Het is donderdagavond 2 maart 2023. PSV speelt in eigen huis tegen het Spaanse Sevilla, om een plek in de kwartfinale van de Europa League. Het publiek schreeuwt de thuisploeg nog een keer naar voren als plotseling een fan het veld oprent en de keeper van Sevilla belaagt. De PSV-leiding is woest en legt de hooligan een zware straf op. Hij is de komende 40 jaar niet meer welkom.
Klein detail: de man hád al een stadionverbod.
Gezichtsherkenning via een app
Hoe ga je om met hooligans op de tribune? Voor veel clubs in het betaald voetbal is die vraag actueler dan ooit. Bij NEC in Nijmegen is de laatste wedstrijden van het afgelopen seizoen geëxperimenteerd met een systeem dat al iets langer op een paar luchthavens wordt toegepast: gezichtsherkenning gekoppeld aan een app met een toegangsbewijs.
De technologie komt van het Nederlandse bedrijf FastID. ‘NEC gebruikt het systeem nu vooral om mensen snel en touchless naar binnen te laten gaan. Zij hoeven hun ticket niet te laten zien en dat leidt tot minder lange rijen’, zegt founder Albert van Veen.
‘De technologie is in eerste instantie gemaakt voor een snelle en veilige toegang van grote groepen mensen. Maar je kunt hiermee ook bepaalde mensen uit het stadion weren. Dit gaat dan om het handhaven van een opgelegd stadionverbod op basis van wangedrag bij een eerdere wedstrijd.’
Eén keer identificeren
Digitaal identificeren door middel van een app. Het is een technologie waar Van Veen al veel langer mee bezig is. Hij werkte eerder als chief information officer aan dergelijke projecten bij ING en een bank in Tsjechië.
‘In mijn baan als chief digital officer bij Schiphol vroeg mijn toenmalige baas en Schiphol-directeur Jos Nijhuis of dit systeem ook voor luchthavens geschikt zou zijn’, aldus Van Veen. ‘Ik vond het destijds al gek dat burgers zich bij elk bedrijf steeds opnieuw digitaal moeten identificeren. Het is veel handiger wanneer ze dat maar één keer hoeven doen en dat de gegevens worden opgeslagen in het beveiligde gedeelte op hun mobiel.’
Toen een paar geleden de nieuwe Europese wetgeving op het gebied van dataprivacy werd geïntroduceerd, zag Van Veen zijn kans schoon. Dit was hét moment om met deze technologie een eigen bedrijf te starten.
Goffertstadion als proeftuin
Van Veen polste een handjevol mensen uit zijn netwerk, onder wie Marcel Boekhoorn. De multimiljardair zag wel brood in de technologie en besloot te investeren. Dat contact leidde tot de eerste usecase in het voetbal, bij het Goffertstadion in Nijmegen.
Maar hoe gebruiken voetbalsupporters FastID dan precies? Van Veen legt uit: ‘Mensen downloaden de app en gebruiken die om thuis hun eigen digital identity te creëren. Daarvoor maken ze gebruik van een ID-document, een selfie en een liveness-check. Vervolgens kunnen ze aan hun digital identity het toegangsticket voor de wedstrijd koppelen.’
Eenmaal bij het stadion aangekomen hoeven fans niet meer een kaart uit hun broekzak te halen. Even langs de gezichtsscanner en ze wandelen naar binnen. Bij NEC begon de pilot met VIP’s in de voorzitterslounge. De laatste twee wedstrijden van het seizoen konden ook supporters van een regulier vak via FastID naar binnen.
Hooligans buiten de deur
Daar waar je mensen makkelijk en snel toegang kunt geven, kun je die ook weren. ‘Onze technologie stelt clubs in staat om alleen fans met een persoonsgebonden toegangskaart toegang te verlenen. Voor mensen met een stadionverbod gaan de poortjes niet open’, zegt Van Veen.
Hij benadrukt daarbij dat het niet aan FastID is om hierover een besluit te nemen. ‘Dat is aan de clubs en de KNVB. Zij moeten bepalen welke maatregelen nodig zijn voor een veilig stadion, zonder vandalisme en racisme.’
Wat meehelpt is dat de meeste betaald voetbalclubs hetzelfde toegangssysteem gebruiken. ‘Daar zijn wij al mee geïntegreerd. Zo zou je één stadionverbod dus vrij eenvoudig bij bijna alle clubs kunnen handhaven’, zegt Van Veen. Zijn bedrijf voert op dit moment gesprekken met diverse voetbalclubs.
Maar stel nu dat je als fan je seizoenkaart voor één keer wilt doorgeven, omdat je zelf verhinderd bent? Dat is geen probleem, zo verzekert Van Veen. Je kunt tickets namelijk digitaal doorgeven. Voorwaarde is wel dat die andere persoon de app downloadt en thuis z’n digital identity aanmaakt.
Paspoortcheck op luchthavens
Ruim twee jaar is Van Veen nu met zijn bedrijf bezig. Voetbalstadions zijn niet de enige locatie waar hij zich op richt. Zo wordt FastID al wat langer gebruikt op Rotterdam Airport, Berlin Brandenburg Airport, door Lufthansa en in het bankwezen.
Ook voor snelle toegang bij hotels en sportscholen ziet het bedrijf kansen. Hotelgasten hoeven dan bijvoorbeeld niet meer langs de receptie, maar kunnen meteen doorlopen naar hun kamer. Daar identificeren ze zich door middel met gezichtsscan met de camera van hun mobiel. Verder ziet FastID de markt voor autoverhuur als interessant domein.
Self-souverain identity
De grote vraag die deze technologie oproept, gaat over privacy. Want hoe zit dat met je digitale persoonsgegevens en biometrie die je met een luchthaven, hotel of voetbalclub deelt? ‘Daar zit nou net de crux’, zegt Van Veen. ‘Die deel je dus niet. Het enige wat zo’n hotel aan gegevens doorkrijgt, is een groen vinkje met de bevestiging dat het om de juiste persoon gaat.’
De technologie van FastID is gebaseerd op – wat wordt genoemd – self-souverain identity. Er is geen centrale registratie met biometrische gegevens nodig, als gebruiker blijf je de baas over je persoonsgegevens. ‘Het enige dat wij weten over de mensen die via ons systeem een ID aanmaken, is een e-mailadres’, aldus Van Veen.
Dat is fijn voor gebruikers, maar even wennen voor bedrijven. ‘Die worden bij transacties doorgaans eigenaar van de klantdata. Bij onze technologie blijven die gegevens bij de consument. Wij moeten bedrijven uitleggen dat dit niet erg is. Ze hebben die data helemaal niet meer nodig om hun klant toch goed te leren kennen.’
Lees ook: Ajax-directeur Van der Sar vertrekt; op zijn onzichtbaarheid was al lange tijd kritiek
