Circularise
Wat: materiaalpaspoort
Wie: Mesbah Sabur en Jordi de Vos
Sinds: 2016
Werknemers: 40
Daagt uit: toeleveringsketens
Website: Circularise.com
Raad eens uit hoeveel onderdelen een auto bestaat? Je hebt het waarschijnlijk mis: uit minimaal 20.000 onderdelen. Bedenk dat elk van die onderdelen ook weer uit componenten bestaat, gemaakt uit verschillende grondstoffen en halffabrikaten, en je snapt hoe complex de toeleveringsketen is die zorgt dat we nog achter het stuur kunnen kruipen.
Industrie moet verduurzamen
Nu moeten industriële bedrijven, of ze nu elektrische auto’s, chemische producten of kleding leveren, verduurzamen. En wel zo snel mogelijk. Hun impact moet omlaag door meer te recyclen, de CO2-footprint te minimaliseren of liever helemaal circulair te worden. Maar hoe zorg je dat al die onderdelen, al die toeleveranciers meegaan in zo’n duurzame transitie?
Circularise is challenger van 2022 – bekijk hier de Challenger50
Dat begint met: weten wat je geleverd krijgt en wat je in je producten verwerkt. Maak die hele keten transparant, zeggen, Mesbah Sabur en Jordi de Vos van Circularise, en je krijgt grip op hoe circulair je al bent en waar de kansen liggen.
Digitaal productpaspoort
De twee Delftse ingenieurs werken daarom met hun startup al sinds 2016 aan wat ze een digitaal productpaspoort noemen. Van elk product, van elke grondstof maken ze een uitgebreid digitaal paspoort met daarin de eigenschappen en herkomst. ‘We brengen digitale transparantie in complexe productieketens’, vat Sabur het samen.
En ze schreeuwen niet van de daken dat de blockchain de ruggengraat is die maakt dat er niet te sjoemelen valt met dat paspoort. Maar Circularise is nou net een onderneming die het systeem inzet waar het echt zijn meerwaarde bewijst. Een mooi tegenwicht aan het pessimisme dat de omvallende cryptobeurzen afroepen over de blockchain.
Lees ook: Heeft jouw product nog bestaansrecht als je voor de maatschappelijke kosten moet opdraaien?
Blockchain lost communicatieprobleem op
‘Dankzij de blockchain kunnen we het probleem vanuit een ander perspectief benaderen’, zegt Sabur. ‘Het draait grotendeels om communicatie, om toegang tot informatie. Nu moet je het vaak doen met een mailtje van de leverancier: dit heb ik geleverd, en dit zit er ongeveer in.’
‘Er zijn ook al producenten die netjes aangeven hoe hun apparaten moeten worden gedemonteerd om ze te kunnen recyclen. Maar dat leidt tot papieren handboeken met honderd instructies: dat is niet flexibel en onmogelijk toepasbaar op bijvoorbeeld alle koelkasten die een witgoedfabrikant maakt.’
Als informatie digitaal en op een plaats toegankelijk is voor iedereen die daar belang bij heeft, is dat communicatieprobleem opgelost. ‘En onze technologie houdt het ook veilig: je wil niet met iedereen delen hoe je product in elkaar zit, maar partijen die je vertrouwt toegang geven tot de gegevens die ze nodig hebben.’
Flinke schep groeikapitaal
Sabur en zijn compagnon hebben Circularise vanuit de collegebanken opgericht. Na een flinke aanloop met een trits pilots hebben ze nu echt momentum te pakken. Met een mooie groep klanten, waaronder Porsche, en in november kregen ze een flinke schep groeikapitaal om hun circulaire missie echt uit te kunnen rollen.
‘De grote vraag was in onze begintijd: waarom zou je als leverancier die informatie digitaal willen aanleveren en daarvoor klant worden bij ons? Voor recyclingbedrijven is het nut natuurlijk helder. Op termijn komt er ook wetgeving die producenten dwingt een productpaspoort te leveren, te beginnen met batterijen. Maar op die business case voor producenten wilden wij niet wachten.’
Lees ook:Verduurzamen? Eén op de vijf bedrijven wil dat helemaal niet
‘Daarom besloten we het vanuit de leveranciers te benaderen: die willen zich onderscheiden van hun concurrenten. Dat lukt ze door duurzamer te produceren, met meer gebruik van hergebruikte of biobased materialen. Dat verhaal vertelt iedereen natuurlijk, maar als je het ook hard kunt aantonen onderscheidt je je. Dan kun je inderdaad ook de discussie met een Greenpeace aan door het bewijs te overleggen: dit gaat erin aan materialen, en dit komt eruit. Dan heb je een sterker verhaal.’
Elke molecuul in de keten in beeld
Als alle partijen in een productieketen het digitale paspoort van Circularise gebruiken, komt bij wijze van spreken elke molecuul in beeld als de boekhouding sluit. Mass balancing heet die methode: je traceert niet elke gram stof, maar op balansniveau weet je hoeveel materiaal er rondgaat in elke schakel van de keten.
‘Dat is niet onbelangrijk, want je wilt voorkomen dat een partij een biologische stof inkoopt, en die vermengt met ander materiaal en het weer als 100 procent biologisch doorverkoopt. Er zijn grote bedragen gemoeid met supply chains, dat verleidt tot corruptie.’
Dat je dergelijke informatie niet zomaar toevertrouwt aan een Delftse startup, is geen probleem. Dat lost de blockchain op voor Sabur: ‘Aan geen enkele individuele partij zou je je databank aan productinformatie toevertrouwen. Maar de blockchain, wij werken met ethereum, is in feite een wereldcomputer waarvan niemand eigenaar is, en waar niemand de macht heeft om informatie te manipuleren. Gelukkig laten klanten zich niet van de wijs brengen door de ophef rond cryptovaluta: ze snappen het sterke concept en de onafhankelijkheid van ons systeem.’
Lees ook: Eindhovenaren ontwikkelen elektrische auto die CO2 uit de lucht haalt
Neste en Asahi Kasei investeren
Wat Circularise – als Yes!Delft-startup houdt het kantoor in de Haagse vestiging van die incubator – bijzonder maakt, is die combinatie van transparantie met vertrouwelijkheid, zegt Sabur.
‘Je kunt zelf aangeven hoeveel je wilt delen, en met wie. Voor een koffieproducent is dat niet belangrijk, maar in de chemie wil je je recept niet prijsgeven. En dat is een branche waarin we nu veel tractie hebben. Hoe complexer en groter de productieketens, hoe interessanter wij zijn voor de spelers.’
Niet voor niets deden niet alleen investeerders als Brightlands Venture Partners en 4impact kapitaal aan de Serie A-ronde van 11 miljoen, ook Neste en Asahi Kasei stapten in. De eerste is een Finse energieproducent die vooroploopt met hernieuwbare brandstoffen, het Japanse Asahi Kasei is actief in plastics en andere chemicaliën. ‘In Japan gaan we ook hard. Niet vanwege de wetgeving daar: ze kijken er meer naar Europa. Het is er niet makkelijk om er zaken te doen, maar we hebben er inmiddels onze weg gevonden.’
Lees ook: Waarom we volgens Werner Schouten (24) hopeloos achterlopen met verduurzamen
Toeleveranciers van Porsche
Even nog de Porsche-case. Hoe profiteert Porsche van het paspoort van de Nederlandse startup? Ook een Porsche bestaat uit tienduizenden onderdelen, maar bij elk daarvan zijn nog 6 tot 21 toeleveranciers betrokken die grondstoffen leveren of een halffabrikaat bewerken. Maar het is niet Porsche zelf die gebeld heeft met Circularise.
‘En ook niet zijn directe leveranciers, want daarmee werkt een autofabrikant zó nauw samen dat er controle is over de verduurzaming. Maar van de de toeleveranciers in de vier, vijf schillen daaromheen krijgt Porsche minder gedaan. En wij draaien het om, bieden die leveranciers met ons paspoort de kans om zich bewijsbaar te onderscheiden als duurzamere partij.’
Biobased keukenapparaat van Philips
Andere mooie projecten draaide Circularise met Philips, dat keukenapparatuur deels uit biobased plastic vervaardigt, en kofferfabrikant Samsonite. ‘Die maakt koffers van gerecylced plastic en laat ook op het product zelf zien hoe die traceerbaar zijn.’
Met de verse miljoenen wil Sabur in elk geval zijn team verdubbelen tot rond de tachtig mensen. Ze zitten nu al verspreid over Den Haag, Barcelona en de VS. ‘De helft ongeveer ingenieurs en developers, de andere helft is gelijk verdeeld over operatie en sales. Natuurlijk kijken we naar de recessie die er mogelijk aankomt. Maar we maken ook gebruik van deze fase, waarin er veel talent beschikbaar komt. De budgetten van veel bedrijven worden kleiner, maar vaak houden ze hun duurzaamheidsbudget in stand.’
Lees ook: De hele wereld wacht op de superbatterij van challenger LeydenJar
Op elk product een etiket
Waar Sabur het meest trots op is? ‘Op ons team en ons product eigenlijk. En op de positieve feedback van klanten die het ook blijven gebruiken en niet meer omkijken naar andere oplossingen. De volgende mijlpaal wordt dit een grotere schaal geven. Voor meer producten, en grondstoffen als rare earth metals en mineralen. Over 10 tot 20 jaar willen we alle producten voorzien van een digitaal informatiedocument, net als je op alle levensmiddelen een etiket met ingrediëntenlijst hebt.’
Partner Challenger50: Tech Rise People
Tech Rise People helpt tech bedrijven met de toegang tot het beste talent en ondersteunt snelgroeiende bedrijven bij hun financieringsbehoeften.
lees verder
