In 7 stappen een contract ontbinden
Als ondernemer heb je voortdurend te maken met contracten. Soms bestaat de behoefte om een overeenkomst met een andere partij te beëindigen. Bijvoorbeeld als de betaling of levering van goederen uitblijft.
Er zijn verschillende manieren om een overeenkomst te beëindigen. Een van die manieren is ontbinding. Dit gaat in de praktijk niet altijd goed waardoor de overeenkomst niet kan worden beëindigd met alle gevolgen van dien.
1. Verstuur een ingebrekestelling
Voordat je tot ontbinding kunt overgaan, moet je in de meeste gevallen de ander in gebreke stellen. Of jouw contractspartij een consument of bedrijf is, maakt niet uit. Verstuur je geen ingebrekestelling dan vervallen jouw verhaalsrechten en sta je met lege handen.
Wat is een ingebrekestelling?
- Een schriftelijke aanmaning;
- waarin duidelijk beschreven staat welke afgesproken prestatie moet worden verricht;
- waarvoor een redelijke termijn wordt gegeven.
Het is raadzaam om een ingebrekestelling per aangetekende post te versturen zodat je bewijs hebt dat je de schuldenaar in gebreke hebt gesteld. Een e-mail met ontvangstbevestiging (en bij voorkeur ook leesbevestiging) kan ook.
2. De ander moet in verzuim zijn
Komt jouw contractspartij binnen de redelijke termijn, die je hebt gesteld in de ingebrekestelling, zijn verplichtingen nog steeds niet na? Dan is de schuldenaar in verzuim en kun je overgaan tot ontbinding van de overeenkomst.
Er zijn omstandigheden waardoor een schuldenaar ook in verzuim kan raken zonder een ingebrekestelling. Dit is bijvoorbeeld het geval als voor de nakoming een uiterste termijn is gesteld en deze niet is nagekomen.
Een klassiek voorbeeld hiervan is de levering van een trouwjurk. Vanzelfsprekend heeft het geen zin om een trouwjurk te leveren ná de trouwdatum. De leverancier van de trouwjurk zal dan ook in verzuim zijn zonder dat een ingebrekestelling moet worden verstuurd.
Te denken valt ook aan een partij die jou goederen zou leveren, maar die verloren zijn gegaan door een brand. Nakoming is dan blijvend onmogelijk
3. Jij als schuldeiser mag niet in verzuim zijn
Wanneer je jouw contractspartij niet middels een ingebrekestelling de gelegenheid biedt om alsnog aan zijn verplichtingen te voldoen, kun je zelf in verzuim raken. Indien je als schuldeiser in verzuim bent, kun je de overeenkomst niet ontbinden.
In de praktijk gebeurt het regelmatig dat de schuldeiser geen vertrouwen meer heeft in de andere partij en op grond daarvan de overeenkomst ontbindt, zonder de ander middels een ingebrekestelling de gelegenheid te bieden alsnog te presteren. In veel situaties raakt de schuldeiser daardoor zelf in verzuim en zal de ontbinding niet in stand blijven.
4. Controleer de overeenkomst en algemene voorwaarden
Er bestaat een grote mate van contractsvrijheid. Met name professionele partijen kunnen in de overeenkomst en/of de algemene voorwaarden regelen wanneer er sprake is van verzuim en/of van een tekortkoming. Ook kunnen partijen regelen of een ingebrekestelling moet worden gestuurd en of ontbinding tot de mogelijkheden behoort.
Ontbinding kan contractueel zijn uitgesloten. Controleer deze documenten dus goed op dergelijke clausules.
5. Ontbinding moet gerechtvaardigd zijn
Belangrijk te beseffen is dat de ontbinding wel gerechtvaardigd moet zijn. Ontbinding is alleen mogelijk bij wezenlijke tekortkomingen. De tekortkoming door de andere partij mag dus niet (te) gering zijn. Of een tekortkoming van te geringe betekenis is om ontbinding te rechtvaardigen, hangt af van de omstandigheden. De aard van de overeenkomst speelt daarbij een rol.
Ook kan worden meegenomen in hoeverre bijvoorbeeld vertraging van de nakoming de belangen van de schuldeiser schaadt. Soms zal algehele ontbinding niet mogelijk zijn, maar gedeeltelijke ontbinding weer wel.
6. Ontbinding via een verklaring of de rechter
Je kunt via de rechter ontbinding van de overeenkomst vorderen, maar dat is niet noodzakelijk. Een schriftelijke mededeling van de ontbinding aan de andere partij is voldoende. Wanneer er discussie ontstaat over de ontbinding zal het wel nodig zijn om naar de rechter te stappen voor een eindoordeel. In dat geval is het verstandig om juridische hulp in te schakelen om te zorgen dat je beslagen ten ijs komt bij de rechter.
7. Gevolgen van de ontbinding
De overeenkomst eindigt op het moment van de ontbinding. Door de ontbinding eindigt de overeenkomst en moeten beide partijen al hun verrichte prestaties ongedaan maken. Indien ongedaanmaking niet mogelijk is, bijvoorbeeld als een product al is gebruikt, dan komt daar een waardevergoeding voor in de plaats.
Criteria ontbinding contract
Ondernemers gaan vaak al snel over tot ontbinding wanneer een andere partij de overeenkomst niet (geheel) nakomt. Voordat je tot ontbinding overgaat, is het goed om te onderzoeken of wel aan alle criteria is voldaan en of ontbinding wel de gewenste effecten heeft. Ontbinding leidt ertoe dat alle prestaties moeten worden teruggedraaid. Dat is niet altijd de bedoeling.
Soms is het ook voor de verhouding van partijen niet handig om de overeenkomst te beëindigen. De wet biedt goede alternatieven zoals vordering tot nakoming, opschorting van de eigen prestaties, gedeeltelijke ontbinding en aanpassing van de overeenkomst.
Afspraken moeten worden nagekomen en een contract kan niet zomaar gebroken worden. Doe je dat toch? Juridisch expert Annelieke Fenstra deelt de belangrijkste 7 manieren om van een contract af te komen.
