Afspraken moeten worden nagekomen en een contract kan niet zomaar gebroken worden. Doe je dat toch dan levert dat vaak problemen op en moet je mogelijk schadevergoeding betalen. Er zijn echter manieren om op een rechtsgeldige manier een contract te beëindigen.
Juridisch expert Annelieke Fenstra deelt de belangrijkste 7 manieren om van een contract af te komen.
1. Beëindiging contract van rechtswege
Als een contract voor een bepaalde tijd is aangegaan, zal deze ‘van rechtswege’ vanzelf tot een einde komen. Denk bijvoorbeeld aan een tijdelijke huurovereenkomst of een tijdelijke samenwerkingsovereenkomst met een werknemer. Hiervoor hoef je dus niets te doen.
Sommige tijdelijke contracten met werknemers kennen een stilzwijgende verlenging. In het contract of in algemene voorwaarden kan zijn bepaald dat het contract automatisch doorloopt als je niet voor een bepaalde periode het contract opzegt. Houd dit dus goed in de gaten en controleer de kleine lettertjes.
2. Contract opzeggen
Er zijn contracten die te allen tijde kunnen worden opgezegd. Zo staat in de wet dat een opdrachtgever een contract met een opdrachtnemer altijd kan opzeggen. Hier kunnen zakelijke partijen wel afwijkende afspraken over maken.
Veel contracten kennen echter wel een tussentijds opzegbeding, zodat tijdens de looptijd van het contract alsnog kan worden opgezegd. Meestal zijn hier voorwaarden aan verbonden zoals een opzegtermijn.
Opzegtermijn werkgever bij contract
Zodra jij als werkgever bijvoorbeeld aangeeft bij je werknemer dat je de arbeidsovereenkomst met hem wilt beëindigen, gaat de opzegtermijn in. Pas na afloop van die termijn eindigt de arbeidsovereenkomst.
Neem de opzegtermijn in acht. Dit voorkomt dat de opzegging door de andere partij ongeldig wordt verklaard en dat het contract dus nooit tot een einde is gekomen. De duur van de opzegtermijn vind je terug in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst met de werknemer. Als er geen andere termijn is afgesproken, geldt de wettelijke opzegtermijn.
De wettelijke opzegtermijn voor werkgevers is afhankelijk van de tijd dat de werknemer in dienst is.
Voldoe aan de criteria voor opzegging om schadeplichtigheid te voorkomen. Die criteria zijn per contract verschillend. Opzegging wordt in contracten ook wel annulering of beëindiging genoemd.
3. Kom van een contract af door ontbinding
Komt de andere partij de afspraken niet na? Bij wanprestatie heb je de mogelijkheid om het contract te ontbinden.
Voordat je dit kunt doen, moet je in de meeste gevallen jouw contractspartij wel eerst schriftelijk in gebreke hebben gesteld. De ander moet namelijk de gelegenheid zijn geboden om binnen een redelijke termijn alsnog zijn afspraken na te komen. Pas wanneer deze termijn zonder nakoming verstrijkt, kun je het contract ontbinden.
Ontbinding leidt ertoe dat alle prestaties moeten worden teruggedraaid. Dat is niet altijd een wenselijk effect. De wet biedt goede alternatieven zoals:
- vordering tot nakoming,
- opschorting van de eigen prestaties,
- gedeeltelijke ontbinding en
- aanpassing van de overeenkomst.
Wil je het contract met een werknemer beëindigen omdat hij tekort is geschoten? Dan moet de wanprestatie zo ernstig zijn dat een ontbinding van de arbeidsovereenkomst gerechtvaardigd is.
Kortom: het moet gaan om een vergelijkbare situatie als beëindiging wegens een dringende reden.
Bekijk ook: Stappenplan: Hoe ontbind ik een overeenkomst?
4. Vernietig het contract
Als partijen een afspraak willen maken en dit aan elkaar verklaren komt een overeenkomst tot stand. Soms wordt een contract gesloten, omdat je dacht dat je dat wilde.
Maar achteraf blijkt dat jouw wil beïnvloed is bijvoorbeeld doordat de andere partij – al dan niet bewust – verkeerde informatie heeft verstrekt. De wil is dan op onzuivere wijze gevormd, zodat er sprake is van ‘wilsgebrek’.
De wet kent vier wilsgebreken:
- Bedreiging;
- Bedrog;
- Dwaling;
- Misbruik van omstandigheden.
Als er sprake is van een wilsgebrek is de overeenkomst niet geldig tot stand gekomen. De overeenkomst is dan niet automatisch ongeldig. De overeenkomst moet worden vernietigd door een schriftelijke verklaring of door een rechterlijke uitspraak. Onderneem je dus geen actie, dan is de overeenkomst geldig.
5. Handelingsonbevoegdheid of handelingsonbekwaamheid bij contracten
Handelingsonbevoegdheid of handelingsonbekwaamheid kan ertoe leiden dat een contract nietig is of vernietigbaar wordt. Sluit je een contract met een zakelijke partij? Controleer dan de gegevens in de Kamer van Koophandel om na te gaan wie er bevoegd is om namens het bedrijf een handtekening tekening te zetten. De handelingsbevoegde kan een volmacht geven aan een ander om namens het bedrijf op te treden.
Twijfel je of zo’n volmacht afgegeven is? Vraag er dan naar. Van handelingsonbekwaamheid kan sprake zijn bij minderjarigen of onder curatele gestelde personen.
6. Ontkenning van mondelinge overeenkomst
Een overeenkomst komt tot stand wanneer een aanbod wordt aanvaard. Voor een rechtsgeldig contract geldt er in beginsel geen vormvereiste (er zijn uitzonderingen). Hierdoor kunnen afspraken op allerlei manieren worden gemaakt; mondeling, schriftelijk of stilzwijgend. Ook afspraken via WhatsApp of andere moderne communicatiemiddelen zijn dus in principe rechtsgeldig.
Wanneer je mondeling een overeenkomst hebt gesloten, maar je wilt ervan af, dan zou je het bestaan van die overeenkomst kunnen ontkennen. Immers, als er geen bewijs is, kan niemand jou eraan houden. Het betwisten van een mondelinge overeenkomst is wel zeer risicovol.
Je hebt mogelijk een probleem als de andere partij tóch bewijs blijkt te hebben, bijvoorbeeld een geluidsopname of getuigenverklaring.
Mondelinge ontslagname is niet rechtsgelding
Let op: een werknemer kan nooit mondeling ontslag nemen. Stel: je hebt als werkgever een meningsverschil met een van je werknemers en hij roept dat hij ontslag neemt. Dan kun je hem niet aan zijn woorden houden.
Een mondelinge ontslagname is niet rechtsgeldig. De werknemer kan er immers altijd op terugkomen en zo het ontslag ongedaan maken.
Bekijk ook: Wat als een werknemer na een heftige discussie met een leidinggevende of een collega in een opwelling ontslag neemt. Hoe serieus moet je als werkgever deze opzegging nemen?
7. Onderhandel over contractbeëindiging
Soms is de beste manier om van een contract af te komen gewoon door erover te praten en te onderhandelen. Dit kan goed zijn om de verhoudingen tussen partijen niet te laten verslechteren. Dit is zeker het geval als je de samenwerking met een werknemer op een nette manier wilt beëindigen.
Ontslag met wederzijds goedvinden is de meest voorkomende vorm van ontslag. Die heeft als voordeel dat je geen toestemming van het UWV of uitspraak van de kantonrechter nodig hebt.
Je kunt met de werknemer afspraken maken over af te wikkelen punten. Zorg wel weer dat de punten ter afwikkeling op schrift worden gezet, zodat daar geen misverstanden over kunnen ontstaan. Als de beëindiging van een overeenkomst in samenspraak gaat met de werknemer, dan gebeurt dit dus met ‘wederzijds goedvinden’.
Wil je juist een contract sluiten?
Bekijk de Checklist: Hoe maak ik een goed contract? (7 tips)
Contract rechtsgeldig beëindigen: goed om te weten
1. Hoe kan ik het contract van mijn werknemer beëindigen?
Als je van een contract af wilt, moet je je in elk geval houden aan de opzegtermijn. De duur van de opzegtermijn vind je terug in de cao of in de individuele arbeidsovereenkomst met de werknemer. Als er geen andere termijn is afgesproken, geldt de wettelijke opzegtermijn.
2. Kan een werkgever van een contract af vanwege wanprestaties door de andere partij?
Bij wanprestatie is het mogelijk om het contract te ontbinden. Je moet dan meestal wel de ander schriftelijk in gebreke hebben gesteld.
3. Eindigt een tijdelijk contract automatisch?
Let goed op bij tijdelijke contracten. Sommige tijdelijke contracten met werknemers kennen een stilzwijgende verlenging. In het contract kan zijn bepaald dat het contract automatisch doorloopt als de werkgever niet voor een bepaalde periode het contract opzegt.
