Voor sommige mensen is het vanzelfsprekend om vol trots te vertellen over wat ze allemaal hebben bereikt. Maar voor het merendeel van de mensen voelt dat best ongemakkelijk. Het voelt al snel opschepperig. Of zelfs arrogant. Zonde, want die bescheidenheid kan ervoor zorgen dat we een mogelijke promotie of kans mislopen.
Gelukkig blijkt er ook een manier te zijn om je prestaties kenbaar te maken zonder arrogant over te komen. Volgens een recente studie van Vanderbilt University is de beste manier om erkenning te krijgen voor je prestaties, ze te delen terwijl je daar tegelijkertijd je collega’s ook de nodige credits voor geeft.
Het zelfpromotiedilemma
Volgens de studie Dual-Promotion: Bragging Better by Promoting Peers neemt het koppelen van je eigen prestaties aan die van anderen het nare gevoel weg dat je achteraf kan overhouden aan het ‘opscheppen’.
‘We noemen dit het zelfpromotiedilemma: het idee dat wanneer je jezelf promoot, je er competenter uitziet, maar daarmee wel je likeability verliest’, zegt Eric VanEpps, universitair hoofddocent marketing aan Vanderbilt University en de hoofdauteur van de studie, tegen Fast Company.
‘Veel mensen zien het zwart-wit: als ik de nadruk leg op mijn competenties, doe ik dat ten koste van mijn likeability. Maar als ik vooral aardige dingen zeggen over anderen of zelfspot gebruik, word ik leuk gevonden maar gaat het ten koste van mijn professionaliteit.’
Lees ook: Zo kom je sympathieker over op werk
Lof voor anderen
In een reeks studies ontdekten de onderzoekers dat het koppelen van zelfpromotie aan lof voor anderen de perceptie van zowel de likeability als competentie verhoogde. Toen deelnemers in het onderzoek moesten aangeven welke van de twee zogenaamde collega’s ze sympathieker vonden, koos 81 procent de ‘collega’ die ook oog had voor de bijdrage van de ander.
‘In ons werk maken we ons vaak zorgen over of we wel of niet met de eer moeten strijken als we een bepaalde prestatie hebben behaald’, zegt VanEpps. ‘Dit is een strategie waarmee je erkenning kunt krijgen voor je prestaties en dus het risico op promotie verhoogt, zónder daarbij bang te hoeven zijn dat je arrogant wordt gevonden. Je wilt tenslotte ook geen onsympathieke collega zijn die alle eer voor een project op zich neemt.’
Verschil tussen mannen en vrouwen
Volgens studies is er ook een verschil te zien in zelfpromotie tussen mannen en vrouwen. Vooral van mannen verwachten we dat ze sneller opscheppen over hun prestaties of moedigen we ze zelfs aan om over hun prestaties te vertellen. Terwijl we vrouwen soms juist bekritiseren voor precies hetzelfde gedrag.
Het is dan ook niet verrassend dat uit het onderzoek blijkt dat mannen meer doen aan schaamteloze ‘zelfpromotie’ dan vrouwen. En uit een Harvard-studie uit 2019 bleek zelfs dat mannen hun eigen prestaties 33 procent hoger beoordelen dan gelijk presterende vrouwen.
‘Historisch gezien worden eigenschappen zoals bescheidenheid, afwachtendheid en timide zijn geassocieerd met vrouwelijke gedrag’, zegt executive consultant Meredith Fineman. Maar hij voegt er wel aan toe dat opscheppen over de eigen prestaties ook sterk kan variëren als je kijkt naar verschillen in cultuur, klasse, seksuele geaardheid, leeftijd en meer.
‘Er is een groep mensen die de grootste bijdrage heeft geleverd aan een taak of project, maar niet weet hoe ze daarover moeten praten. Dat bestaat op elk niveau, ongeacht geslacht, ras, leeftijd of functie’, zegt ze. ‘Veel hiervan hangt af van privilege. Maar ook van het feit dat niet iedereen geleerd wordt dat zijn of haar ideeën de moeite waard zijn.’
Het delen van de schijnwerpers
Fineman, auteur van het boek Brag Better, vergelijkt de angst om op te scheppen met het bedriegerssyndroom en denkt dat het normaal is om het gevoel te hebben dat je geen krediet verdient, zelfs als dat wel degelijk terecht is. Daarom gelooft ze dat het delen van de schijnwerpers een effectieve oplossing kan zijn, vooral voor vrouwen.
Het onderzoek van VanEpps bevestigt dat. ‘Deze strategie werkt voor mannen en vrouwen even goed, en het maakt daarbij ook niet uit of de persoon die je credits geeft een man of een vrouw is’, zegt hij. ‘Dat is een belangrijke kanttekening, omdat er veel onderzoeken zijn waaruit blijkt dat vooral vrouwen minder geneigd zijn om te vertellen over wat ze hebben bereikt.’
Lees ook: Hoe je constructief feedback geeft (en zelf krijgt van werknemers)
