zijn van hun eigen bestaan? We weten het niet, maar het is niet uit te sluiten.

Rechten en plichten voor robots

Hoe moeten we omgaan met een situatie waarin algoritmes en robots de meerderheid van ons werk doen? Wat als hun kunstmatige intelligente daadwerkelijk menselijke, of dierlijke, trekjes krijgt? Dat ze zelfbewust worden? Dat ze proberen zichzelf tegen vernietiging te beschermen bijvoorbeeld? Henny van der Pluim schreef daar een boek over genaamd Rechten en Plichten voor Robots. Van der Pluim stelt dat robots en algoritmes gewone burgerrechten moeten kunnen krijgen. Dus dat ze geen slaven van mensen mogen zijn en zelfs het recht moeten krijgen om te solliciteren, een bankrekening te openen, maar ook aansprakelijk moeten zijn voor hun acties.

Maar dan wel zélf aanvragen

Hoewel het misschien heel vreemd klinkt zit er wel een kern van waarheid in. De vergelijkingen met slavernij gaan hier deels op, zeker als robots dus zelfbewust worden. Hoewel ik zijn pleidooi niet geheel deel, lijkt het me goed om na te denken over rechten en plichten voor robots. Ik zou dan wel het uitgangspunt nemen dat een robot of algoritme zelf deze rechten moet aanvragen. Dat bewijst immers dat deze 'zelfbewust' is en vanuit dat punt kan van zo'n systeem geëist worden om aan bepaalde voorwaarden te voldoen, zoals Van der Pluim in zijn boek beschrijft.

Wekelijks de nieuwsbrief van Werk en Leven ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Voor u als manager

Wat maakt dit nu voor een manager uit? Het zijn in elk geval interessante gedachtenexperimenten, die helpen nadenken over de vraag: wat als mijn systeem zou kunnen solliciteren? Zou het dan nog voor mij werken? Wat als mijn slimme algoritme de vrijheid zou hebben, waar zou hij dan heen willen? Ook is de vraag interessant: wat als mijn algoritme of systeem zelf zou mogen kiezen waar zijn onderhoudsbudget of volgende investering in zou moeten gestoken? Daarmee kun je namelijk afwegen waarin te investeren.

Toegevoegde waarde?

En tot slot natuurlijk de vraag: wat voegen wij als organisatie, of ik als manager, eigenlijk nog toe aan het systeem? Waar zit mijn toegevoegde waarde nog? Het is de hamvraag, die steeds actueler en urgenter wordt naarmate kunstmatige intelligentie de menselijke intelligentie benadert.

Meer over de revolutie van werk:

• Robots bepalen de toekomst niet. Dat doen we zelf
  
• Waarom we tóch naar trendwatchers moeten luisteren
  
• De beste ideeën komen zelden van je eigen mensen
• 10 nieuwe banen die de toekomst hebben
  
• Alles van Bas van de Haterd over de revolutie van werk