Het komt voor dat een leidinggevende met stomheid geslagen is als een medewerker zijn ontslagbrief komt inleveren, maar veel vaker komt het niet als een echte verrassing. Zonder het direct te zeggen, geven medewerkers die bezig zijn met een mogelijk vertrek aan de lopende band signalen in die richting af. Sommige van die signalen zijn heel bewust, sommige onbewust. Jij doet dat dus ook, al doe je nog zo je best om je intentie te vertrekken voor de buitenwereld verborgen te houden.
In een studie uit 2016 (Gardner, Van Iddekinge e.a. 2016) onderscheiden onderzoekers maar liefst 58 signalen die mensen uitzenden die zouden kunnen duiden op een mogelijk vertrek. Die signaleringen variëren van het minder snel beantwoorden van e-mail, vaker in gesprek zijn met mensen van de HR-afdeling tot een plotselinge hevige interesse in bijscholing.
Open boek
Een aantal van die signalen lijken ook met elkaar in tegenspraak. Sommige zijn negatief en liggen nogal voor de hand zoals het oprekken van de lunchpauze, vroeger naar huis gaan en het maken van veel meer fouten dan normaal.
Andere signalen hebben een meer positieve connotatie. Een medewerker kan ook juist meer relaxed en competent overkomen. Iemand die in zijn hoofd besloten heeft te vertrekken, is namelijk zijn angst voor het verpesten van zijn kansen op carrière kwijt en kan daardoor ineens meer rationele beslissingen nemen dan voorheen. Een ander contra-intuïtief teken van een naderend vertrek is dat sommige mensen juist minder gaan klagen over hun collega’s, klanten of het management dan voorheen.
Op zichzelf betekenen die signalen dus vaak niets. Maar als een aantal van die gedragsveranderingen optreden – of ze nu negatief of positief zijn- zouden genoeg moeten zijn om de alarmbellen op de HR-afdeling af te laten afgaan.
Personeelsverloop
De signalen zijn, zo is de conclusie van de auteurs van de studie, in elk geval een veel betere voorspeller van personeelsverloop dan de werknemersenquêtes waarin op de man af gevraagd wordt of men van plan is te blijven of niet. Hoewel deze vaak anoniem zijn, blijken mensen deze toch vaak niet naar waarheid in te vullen.
Overigens is het maar de vraag of het altijd erg is dat je omgeving doorkrijgt dat je met een mogelijk vertrek bezig bent. In het geval je een waardevolle kracht bent – en in tijden van personeelsschaarste ben je dat al snel – kan het misschien leiden tot een dikke promotie, omdat de organisatie je heel graag wil behouden. Het is vooral vervelend als je zelf nog twijfelt over de stap, want reken maar dat collega’s – bewust en onbewust – reageren op de signalen die jij uitzendt. Ze zullen je minder snel in vertrouwen nemen en het management zal minder geneigd zijn om je belangrijke projecten toe te vertrouwen.
