De cultuur bij softwarebouwer AFAS is intensief, het is bijna een sekte. Ceo Bas van der Veldt vindt dat een compliment.
Een club met blije eikels, zo omschrijft ceo Bas van der Veldt AFAS. Enthousiasme is dan ook het belangrijkste woord dat hij gebruikt om AFAS te omschrijven. Wat AFAS wat ons betreft bijzonder maakt, is niet alleen de zoektocht naar de juiste mensen, maar ook de kracht van humor en het lef om te sturen op uitstroom van mensen die niet passen.
Op sneakers
AFAS levert automatiseringssoftware, van boekhouding tot receptie. De ambitie is daarbij om zoveel mogelijk processen te automatiseren. Daarbij gaat iedere vergelijking met een willekeurig ander software bedrijf mank. Bij AFAS werken geen nerds die je niet in de ogen aan mag kijken. Maar ook geen briljante whizkids die op sneakers naar hun werk komen. AFAS zoekt mensen die gek zijn op techniek en toch 'mensen-mens' zijn. En dit is net zo moeilijk als het klinkt, zegt ceo Bas van der Veldt.
Sekte als compliment
De mensen die bij AFAS werken, vormen dan ook een bijzondere groep. Een groep die door sommige buitenstaanders wordt gekenmerkt als sekte. Hiermee geconfronteerd geeft van der Veldt aan dit eigenlijk als compliment te zien. 'We zijn ook wel echt een tribe. We hebben een erg laag verloop van 5 procent binnen AFAS.' Van der Veldt geeft toe dat de cultuur van AFAS als behoorlijk intensief wordt ervaren. 'We doen niet aan parttimers en dat is een bewuste keuze'. Ook de 'AFAS goed nieuws show', de maandelijkse bedrijfsborrel in het eigen inpandige theater, is verplicht voor iedereen.
Strak in het pak
Als we bij het bedrijf een kijkje nemen, vallen twee dingen enorm op: iedereen, tot aan de servicedesk aan toe, zit strak in het pak en de concurrenten worden duidelijk in de hoek van vijand gezet. Bas licht dit toe: 'Het wegzetten van de concurrent als gezamenlijke vijand werkt natuurlijk perfect als bindmiddel. Maar tijdens salestrajecten zul je geen kwaad woord uit onze mond horen.'
De strakke pakken zijn ook geen natuurlijk fenomeen maar een bewuste keuze die in de directie is besproken. 'Juist omdat het eigenlijk niet past bij ons. We zijn heel informeel in de omgang en daarom past een pak eigenlijk niet. En dat maakt het juist leuk! Maar wanneer er klanten komen is het ook wel erg fijn dat alles er verzorgd uitziet.'
Humor als instrument
Een ander opvallend aspect van de cultuur binnen AFAS is het gebruik van humor. In iedere vorm van communicatie zit een humoristische ondertoon. Bas geeft aan dat humor een fantastisch instrument is. 'Het vermindert ook de hiërarchie die toch altijd min of meer wordt gevoeld. In mijn positie hoor je helaas niet altijd meer wat mensen echt ergens van vinden. Als ze mij met een kettingzaag op de website zien staan, wordt dit al een stuk minder!' En als medewerkers tijdens de maandelijkse theatermiddag dan ook nog de kans hebben om de directie aan te pakken, dan wordt hiërarchie iets wat juist mooi kan zijn.
Ook richting klanten gebruikt AFAS humor om de toon in de relatie te zetten. Zo stuurt AFAS voor het maken van opnames voor de uitreiking van de 'AFAS awards' bij klanten, een zogenaamde 'rider' toe. Hierop staat niet alleen dat de te interviewen personen beter geen ruitjes aan kunnen trekken voor de camera, maar ook dat AFAS medewerkers uitsluitend rode en blauwe M&M’s willen eten. Of dat zij begeleid willen worden door het Zweedse damesvolleybalteam. Veel klanten reageren hier ludiek op door ook daadwerkelijk eetwaren in AFAS-kleuren aan te bieden of dames in volleybalkleding te sturen. Dit kenmerkt de manier waarop AFAS met zowel medewerkers als klanten omgaat. En het laat mooi zien hoe humor als instrument werkt.
Beginnen met doen
Naast het gebruik van humor als instrument is er nog iets zeer opvallends aan de manier waarop AFAS werkt. Bij AFAS begint iedereen simpelweg te werken aan een oplossing die hij of zij graag ziet. Niet eerst brainstormen, ontwerpen of klanten raadplegen. Nee, gewoon doen. Voordat iets bij AFAS goed is gaan er dan ook verschillende iteraties overheen. Ergens te lang over nadenken zonder het ook te doen, past simpelweg niet. Dit geldt ook voor de directie wanneer het gaat om langetermijnplannen. Die zijn er eigenlijk niet. Van der Veldt:
Beleid en debiel zijn niet voor niets met dezelfde letters geschreven.'
Wat heeft het opgeleverd?
Allereerst presteert AFAS op financieel gebied buitengewoon goed. In 2014 behaalde het bedrijf een resultaat van 30 miljoen euro op een omzet van 79 miljoen euro. Ook heeft AFAS een aantal prijzen gepakt:
• FD Gazellen: 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 (oeuvreprijs), 2013
• Deloitte Best Managed Companies: 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 (gold
member)
• High Growth Awards: 2009, 2010, 2011, (2012 nominatie), 2013
• AME’s Financieel best presterende ICT onderneming van Nederland: 2011
• Computable Top 100 krachtige ICT-bedrijven: 2011 (18), 2012 (12), 2013 (13), 2014 (5)
Waarom werkt het?
AFAS slaagt er goed in mensen te vinden en te behouden die bij de club passen. Er is wel een strenge ballotage om binnen te komen bij AFAS. Op zich is dat niet uniek. Wel bijzonder is de combinatie van techneuten die én goed zijn met mensen én zichzelf kunnen presenteren. Van der Veldt vat dit treffend samen: 'We zoeken niet het slimste jongetje van de klas, wel de leukste.'
Wat wel uniek is bij AFAS, is dat de ballotage tijdens het dienstverband blijft gelden. Het verloop van personeel bij AFAS is niet hoog, maar een vertrek wordt wel vaak geïnitieerd door AFAS zelf. Als iemand niet meer helemaal op zijn plek is bij AFAS, windt het bedrijf daar geen doekjes om.
Tenslotte kunnen we er niet omheen dat Bas van der Veldt zelf een groot stempel op AFAS drukt. Hij belichaamt de ideale AFAS-medewerker en draagt de organisatie en de bijbehorende cultuur sterk uit. Zodoende is hij een voorbeeld waar iedereen binnen AFAS zich aan kan spiegelen.
Waar zit de catch?
Het enthousiasme van AFAS heeft ook een keerzijde. Zo is er weinig begrip voor trage veranderprocessen bij klanten. Dit wil nog weleens voor wrijving zorgen. In het verlengde hiervan wordt het enthousiasme van AFAS door sommige klanten als “over the top” ervaren. Tevens is het de vraag of de huidige cultuur van AFAS niet te sterk aan Bas is opgehangen en of deze behouden blijft als hij ooit zou vertrekken. Het lijkt dan ook een uitdaging van AFAS om de cultuur nog beter te borgen, zodat ook zonder Bas en zijn kettingzaag het enthousiasme behouden blijft.
Weten wat de belangrijkste lessen zijn van gave organisaties met een sterke organisatiecultuur? Stuur een mail naar: [email protected]
Meer over organisatiecultuur:
-
Waarom de organisatiecultuur van Call for Action werkt
-
Waarom de organisatiecultuur van Starbucks werkt
- Alle afleveringen uit de serie over organisatiecultuur
Het nieuwe nummer van MT draait om het thema Digital. Lees hoe Afas scoort in het onderzoek naar de digitale dienstverleners:
Alles weten over het onderzoek naar de beste digitale dienstverleners? Lees het in de meest recente printeditie van Management Team. Ben je nog geen abonnee? Vraag de huidige editie dan aan als gratis proefnummer.
