Voortdurende innovatie is een must in een veranderende wereld. Business as usual is morgen misschien voorbij, leiders en organisaties moeten zorgen voor constante vernieuwing en kansen die langskomen pakken. Hoe houd je de organisatie scherp en zorg je dat nieuwe ontwikkelingen worden opgemerkt? Zonder dat daarbij achter elke hype wordt aangehijgd? Zeven praktijktips.
1. Werk als een antropoloog
Het Amerikaanse financiële softwarebedrijf Intuit ontwikkelde het ‘Follow Me Home’-programma om ideeën op te doen. Medewerkers van het bedrijf bezoeken de gebruikers van de software thuis en op de werkplek, om na te gaan hoe de apps worden gebruikt en om verbetermogelijkheden op te sporen. Alle Intuit-medewerkers – marketingmensen, technici en ook CEO Brad Smith – zijn regelmatig in de huiskamer van een van de klanten te vinden. Bij Unilever wordt een soortgelijk programma gebruikt: het bedrijf stuurt marketingmedewerkers met hun pyama en tandenborstel naar de klanten toe, om er nachtje te logeren.
2. Organiseer deep dives
Bij Kimberly-Clark (in Nederland onder meer bekend van hygiëneproducten zoals Kleenex, Kotex en Huggies) worden regelmatig deep dives georganiseerd om de vernieuwing op bepaalde gebieden vooruit te helpen. Om specifieke aandachtsgebieden heen worden sessies gehouden met deskundigen van universiteiten, think-tanks, concurrenten en de eigen businessunits. Het doel is om de eigen deskundigen met externe inzichten uit te dagen en snel veel nieuwe inzichten bij elkaar te halen. De sessies duren doorgaans één dag.
3. Voer het institutionele ja in
Bij het Amerikaanse internetbedrijf Amazon is het ‘institutionele ja’ ingevoerd. Nieuwe ideeën sneuvelen vaak vanwege de (onbewuste) neiging van mensen om terug te schrikken voor zakelijke avonturen, die onzekerheid met zich meebrengen en je eigen positie kunnen bedreigen, aldus Amazon. Als je bij Amazon nee tegen een idee zegt, ben jij degene die dat moet onderbouwen en de rest van de groep van je gelijk overtuigen. Als dat niet lukt, wordt het idee uitgeprobeerd. “Misschien doen we daarom wel meer dan we absoluut gezien zouden moeten doen”, zoals Amazon-CTO Werner Vogels verklaarde. “Maar het scheelt 95 procent van de bezwaren.” Fast Company riep Amazon uit tot het innovatiefste bedrijf ter wereld van 2017.
4. Schrijf persberichten
Ook uit de koker van Amazon komt de gewoonte om bij een project met het persbericht te beginnen. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten of diensten begin je met einde: je doet alsof het product morgen verschijnt en beschrijft in een persbericht wat de toegevoegde waarde zal zijn, welk marktaandeel het product kan verwachten te behalen, met welke kosten en met welke financiële resultaten. Door het persbericht te schrijven worden je als verantwoordelijke gedwongen om de details van het project van tevoren goed af te wegen. De omgeving heeft daarmee helder voor ogen wat je wilt bereiken, en kan je feedback geven en helpen.
5. Geef medewerkers de ruimte
Het zwaartepunt van de innovatie is de afgelopen jaren verschoven van de aparte R&D-afdeling die nieuwe producten en diensten ontwikkelt, naar de werkvloer. In de haarvaten van de organisatie werken goed opgeleide professionals die nauw met de klanten in contact staan, en die trends en nieuwe mogelijkheden het eerst kunnen opmerken. De opgave is deze mensen zowel de ruimte geven als voldoende ondersteuning bieden. In de praktijk zijn er verschillende manieren om dat te doen.
Letterlijk de ruimte geven is wat bijvoorbeeld gebeurt bij Google’s bekende 20%-maatregel: werknemers mogen 20 procent van hun tijd aan eigen projecten besteden. Producten zoals Gmail en Google Maps zijn hiervan het resultaat geweest. De succesfactor daarbij is dat de werknemers voldoende ondersteuning bij hun project krijgen, wat soms veel van de organisatie vraagt. Bij Google bleek dat het om praktische redenen niet altijd lukt om de 20%-regel overal in het bedrijf te handhaven.
Medewerkers krijgen ook meer ruimte als de autonomie lager in de organisatie wordt gelegd. Het expliciete doel bij invoering van nieuwe organisatievormen zoals zelfsturing, is om de innovatiekracht van de organisatie te vergroten. Van thuiszorgorganisatie Buurtzorg is bij voorbeeld bekend dat, na invoering van zelfsturende teams, de medewerkers met eigen oplossingen kwamen onder meer om administratieve kosten te beperken.
6. Wees een ICT-bedrijf
ING verraste enkele jaren veel mensen door te stellen dat het zich als een ICT-bedrijf ziet. De financiële dienstverlener heeft een punt. Door je processen en diensten zo veel mogelijk als digitale projecten te beschouwen, maak je van de ICT de kern van je bedrijfsvoering. Je ziet sneller waar nieuwe mogelijkheden in het digitale domein liggen, en welke activiteiten bruikbare data genereren. Niet alleen de meeste nieuwe diensten maar ook de meeste nieuwe banen zullen de komende jaren op technologiegebied te vinden zijn. Bij elk vernieuwingsproject dat wordt overwogen, moet de digitale component omschreven zijn.
7. Durf het aan: open innovatie
De tijd waarin organisaties bij innovatie vooral op eigen expertise vertrouwden, is voorbij. Partners of klanten om advies vragen levert vaak verrassende resultaten op. Een voorbeeld is Unilevers waterzuiveraar Pure-it, veel verkocht in gebieden zonder veilig drinkwater, die ontwikkeld is in samenwerking met een groep partners waaronder Tata Elxsi, EY en verschillende gezondheidsorganisaties. Open innovatie betekent dat je je kaarten op tafel legt en open bent over de uitdagingen waar je mee wordt geconfronteerd. Dat kan spannend zijn, maar kan een goudmijn aan ideeën blootleggen.
