Stel je het volgende scenario voor: Je wil op werk een werkruimte gebruiken voor een vergadering, maar je collega heeft de ruimte al geclaimd. ‘He Pieter’, zeg je. ‘Zijn dat jouw spullen in de werkruimte?’ ‘Ja’, antwoordt de collega, ik ga er zo in, als ik dit telefoontje heb afgemaakt.’
Je gaat dus met je bezoek maar aan de koffietafel zitten. En een uur later, terwijl je bezoek al lang en breed is vertrokken, gaat Pieter in de ruimte zitten werken. Al die tijd heb jij je zitten verbijten, maar je spreekt Pieter niet aan op zijn gedrag.
Passief-agressief gedrag komt vaak voor
Dit is een typisch geval van passieve agressiviteit. Je bent boos, maar in plaats van dat je er iets van zegt, houd je je boosheid binnen of je maakt een semigrappige opmerking waaruit je collega moet opmaken dat je ‘not amused’ bent over de situatie. ‘Haha, het lijkt hier wel de camping, dat iedereen zijn handdoekje neerlegt en er dan een uur later pas op gaat liggen.’
Dit gebeurt vaker dan je zou denken. Hoe vaak zie je niet dat iemand iets doet waar anderen zich aan storen; ze zijn onbeleefd, sluiten mensen buiten, negeren mails, raffelen hun werk af, komen te laat of zitten te appen tijdens een vergadering. Maar het verbazende is: niemand zegt er iets van. Ze reageren wel, maar ze doen het niet openlijk.
Volgens Peter Bregman zit passieve agressiviteit ergens tussen boosheid en zwijgen in. Passieve agressiviteit is een manier om iets aan macht terug te winnen. Dat doen mensen door zich terug te trekken, sarcastische opmerkingen te maken of die persoon op kleine manieren dwars te zitten. Omgaan met een passief agressief persoon is lastig, maar wat nou als je zelf de passieve agressor bent?
Bregman geeft een driestappenplan om je eigen passieve agressiviteit om te zetten in gedrag dat het probleem oplost.
#1 Stel een vraag
‘Was er een reden dat je de ruimte bezet hield terwijl je iets anders aan het doen was?’. Om deze stap te laten slagen is het belangrijk dat je hem echt stelt als een open vraag. Anders is het een andere manier om passief agressief te zijn. Hopelijk heeft de persoon in kwestie een goede reden om dit gedrag te vertonen en als je die hoort, ben je niet meer boos. En als dat niet het geval is, dan zou het zomaar kunnen dat door de vraag te stellen, je die persoon op ongewenst gedrag wijst en hij zijn gedrag aanpast. Als dit allebei niet het geval is zou je kunnen:
#2 Deel jouw kant van het verhaal, terwijl je zijn kant ook accepteert
‘Ik begrijp dat je de ruimte graag wilde reserveren, maar nu kon ik met mijn bezoek niet rustig en ongestoord vergaderen, terwijl de ruimte niet gebruikt werd.’
#3 Maak een duidelijk verzoek en ondersteun dit met argumenten
‘We hebben weinig ruimtes die gebruikt kunnen worden voor besprekingen dus claim alsjeblieft geen ruimtes die je niet gebruikt. Op deze manier creëer je een standaard voor hoe mensen zich in dit soort situaties zouden moeten gebruiken.’
Dit is moeilijker dan je mond houden of met sarcastische opmerkingen je ontevredenheid duidelijk maken. Maar op de lange termijn verander je er iemand anders gedrag mee en word je er zelf ook gelukkiger van.
