De egocentric bias, zo heet de denkfout waar we allemaal in meerdere of mindere mate aan lijden. We zien onszelf al snel als het middelpunt van de wereld. Dat is misschien ook niet zo gek: we bezien alles en iedereen enkel en alleen door onze eigen ogen. Dat betekent echter dat we onze eigen mening en inbreng al snel als meer waardevol beschouwen. Een gezonde dosis zelfvertrouwen is niet verkeerd, maar het gevaar daarvan is dat we op die manier ook veel gemakkelijker de inbreng en capaciteiten van anderen juist kunnen onderschatten.
Een van onze vele denkfouten
De egocentric bias is een van de vele denkfouten die we maken. In feite zijn het vertekeningen van onze waarnemingen, terwijl we denken het toch echt júist te zien. ‘Wanneer je optimistisch en in een goed humeur bent, loop je sneller het risico te worden beïnvloed,’ schrijft wetenschapsjournalist en neuropsycholoog Chantal van der Leest in haar boek Ons feilbare denken op het werk.
‘Datzelfde geldt wanneer je je graag laat leiden door je intuïtie of het gevoel hebt dat je controle hebt over de situatie. Hoe meer je je dus afzet tegen het idee dat ook jij denkfouten maakt, hoe kwetsbaarder je bent. Want daarmee zal je jouw zwakke plekken nooit leren kennen. Je kunt er maar beter veel van weten, dan kun je je er ook tegen wapenen.’
Erkenning beïnvloedt carrièrepad
Op de werkvloer is het ongelooflijk belangrijk dat iedereen erkenning krijgt voor zijn werk. Dat is waar iemand onder meer door kan worden gemotiveerd en mogelijk zelfs carrièrekeuzes op baseert. Bovendien zit je er niet op te wachten dat waardevolle medewerkers jouw team verruilen voor die in een andere organisatie vanwege een gebrek aan erkenning. Toen het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics onderzoek deed naar redenen waarom mensen ontslag hadden genomen, bleek dat verreweg iedereen dat had gedaan vanuit onvrede over de hoeveelheid respect die ze ontvingen voor hun werk, zo meldde Forbes.
In het geval van de egocentric bias spelen er zaken mee waarvan je je als leidinggevende goed bewust moet zijn, aldus professor in de psychologie Art Markham in FastCompany. Mensen zullen hun eigen aandeel binnen groepsverband bijvoorbeeld veel meer benadrukken. Ze zullen hoogstwaarschijnlijk denken dat zij meer en beter hebben gepresteerd dan de anderen. Zelfs als iedereen heel goed op de hoogte is wat de rol is van alle andere teamleden, zullen ze veel beter snappen hoe veel werk het kostte om hun eigen resultaten te behalen dan dat van de rest.
Bewust van gevolgen
Om te voorkomen dat deze denkfout, die we zoals eerder gezegd echt allemaal met ons meedragen, negatieve gevolgen heeft voor jou en je team is het belangrijk dat je hier proactief mee omgaat, aldus professor Markham.
Een van de dingen die hij voorstelt is om aan het begin van een project een document te creëren waarin alle teamleden kunnen toelichten wat de key tasks zijn binnen haar of zijn verantwoordelijkheden. Zo zorg je voor meer onderlinge transparantie. Bovendien leert het mensen inzien dat iedere expertise een belangrijk onderdeel vormt van het geheel, en dat het ene niet per se belangrijker is dan het andere. Want dat is waar de egocentric bias voor zorgt: dat we onze eigen expertise nèt even belangrijker vinden dan dat van anderen.
Transparant overzicht
Zo’n document zorgt er ook voor dat mensen niet te veel gaan vertrouwen op hun gebrekkige geheugen als het gaat om het uitdelen van de credits. Als de hoeveelheid tijd die eraan besteed wordt per persoon flink kan verschillen, is het bovendien goed om de gewerkte uren duidelijk in beeld te hebben. Dat helpt mensen om een realistischer inzicht te krijgen in hun eigen bijdrage.
Tijdens een project is het goed om geregeld teamleden op de hoogte te houden van de voortgang: als team, maar ook ieders individuele input, aldus de psychologieprofessor. ‘Zo krijgt iedereen gaandeweg er veel meer gevoel bij dat teaminspanning cruciaal is voor het behalen van prestaties.’
