Een van de redenen dat Nederland op startup-gebied eerder stapjes zet dan sprongen maakt, is het feit dat medewerkersopties in ons land nog altijd verre van mainstream zijn. In Silicon Valley daarentegen is het voor startups gebruikelijk om personeel van het eerste uur deels in aandelen of opties te betalen.
Als founder van een groeibedrijf kun je hierdoor in de barre begindagen besparen op je loonkosten. Als het bedrijf naar de beurs gaat, wordt niet alleen de ondernemer, maar een heel team rondom de founders rijk. Dat geld, zo gaat de gedachte, kunnen ze weer investeren in deelnemingen in nieuwe startups of in het opstarten van een eigen bedrijf, waardoor een ecosysteem aan innovatieve bedrijven en investeerders ontstaat.
Adyen
Techbedrijf Adyen gaf in 2018 een mooi Nederlands voorbeeld van dit model. Toen het bedrijf naar de beurs ging, kregen alle medewerkers aandelen: van de koffiejuffrouw tot het managementteam. Zoals Adyen zijn er echter weinigen, omdat de meeste startups vrezen voor de belastingwetgeving die we in Nederland hebben opgetuigd rondom medewerkersopties.
Kies je er als ondernemer namelijk voor om je medewerkers deels in aandelenopties te betalen, dan krijgen zij een forse rekening van de fiscus. Die ziet die opties namelijk als een vorm van salaris, waarover je belasting moet betalen. En dat terwijl je als aandeelhouder pas wat aan je taartpunt van een bedrijf hebt als deze naar de beurs gaat. De sector vraagt dan ook al langer aan Den Haag om deze wetgeving te moderniseren, zodat aandelen bijvoorbeeld pas na een beursgang belast kunnen worden.
Al in 2019 stelde het kabinet een onderzoek in naar nieuwe wetgeving, bijvoorbeeld om aandelen pas na een beursgang te belasten, maar tot dusver heeft dat nog tot weinig geleid. Kijken we echter naar de verkiezingsprogramma’s van belangrijke politieke partijen, dan zien we dat aandelen voor medewerkers op de agenda staat.
‘Superbelangrijk’
Zo wil de VVD, die waarschijnlijk weer de grootste partij wordt, dat start- en scaleups hun medewerkers makkelijker in aandelen of certificaten uit kunnen betalen. Dat schrijft de partij in zijn verkiezingsprogramma. Deze regelgeving erdoor krijgen, wordt zelfs de inzet bij een nieuwe regeringsformatie, zei Dennis Wiersma zei afgelopen week tegen MT/Sprout: ‘Het is ook superbelangrijk om het nu te doen. In coronatijd zie je dat het voor startups heel ingewikkeld is om gebruik te maken van alle regelingen die er zijn. Ze hebben soms hoge kosten, maar nog niet altijd een heel lange historische omzet. Voor al die subsidies kom je dan niet in aanmerking, hooguit voor wat leningen.’
D66, een partij met een goede kans om opnieuw in het kabinet te komen, deelt deze mening met de VVD. Ook in het program van D66 staat een aanbeveling voor medewerkersopties. Al is de partij er nog niet uit hoe de regelgeving het beste versoepeld zou kunnen worden, zegt aspirant-Kamerlid Romke de Jong onlangs tegen MT/Sprout: ‘We zeggen inderdaad: we willen dit loon deels in aandelenopties laten betalen. Wat de uitwerking daarvan is, is denk ik iets voor aan de onderhandelingstafel.’
Bij D66 hebben ze naar eigen zeggen opgemerkt dat meerdere Kamerleden er aandacht voor hebben gevraagd, maar, zo zegt De Jong, ‘wat ons betreft moet het wel hoog op de prioriteitenlijst komen. Het kabinet heeft veel te doen, maar wij willen dit nu wel hoger op de agenda krijgen, zodat er sneller werk van gemaakt kan worden. We denken dat daar nu momentum voor is’.
Maar wordt dat ‘momentum’ ook verzilverd? Dat hangt af van of de VVD en D66 zich aan hun woord zullen houden. Bij de huidige regeerpartners CDA en ChristenUnie speelt het onderwerp minder. Hun standpunt over aandelenparticipatie is dan ook onbekend. De mening van die andere grote partij, de PVV, doet er niet toe omdat de overige grote partijen niet met Geert Wilders willen regeren. Niet dat de PVV over dit soort complexe zaken überhaupt een standpunt heeft. Over aandelenparticipatie en de visie van Wilders daaromtrent lezen we dan ook nergens iets.
Kansen op links
Gaat het komende kabinet over links, dan vergroot de kans op nieuwe regelgeving voor aandelenparticipatie. Zowel de PvdA, de SP als GroenLinks zijn namelijk voor regelgeving die aandelen voor medewerkers makkelijker maakt. De SP wil bedrijven met honderd medewerkers of meer zelfs verplichten om 10 procent van hun aandelen aan medewerkers te geven. GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee stelde onlangs in een verkiezingsdebat van RTL Z regelgeving te steunen voor het eenvoudiger aandelen verschaffen aan medewerkers.
