Op steeds meer plekken in de wereld wordt CO2 afgevangen. Dat gebeurt in de industrie, maar ook door bedrijven die speciale stofzuigers ontwikkelen om de atmosfeer mee schoon te vegen. In Nederland is Carbyon daar al vrij ver mee.
Maar wat te doen met al die koolstofdioxide? De glastuinbouw is een potentiële afnemer, maar daarbij gaat het om relatief kleine hoeveelheden. Dan rest er eigenlijk nog maar één serieuze optie: grootschalig opslaan. Nederland gaat dit doen in lege gasvelden onder de Noordzee. Met dit zogeheten Porthos-project kan straks per jaar zo’n 2,5 Megaton CO2 worden opgeborgen.
Hoe de technologie werkt
Dat er nóg een manier is, laat Paebbl zien. De startup (de naam is een knipoog naar de Flintstones) heeft namelijk een technologie ontwikkeld die van overtollig CO2 steenpoeder maakt. Een probleem wordt hiermee ineens een grondstof.
Wetenschapper Pol Knops is één van de founders en legt uit hoe het principe werkt. ‘CO2 reageert met olivijn. Zo zijn we nu in staat om CO2 – wat de vorm heeft van gas – om te zetten in een vaste stof. We bootsen hiermee in feite een natuurlijk proces na, waarmee de aarde koolstofdioxide uit de atmosfeer verwijdert. Zo zijn bijvoorbeeld de rotsen van Dover ontstaan.’
Klein detail: het mineralisatieproces van Paebll gaat een miljoen keer sneller. Daar waar de planeet dus normaal gesproken eeuwen over zou doen, lukt de startup in minder dan zestig minuten.
Hoeveel CO2 zit er in de atmosfeer?
- Deze hoeveelheid wordt aangeduid met parts per million (ppm).
- 1 ppm CO2 betekent dat een miljoenste van de luchtmoleculen uit CO2 bestaat.
- Voor de industriële revolutie schommelde de concentratie rond de 280 ppm, inmiddels is dat opgelopen tot 420 ppm.
- Dit is volgens wetenschappers al zeker 800.000 jaar niet meer voorgekomen.
- Nederland stootte het afgelopen jaar bijna 69 miljoen ton CO2 uit.
- CO2 werkt als een lappendeken, waardoor de aarde de warmte van de zon minder goed kwijt kan en dus opwarmt.
Van universiteit naar startup
Dat klinkt al best indrukwekkend. Toch zijn we hiermee pas op de helft van het verhaal over deze duurzame innovatie. Maar daarover zo meteen meer.
Knops is als wetenschapper al achttien jaar met deze technologie bezig. Een deel van het onderzoek werd verricht aan de Katholieke Universiteit Leuven in België. ‘Twee mensen studeerden af op het onderwerp, één iemand wijdde er z’n promotieonderzoek aan. Hoewel we wetenschappelijk gezien mooie stappen maakten, werd het project stopgezet.’
Dat had alles te maken met het ontbreken van een goed commercieel verhaal. De CO2-prijs bedroeg in die jaren nog 5 euro per ton. ‘Daar kun je geen businesscase mee bouwen’, zegt Knops.
‘Toen begon ik me te realiseren dat er een fundamenteel aspect aan onze oplossing ontbrak. Als je voor één ton CO2 twee ton olivijn nodig hebt, heb je drie ton afval waar je verder niks mee kunt en waarvoor niemand gaat betalen. Ik besefte wat nodig was om dit wél rond te krijgen: een eindproduct.’
Lees ook: Deze startups helpen ons te leren leven met klimaatverandering
Grondstof voor de betonindustrie
Dat vindt Knops uiteindelijk in een materiaal dat bekend staat als zeer vervuilend. En dat heeft vooral te maken met de hoeveelheid die ervan in omloop is.
‘Na water is beton de meest voorkomende stof op onze planeet. Het wordt meer gebruikt dan ieder ander materiaal en is verantwoordelijk voor zo’n 7 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot’, zegt Knops.
‘Ons steenpoeder kan inmiddels worden ingezet als duurzaam alternatief voor cement. Daarmee slaan we twee vliegen in één klap. We halen CO2 uit de lucht en maken een product dat de CO2-uitstoot terugbrengt.’
Het steenpoeder dat de startup produceert is volgens Knops van nagenoeg dezelfde kwaliteit als regulier cement. Al geeft hij wel toe dat er nog tests moeten worden uitgevoerd, om zo de 100 procent zekerheid te bieden die de sector van Paebbl verlangt.
Paebbl wil snel opschalen
Om uit te leggen waar het bedrijf nu staat, moeten we eerst weer even terug in de tijd. Het is begin 2021 als Knops wordt benaderd door de Scandinavische ondernemers/investeerders Andreas Saari, Marta Sjogren en Jane Walerud. Zij halen hem over om met de opgedane kennis een bedrijf te starten.
Het tweetal stopt meteen 8 miljoen euro in de startup. Daarmee kan Paebbl de techniek verder verfijnen en gaan bouwen aan een proefinstallatie in Rotterdam. Na jarenlang rekenen, schetsen en testen is die inmiddels draaiend. De locatie is overigens bewust gekozen, hier vinden Knops en zijn co-founders namelijk veel kennis over procestechnologie.
‘We zijn begonnen met de productie van 1 kilogram CO2 per dag. Inmiddels zijn we gegroeid naar zo’n 100 kilogram’, aldus Knops. Dat is weliswaar een fikse stijging, maar nog altijd maar een schijntje van de hoeveelheid CO2 die alleen al in Nederland per jaar wordt uitgestoten (zie kader).
Wel denkt Paebbl deze aantallen snel te kunnen opschroeven. ‘We willen uiteindelijk naar een schaal waarmee je echt impact maakt. Dan heb ik het over miljoenen tonnen CO2 per jaar.’
Nieuwe financieringsronde
Daarvoor is – hoe kan het ook anders – meer geld nodig. Binnen enkele maanden denkt de startup dan ook met een volgende ronde te starten. ‘Mensen en kapitaal, dat zijn onze grootste uitdagingen. Er staan inmiddels 25 mensen op de loonlijst, maar dat aantal zal de komende paar jaar flink gaan groeien. We zoeken investeerders die met ons de volgende stap willen zetten.’
Interessant is het verder nog om in te zoomen op zijn verdienmodel. Wie gaat er bijvoorbeeld betalen voor de CO2? ‘Dat worden de partijen die ervan af moeten’, zegt Knops resoluut. ‘Die bedragen zullen overigens niet enorm zijn. Vervolgens leveren wij steenpoeder aan de betonindustrie, dat wordt voor ons een tweede inkomstenstroom.’
Met verschillende partijen in deze sector heeft Paebbl al innig contact. ‘Eigenlijk zijn ze daar pas twee jaar serieus aan het kijken naar duurzame alternatieven. Wij hebben straks de perfecte oplossing voor ze.’
Lees ook: Borg Energy slaat energie op in warmtebuffer: ‘Tot 10x goedkoper dan een thuisbatterij’
