Eigenlijk zou hij in acht maanden van het zuiden van Zuid-Amerika naar het noorden van Noord-Amerika reizen. Maar na het begin in Patagonië, Chili en Brazilië, strandde de reis van Theun Eijkemans en zijn vriendin in Bolivia. ‘We hadden gepland om de eerste weken vooral te reizen. Daarna zou ik wat meer tijd besteden om na te denken en te reflecteren op mijn carrière.’
Die carrière had zich na zijn studie volledig afgespeeld bij KPN. In negen jaar tijd was Eijkemans de corporate ladder opgestormd in allerlei financiële rollen, maar de politiek van een corporate begon hem tegen te staan. ‘Ik wilde graag een meer ondernemende rol, maar ik vroeg me af of ik dat binnen het bedrijf waar kon maken.’
Op sabbatical
Eijkemans besloot op sabbatical te gaan. Dit fenomeen is oorspronkelijk afkomstig uit de academische wereld, vertelt Tanja van der Lippe. Ze is hoogleraar sociologie aan de Universiteit Utrecht en schrijver van het boek Waar blijft mijn tijd? ‘Daar is het gebruikelijk dat je gevrijwaard wordt van lesgeven en andere taken, zodat je je vol op je onderzoek kan storten en nieuwe dingen kan ontdekken.’
De sabbatical heeft zich inmiddels naar andere sectoren verspreid. Logisch, aldus Van der Lippe. ‘We werken langer, er werken meer mensen en de arbeidsmarkt is uitstekend momenteel. Na anderhalf jaar heel hard gewerkt te hebben, is het bovendien voor veel mensen tijd voor wat reflectie.’
Naar het buitenland
In de corporate wereld wordt een sabbatical vaak opgenomen om even op adem te komen. ‘Door niet met m’n dagelijkse werkzaamheden bezig te zijn, creëerde ik rust en ruimte in mijn hoofd om daarmee aan de slag te gaan’, aldus Eijkemans.
Meestal wordt die ruimte vrij letterlijk genomen. Uit een onderzoek van Vakantiepiraten.nl onder bijna 15.000 mensen van boven de 45 jaar blijkt dat 39 procent de tijd van een sabbatical zou gebruiken om op reis te gaan. Het liefst naar Australië of Nieuw-Zeeland. ‘Op die manier is de afstand tussen jezelf en je werk niet alleen letterlijk, maar ook fysiek’, zegt Van der Lippe.
De andere cultuur die je leert kennen kan bovendien een voordeel zijn. Een nieuwe omgeving triggert je, je krijgt andere gedachten dan wanneer je thuis bent. ‘Of het nodig is om naar de andere kant van de wereld te gaan, is een tweede. Misschien werkt een strandhuisje in Zandvoort huren ook. Vanuit duurzaamheidsoogpunt is dat bovendien minstens zo goed.’
Eenmaal bij een corporate, maak je daar vaak ook de volgende stap. Wil je dat niet, dan moet je daar veel actiever uit losbreken
Hoe creëer je de juiste omstandigheden thuis om toch te kunnen reflecteren? Op die vraag zocht Frank van de Brink anderhalf jaar lang een antwoord. In januari 2020 leverde hij zijn werkspullen bij ABN Amro in. Hij had er toen 14 jaar gewerkt, op het laatst als CHRO. De tickets naar Azië voor het hele gezin waren al geboekt. Hij zou vanaf daar wat reflecteren en waarschijnlijk na een jaar weer beginnen met werken. ‘Maar we zijn er nooit aangekomen.’
Welke rol heeft je werk?
De koppen koffie met zijn netwerk werden digitale afspraken waar weinig mensen écht tijd voor hadden. De baankansen lagen bovendien niet direct voor het oprapen. Ook bleek het lesgeven vanuit huis aan drie kinderen lastig te combineren met reflecteren over vervolgstappen in zijn loopbaan. ‘Op de lange termijn zorgde het vele thuiszijn er wel voor dat ik fundamenteler ging nadenken over de betekenis die ik werk wil geven in de rest van mijn leven. Zonder de pandemie was ik denk ik weer in een corporate rol gestapt.’
Hij moest wel leren om met dat onzekere gevoel om te gaan. ‘Op het schoolplein was er eerst nog wel bewondering voor mijn sabbatical. Maar toen het langer duurde, kwamen ook de vragen wat ik nou eigenlijk ging doen. Dan is het de kunst om geen overhaaste beslissingen te nemen en weer aan het werk te gaan.’
Veroordeeld tot je eigen gedachten
Eijkemans besloot na zijn afgebroken reis wél weer aan het werk te gaan. Hij startte na zijn terugkomst in april als interimmer. ‘Ik had mezelf overbodig gemaakt in mijn vorige rol. Door een relatief overzichtelijke tijdelijke klus op te pakken, had ik de tijd om naast mijn baan te reflecteren.’
MT Next Leadership 50Theun Eijkemans staat jaar in de MT Next Leadership 50: dé lijst met aanstormend leiderschapstalent onder de 45 jaar dat ongeduldig aan de wereldwijde bestuurderspoorten rammelt. Bekijk de gehele lijst, die mede mogelijk is gemaakt door Vlerick Business School.
In plaats van de zoutvlaktes in Bolivia liep Eijkemans rondjes door het Westerpark in Amsterdam. Hij ontdekte dat de omstandigheden daar misschien wel beter waren om na te denken. ‘Op reis besteed je ook een heleboel energie aan het vinden van een nieuwe slaapplek, de volgende bezienswaardigheid. Thuis had ik veel minder afleiding. Mijn baan was goed te behappen en door het coronavirus was er ook helemaal niets te beleven. Ik was dus veel meer veroordeeld tot mijn eigen gedachten.’
Doordat ik zo uitgebreid had gevisualiseerd, herkende ik de kans
Hij kwam er al snel achter dat hij zijn carrière bij KPN niet voort wilde zetten. Met hulp van een coach probeerde hij te ontdekken wat hij dan wél wilde. ‘Ik vind autonomie heel belangrijk. Ik wilde ook minder reizen naar mijn werk en wilde graag een eindverantwoordelijke rol.’
Toen zich in augustus 2020 de kans voordeed om CFO te worden bij Abovo Media, wist hij dat dat was wat hij wilde. ‘Doordat ik zo uitgebreid had gevisualiseerd, herkende ik de kans. Als de pandemie mijn sabbatical geen andere draai had gegeven, was de kans groot geweest dat ik nog steeds bij KPN werkte.’
Entertainment
Ook Van den Brink deed hele andere inzichten op door thuis te blijven. ‘Als je eenmaal bij een corporate hebt gewerkt, is het logisch dat je daar de volgende stap zet. Wil je dat niet, dan moet je daar veel actiever uit losbreken.’ Andere dingen werden belangrijk. ‘Ik ben veel meer gaan kijken naar de impact die ik dichtbij huis kan maken. Ik herontdekte gaandeweg dat ik in HR ben gestapt om mensen te helpen, maar dat je dat als hoge manager in een corporate steeds minder doet. Dat wilde ik dus weer graag.’
Nu de wereld weer langzaam van het slot gaat en reizen makkelijker wordt, pleit Van den Brink tóch voor een sabbatical dichterbij huis. ‘Als je ver weg gaat, draait het meer om entertainment.’ De uitdaging om goed te kunnen reflecteren zit hem volgens hem niet zozeer in de locatie, maar in je mindset.
‘Je moet het aandurven om voor langere periode niet goed te weten hoe je toekomst eruit ziet. De meeste mensen die ik heb gesproken, voelden pas berusting op het moment dat ze wisten wat hun volgende baan zou worden. Terwijl die periode daarvóór juist zo waardevol is.’
