Tegen je baas zeggen dat je die opdracht bijna af hebt terwijl je nog niet begonnen bent, doen alsof je niet lekker bent zodat je iets eerder weg kan of beweren dat je een lekke band had wanneer je te laat komt op je werk. Laten we eerlijk zijn, iedereen verzint wel eens een leugentje om bestwil.
Maar iemand die consequent liegt op de werkvloer? Daar hebben we meestal geen al te best oordeel over. ‘Als iemand moet liegen, is die vast niet zo goed in zijn of haar werk,’ zijn we geneigd te denken. Bovendien is het, zeker als je samenwerkt in een team, belangrijk dat je elkaar kunt vertrouwen.
Verkopen? Beter een leugenaar
Alleen is de ene baan de andere niet. Volgens recent onderzoek van de Amerikaanse onderzoekers Brian C. Gunia and Emma E. Levine is er een groot verschil tussen banen die gericht zijn op klantservice en banen die juist gericht zijn op het verkopen van producten. Bij het eerste type gaat het erom dat je voorziet in de behoeftes van de klant, terwijl het er bij de tweede categorie om gaat dat je vooral je eigen doeleinden nastreeft. Namelijk, zo veel mogelijk verkopen.
De onderzoekers lieten vijfhonderd business studenten verschillende beroepen op een rijtje zetten. Voor welke beroepen dachten ze dat je mensen met een neus voor verkopen nodig had? Vervolgens moesten de respondenten aan de hand van bedachte situaties aangeven welke hypothetische individuen hier goed in zouden zijn. Wat bleek? De respondenten geloofden dat de mensen die in de hypothetische situaties een leugentje had verzonnen of de waarheid een beetje hadden verdraaid, beter zouden zijn in beroepen waarbij je iets moet verkopen. Ze zouden de ‘leugenaars’ hiervoor dan ook eerder aannemen dan mensen die het in de voorbeelden wel nauw namen met de waarheid.
Gratis: longread over Vitale Reputatie
Deze gratis longread over Vitale Reputatie is een samenwerking tussen MT en Zilveren Kruis.
lees verder
Liegen is deel van onze natuur
Dit zegt natuurlijk niets over de beslissingen die managers uiteindelijk nemen wanneer het aankomt op het aannemen van personeel. Maar het zet wel aan het denken. Is liegen in een werksituatie altijd slecht? Of kan de waarheid verdraaien in sommige gevallen juist ook een pluspunt zijn? Volgens filosoof David Livingstone Smith is liegen onderdeel van onze natuur. Dat zegt hij in zijn boek Why We Lie: The Evolutionary Roots of Deception and the Unconscious Mind. Neem alleen al het opstellen van een cv of het schrijven van een sollicitatiebrief. Zo gaan managers er bijvoorbeeld vanuit dat sollicitatiekandidaten de kwaliteiten waarover ze zouden beschikken altijd een beetje overdrijven.
Een beetje liegen is soms nodig
Dan is er nog de vraag. Wanneer lieg je en wanneer niet? Is een diplomatiek antwoord geven omdat je niet in de problemen wilt komen of die ene collega niet wilt kwetsen ook liegen? Ook zijn er genoeg banen waarbij je gevoelens een beetje verstoppen, part of the job, is. Denk bijvoorbeeld aan die docent die een bloedhekel heeft aan die ene leerling of een dokter die een kind met een ernstige ziekte behandelt. Het verdraaien van de waarheid is in dat soort gevallen niet alleen niet verkeerd, het is zelfs nodig om niet slecht beoordeeld te worden.
Sommige leugens worden dus juist gewaardeerd. ‘Tijdens mijn onderzoek kwam ik erachter dat wanneer mensen baat hebben bij een bepaalde leugen, ze de waarheid juist liever niet willen weten,’ zo vertelde Emma Levine aan de BBC. ‘Zo vinden werknemers dat hun collega’s hun zouden moeten beschermen tegen feedback waar ze niks mee kunnen, maar alleen maar door gekwetst worden.’
Dit artikel is overigens niet bedoeld om liegen op je werk goed te praten. In bepaalde beroepen kunnen leugens namelijk wel degelijk heel erg schadelijk zijn. Bijvoorbeeld in het geval van politici. Het is niet alleen niet nodig om alle leugens over één kam te scheren. Een klein leugentje op zijn tijd maakt je niet per definitie een slechtere werknemer. Afhankelijk van je baan misschien zelfs wel een betere.
