Een van de grootste problemen van onze tijd is de enorme hoeveelheid informatie die we dagelijks te verwerken krijgen. Dat leidt tot stress, en stress leidt tot depressies en tot minder productiviteit. Geen wonder dat we de stress graag te lijf willen gaan door te zorgen voor voldoende ontspanning, slaap en beweging.
We zijn echter inmiddels zo geconditioneerd dat alles meetbaar moet zijn, dat we ook van onze gezondheid een project maken met maand- kwartaal- en jaardoelstellingen. De gezondheidsindustrie maakt gretig gebruik van onze behoeft aan meten, zo constateert Charlotte Lieberman in een artikel op Harvard Business Review. Ze geven ons stappentellers, fitnessapps, dieetapps en nog veel meer om te werken aan onze gezondheid.
En daar zit nu precies een probleem, schrijft Lieberman. We ‘werken’ aan onze gezondheid. Hoewel we dat hardlopen, fietsen of bootcampen wel doen in onze vrije tijd, kun je het beter werk noemen. Door het meetbaar te maken, kunnen we zien of we onze doelen al dan niet halen. En dus krijgen we net als bij ons werk de daarmee verbonden stress cadeau.
Fitbit
Een mooi voorbeeld als het aankomt op bewegen is de Fitbit – of iedere vergelijkbare activity tracker. Aan de Japanse arts Yoshiro Hatano hebben we de zogenaamde 10.000-stappen regel te danken. Wie meer beweegt – die 10.000 is redelijke arbitrair – is gemiddeld gezonder. Het is een waarheid als een koe. Het probleem alleen met het dragen van die Fitbits die onze prestaties op dat gebied meten, is dat we niet alleen zorgen dat we iets meer lopen, maar ook dat we er weer een stressfactor bij hebben gekregen.
Uit een studie van Rikke Duus van de Universiteit van California en Mike Cooray van Ashirdge Business School blijkt dat de Fitbit inderdaad een veroorzaker van stress is geworden. Van de 200 onderzochte vrouwen met een Fitbit gaf 68 procent in eerste instantie aan de activity tracker te zien als een vriend die hen hielp gezond te leven. Maar die ‘vriendschap’ had ook een schaduwzijde: 79% voelde druk om de dagelijkse targets te halen, 59% had het gevoel dat het apparaat grote invloed had op hun gedrag en 30% zag de Fitbit zelfs helemaal niet als vriend, maar als een veroorzaker van een permanent schuldgevoel.
Meditatie en mindfulness
Onze meetdrift gaat verder dan lichamelijke beweging en sport alleen. Ook onze geestelijke gezondheid willen we meetbaar maken. En dus gaan we aan de slag met mindfulness-apps. Het effect van mindfulness mag wetenschappelijk zijn aangetoond, de druk om het minstens elke dag tien minuten te moeten doen, zou bij sommigen weleens zoveel druk kunnen opleveren dat de positieve effecten er amper tegen opwegen.
Maar wat dan? Het geheim achter een gezonder leven met meer beweging meer slaap en meer focus is gedragsverandering. Apps kunnen best helpen gedrag te veranderen, maar het lijkt zaak dat we dat goede gedrag vervolgens volledig automatiseren in de goede zin des woords. De stappenteller geeft aan dat we de 10.000 niet halen op de gemiddelde dag, maar dat als we een metrohalte eerder uitstappen, lukt dat wel. Vervolgens stappen we altijd een halte eerder uit en lopen we verder. De stappenteller kan daarna gewoon thuisblijven. En als het dan een keer regent en we reizen wel tot aan de deur, hoeven we ons niet schuldig te voelen over en niet gehaald target.
