Hoeveel stoeltjes heeft hij wel niet ontworpen? Een paar honderd, vertelde Piet Hein Eek donderdag tijdens Challengerday. Het maakte hem tot één van de grootste Nederlandse ontwerpers van deze tijd. Maar hij is meteen ook één van de meest eigenwijze. Door volledig zijn eigen weg te gaan boekte hij succes. En daarbij heeft hij lessen geleerd die hij deelde met de ondernemers in de zaal.
Niet vasthouden aan iets wat niet lukt
‘Ik was een waardeloze student op de Eindhovense academie. We kregen schilderles, dat vond ik niet zo interessant; ik was een beetje conservatief en hield vooral van Mondriaan. Ik had op een gegeven moment één hoekje op mijn doek dat mooi was geworden. Dus ik probeerde de rest ook zo mooi te krijgen. Dat ging natuurlijk niet. Uiteindelijk heb ik het compleet overgeschilderd en geleerd: je moet opnieuw beginnen als je vastloopt. Niet vasthouden aan waar je mee bezig bent; stopt je energie in zaken die wél lopen.’
Breek met conventies
‘Ik wilde een kast ontwerpen die het gewoon deed, met deuren en scharnieren. Maar je wordt in Eindhoven opgeleid voor de toekomst van een industrie die producten maakt. Je werkt dus altijd per definitie aan een mock-up, modellen met mooie scharnieren die het niet doen. Maar ik wilde product dat iemand kon kopen en gebruiken. Dat was toen helemaal anders dan gewoonlijk. Dat werd mijn eerste kast van sloophout.’
Blijf vernieuwen
‘Die kast haalde alle media over de hele wereld. We kregen ook uit hele wereld aanvragen om er meer te maken. Toen stond ik voor de keus: ga ik mijn energie in het vermarkten van dat ene product stoppen of ga ik weer nieuwe dingen maken? Ik koos voor het laatste en ik heb zes jaar lang niks met sloophout gedaan. Ik zei altijd: we maken een kleine serie, maar het materiaal is héél moeilijk te krijgen. Maar wat we in feite deden: als we weer eens geld nodig hadden, belden we die mensen en maakten we een paar kasten zodat we weer even vooruit konden.’
Betaal nooit voor publiciteit
‘Wij waren door de manier waarop wij werkten de enige ontwerpers die altijd iets nieuws hadden. De woonbladen zaten erom te springen, omdat ze toch wat redactionele inhoud nodig hadden tussen alle advertenties. Van ons kregen ze die, helemaal voor niets. Ik heb wel eens 17 bladzijden geteld in zo’n blad, allemaal met onze spullen. Op een gegeven moment gingen ze me bellen: ‘je zou toch advertenties afnemen?’ Ik antwoordde: ‘Daar vergis je je in. Wij maken nieuwe dingen, advertenties heb je alleen nodig als je een product hebt dat je in grote aantallen wilt verkopen.’
Trek aandacht met inhoud
‘Marketing is superbelangrijk voor ons, maar de beste marketing die we kunnen doen, is het niet te doen. Ik heb verschillende keren geleerd: als je iets met inhoud doet, dan trekt het vanzelf de aandacht. Dat was een goede extra reden om het voormalige Philipspand in Eindhoven te kopen. Dat zorgde na 15 jaar voor een herhaling van de massale aandacht die mijn kast trok; in de Verenigde Staten kreeg ik weer een paar pagina’s in The New Yorker. met mijn nieuwe pand.’
Ontwerp je eigen bedrijf
‘Ik had voor telkens andere bedrijven kunnen werken, maar dan waren we met onze studio nooit zo ver gekomen. We zijn steeds doorgegaan op hetzelfde pad, we hebben alle investeringen zelf kunnen doen. Je moet zorgen dat je alle energie die afleidt van waar je sterk in bent, in mijn geval het ontwerpen, oplost. Ik heb het bedrijf dus om mezelf heen gebouwd, dat klinkt heel egocentrisch, maar ik teken alleen nog maar de hele tijd. Een paar van mijn mensen zijn ook creatief, maar het grootste gedeelte van het bedrijf is gemaakt om mijn creativiteit handen en voeten te geven.’
Heb plezier
‘In mijn bedrijf voel ik me als een vis in het water. Dat is ook de essentie gebleken van ons succesverhaal: je moet de juiste omgeving creëren. Dat de ontwerpen aansloegen is wat mij betreft een gelukkig toeval. Maar op het moment dat je in een goede omgeving kunt werken, kan je heel goed omgaan met onzekere toekomst. Dat hebben we van meet af aan als uitgangspunt gehad: met plezier mislukken is leuker dan met chagrijn succes hebben. en het hang bij ons van plezier aan elkaar.’
