Wie is Mira Murati, het genie achter ChatGPT dat waarschuwt voor haar eigen producten?

Er gaat geen dag, geen minuut eigenlijk, voorbij of het gaat over ChatGPT. Posts op LinkedIn, geintjes op WhatsApp of een discussie over de (on)mogelijkheden en gevaren: de AI-chatbot van OpenAI is de grootste hype sinds de eerste iPhone.

OpenAI-oprichters Musk, Thiel en Altman

Bekend is nu wel hoe Silicon Valley-hotshots Elon Musk, Sam Altman en Peter Thiel samen met wat vriendjes in 2015 een miljard dollar bij elkaar legden om OpenAI op te zetten. Het doel van hun stichting: onderzoek en ontwikkeling rond kunstmatige intelligentie (AI).

Dat non-profit streven heeft al geleid tot een tool die plaatjes samenstelt als je wat aanwijzingen opgeeft, Dall-E. En tot GPT, een taalmodel dat getraind is om met een druk op de knop teksten te spuien. In de laatste versie, gekoppeld aan een chatbot, deed dat als ChatGPT de wereld op zijn grondvesten schudden.

Mira Murati en de testosteronwolk

Maar kijk: te midden van die hightech testosteronwolk kwam onlangs Mira Murati bovendrijven. Ze is cto van OpenAI en werd in één klap een bekende verschijning toen ze in de media waarschuwde voor verkeerd gebruik van ChatGPT en ander AI-gereedschap. Uit de mond van iemand die juist verantwoordelijk is voor het succes van dergelijke producten klonk dat opmerkelijk.

Lees ook: ChatGPT: hard op weg om Google te vervangen?

Het maakte haar tot de meest interessante persoon in de techwereld van vandaag. Wie is die cto, die as we speak de teams leidt die aan GPT-4 werken, en het verder verbeteren van de AI-producten van OpenAI?

Niet Indiaas, maar Albanees

Indiase media zijn dol op Mira Murati maar we moeten ze teleurstellen: ondanks haar in Indiase oren vertrouwd klinkende voor- en achternaam heeft Mira (Erëmira) Murati Albanese ouders. En anders dan veel Amerikaanse media melden, is ze niet geboren in San Francisco maar in de Albanese havenstad Vlorë, waar haar beide ouders in het onderwijs werkten.

Mira Murati: ‘We hebben filosofen en ethici in dienst, maar er zijn grote maatschappelijke vragen die een antwoord verdienen, en dat kun je niet overlaten aan technologen’

Murati was een serieuze student, goed in wiskunde en won in 2005 een beurs van de Amerikaanse ambassade in haar land. Zo kon ze afstuderen als werktuigbouwkundig ingenieur aan Dartmouth College, een Ivy League-universiteit in New Hampshire. Na ruim een jaar als analist bij zakenbank Goldman Sachs in Tokio stapte ze in 2011 over naar de wereld van de tech-scaleups.

Ruimtevaartbedrijf, Tesla, Leap Motion

Te beginnen bij ruimtevaartbedrijf Zodiac Aerospace, maar vanaf 2013 werkte ze drie jaar bij het overbekende Tesla, uiteindelijk als productmanager voor de Model X. Van kinds af aan was Murati vertrouwd met de quasi-slimheid van de computergames waar ze dol op was.

En haar favoriete film is ook veelzeggend: 2001: A Space Odyssey, waarin een computer ontspoort en de complete bemanning van een ruimteschip uitmoordt. Hoewel, zelf was ze vooral onder de indruk van de mooie ruimteplaatjes onder begeleiding van de bekende wals van Johann Strauss.

Maar bij Tesla kwam ze voor het eerst ook vakmatig in aanraking met de toepassing van AI in de echte wereld. AI wordt door de autofabriek van Musk onder meer toegepast in Autopilot, het systeem dat de Tesla’s zelf laat rijden.

Tesla was vijf jaar geleden al een hype, maar dat gold misschien nog wel meer voor Murati’s volgende werkgever: Leap Motion.

Jarenlang opereerde dat in stealth mode; het was dé grote belofte in de wereld van augmented reality. Toetsenborden en muizen zouden de prullenbak in kunnen dankzij de machine-human interface van Leap Motion. Helaas was het eerste product waarmee het naar buiten kwam nogal underwhelming: een doosje dat handgebaren herkende. Leap Motion ging uit als een nachtkaars en is inmiddels verkocht.

Lees ook: Marketeers zien ChatGPT als kans om meer te verkopen, zo helpen we de aarde naar de knoppen

Toepassing van nieuwe technologie

Murati maakte dat niet meer mee. Ze had al door dat de technologie waaraan Leap Motion werkte nog niet rijp was voor een grote doelgroep. Ze volgde de rode draad in haar carrière: meewerken aan de toepassing van nieuwe technologie. In 2018 maakte ze een cruciale stap die tot haar huidige roem leidde: ze trad in dienst bij OpenAI.

Daar werd ze verantwoordelijk voor research en product development. Ze leidde teams die de AI trainen en onderzoek doen naar de veiligheid en kreeg in mei 2022 de rol van cto. En vanaf dat moment ging ze in het openbaar meer doen dan enigszins vlakke keynotes geven over de technologie en visie achter OpenAI.

Murati pleit voor regulering

Murati is natuurlijk helemaal pro-AI, maar wel onder voorwaarden. Ze pleit bijvoorbeeld voor regulering van haar branche. Verantwoord gebruik van AI kun je namelijk niet overlaten aan OpenAI en concurrenten. ‘We hebben filosofen en ethici in dienst, maar er zijn grote maatschappelijke vragen die een antwoord verdienen, en dat kun je niet overlaten aan technologen’, zei ze in de Daily Show.

Recenter ging ze in Time een stap verder. ‘AI kan worden misbruikt, of worden ingezet door bad actors. Hoe moet je deze technologie dus wereldwijd aan regels binden? En hoe stel je die regels voor het gebruik zo op, dat dat gebruik in lijn is met menselijke waarden?’

‘Er zijn talloze vragen rond de impact op de samenleving en veel ethische en filosofische vragen die we moeten beantwoorden. We hebben filosofen nodig, sociologen, kunstenaars en alfawetenschappers.’

ChatGPT maakt AI vertrouwd

Het op tijd testen van AI onder het grote publiek is een deel van de oplossing. ‘Je kunt een heel eind komen met technologische ontwikkeling in een vacuüm zonder contact met de echte wereld, maar hoe weet je dan of je de goede kant op gaat?’

Bovendien: de schok van het nieuwe onbekende zou nog groter zijn voor het publiek als dat meteen met de nieuwste mogelijkheden van AI wordt geconfronteerd.

Het zijn allemaal gedachten die bijna vanzelf leiden naar de chatversie van GPT. Die slaat twee vliegen in een klap: na de lancering afgelopen november hadden binnen twee maanden 100 miljoen mensen ingelogd in ChatGPT. Om er vervolgens als een dolle mee te spelen, vertrouwd te raken met alle (on)mogelijkheden, terwijl het taalmodel leert van alle vragen en feedback die het krijgt.

Na de hype: nuttige toepassingen

ChatGPT ‘draait’ op GPT-3.5. Inmiddels werkt OpenAI aan de opvolger, GPT-4. Murati hoopt dat de hype een beetje gaat liggen en dat mensen meer nuttige toepassingen van generatieve AI gaan ontdekken. Studenten bijvoorbeeld zouden het volgens haar voor veel meer kunnen inzetten dan het schrijven van essays of het slagen (echt gebeurd!) voor online examens. ‘Je kunt eindeloos de dialoog ermee aangaan om een concept te begrijpen, alsof je over een soort persoonlijke tutor beschikt.’

Zo strooit Murati met behapbare mogelijkheden van haar technologie. Maar ze zal niet ontkennen dat ze in het hart van een mogelijke revolutie werkt. Niet voor niets gingen bij Google alle alarmbellen af toen duidelijk werd dat zijn zoektechnologie kan worden ondermijnd door ChatGPT.

Microsoft op zijn beurt investeert 10 miljard dollar in OpenAI en integreert de taaltechnologie in zijn eigen zoekmachine en andere software.

Lees ook: Schrijven.ai geeft een unieke tone of voice aan je AI-gegenereerde teksten

Absoluut meer vrouwen nodig in de AI

Maakt het nog een verschil dat Murati als vrouwelijke techneut die revolutie leidt? In haar dagelijkse werk in de ruimtevaart, de automotive en baanbrekende software niet, zei ze daarover in 2020 zelf. ‘Maar het beïnvloedt wel de technische beslissingen die je neemt, omdat je van nature anders tegen zaken aankijkt. En ja, we hebben absoluut meer vrouwen nodig in de AI.’

Mira Murati is al met al een begaafde techneut die zich inzet voor technologie die de mensheid verder brengt, zonder oog te verliezen voor de mogelijke schaduwkanten. Nog een persoonlijke favoriet van haar die dat duidelijk maakt: het nummer Paranoid Android van Radiohead. ‘Niet het meest vrolijke nummer, maar heel mooi en het zet je aan het denken.’