Afgelopen jaar was opnieuw een recordjaar voor investeringen in Nederlandse techbedrijven. Maar liefst 5,3 miljard euro is er geïnvesteerd. Dat neemt niet weg dat er nog serieuze uitdagingen zijn in het Nederlandse startupecosysteem.
Een daarvan is het ophalen van financiering voor vrouwelijke ondernemers. Want al mag diversiteit een hot topic zijn, nog altijd zijn teams met vrouwelijke ondernemers sterk ondervertegenwoordigd in de fundingstatistieken.
Fundig gap overbruggen
Aan goede initiatieven om de zogeheten funding gap te overbruggen geen gebrek. Maar hebben die ook daadwerkelijk het gewenste effect? Startupanalist Golden Egg Check dook in opdracht van MT/Sprout in de data om te onderzoeken wat de huidige stand van zaken omtrent female founders funding is.
Hoe staat het bijvoorbeeld met de ambitie van Fundright, het initiatief waarin Nederlandse venture capital-bedrijven zich sterk maken voor het verkleinen van de funding gap, dat 35 procent van de portfoliobedrijven van investeerders door vrouwen worden geleid? Of de ambitie dat een ‘aanzienlijk’ deel van de startups waarin wordt geïnvesteerd door vrouwen zijn opgezet? Is er tenminste een stijgende lijn te zien?
In 2020 ging slechts 6 procent van het groeikapitaal naar teams die uit tenminste één vrouw bestaan. Hoe zit het in 2021?
Meer euro’s voor vrouwelijke ondernemers
Op het eerste oog zijn de cijfers bemoedigend. Afgelopen jaar haalden door vrouwen geleide startups 431 miljoen euro op, wat bijna vier keer meer is dan een jaar eerder. In 2020 was de totale omvang van door ‘female-led’ startups 92 miljoen euro en in 2019 slechts 46 miljoen euro. Er is dus sprake van een stijgende lijn in absolute zin.
Als we echter iets verder inzoomen blijkt dat 80 procent van dit bedrag werd opgehaald door één bedrijf – Mambu – met een vrouwelijke co-founder, Sofia Nunes. In 2021 haalde het naar Nederland verhuisde fintech-bedrijf twee rondes op (Series D en Series E) waarmee in totaal 345 miljoen euro werd binnengehengeld.
Minder dan 1 procent naar vrouwelijke teams
Ondernemingen die uitsluitend door vrouwen zijn opgericht vertegenwoordigen in 2021 4 procent van alle deals in Nederland. Samen zijn zij goed voor minder dan 1 procent van het kapitaal dat is geïnvesteerd: bijna 28 miljoen euro.
Gemixte teams waren betrokken bij 9 procent van de deals, of 7 procent van de waarde. Dit betekent dat in totaal 13 procent van alle Nederlandse deals in 2021 ging naar bedrijven met tenminste één vrouwelijke co-founder, en dat deze bedrijven samen 8 procent van het totaal geïnvesteerde kapitaal hebben opgehaald. Ten opzicht van 2020 (11 procent van deals, 6 procent van waarde) is dit een minimale vooruitgang.
Wel in impact en food, niet in cleantech
In de sectoren cleantech, hightech en fintech zijn vrouwelijke ondernemers (traditioneel) het minst vertegenwoordigd. In deze domeinen domineren de mannen als het aankomt op funding: meer dan 9 op de 10 deals zijn met teams die alleen uit kerels bestaan.
In impact en food & agtech zijn juist de meeste vrouwen actief. Alhoewel ze in het totaalplaatje nog steeds een minderheid vormen worden ze in die sectoren goed vertegenwoordigd. Een voorbeeld van female-led food & agtech startup die vorig funding heeft opgehaald is tuinbouw-dataplatform 30MHz, mede-opgericht door Fleur van Vliet. Zij haalden in november 6,5 miljoen euro op bij onder andere Rubio Impact Ventures.
Van de startups die (mede) door vrouwen zijn opgezet en vorig jaar een investering hebben opgehaald, zijn veruit de meeste (19 van de 46) actief in software, gevolgd door medtech (inclusief onder andere e-health, biotechnologie en medical devices).
Maakt het businessmodel uit?
Zijn er zo weinig vrouwelijke ondernemers? Of zijn er te veel mannelijke investeerders die eerder hun geld stoppen in bedrijven geleid door dezelfde sekse? Het is lastig om een eenduidige oorzaak voor de funding gap aan te wijzen.
Wat wel opvalt is dat er bij Nederlandse investeerders meer animo is voor B2B-startups dan B2C-startups. En laten vrouwelijke ondernemers nou relatief vaak een bedrijf opzetten met een ‘business to consumer’-model.
In 2021 hadden naar schatting slechts 30 procent van de gefunde startups een B2C-model, waarvan circa een kwart (mede) door vrouwen was opgericht. Van de grotere groep B2B-bedrijven had een aanzienlijk kleiner deel een vrouwelijke (co-)founder. Ook het businessmodel kan een rol spelen om de funding gap te verklaren.
Vrouwelijk leiderschap
Tot nu toe ging in het onderzoek naar diversiteit de aandacht vooral uit naar vrouwelijke founders of co-founders. Met dit perspectief ga je echter voorbij aan bedrijven en teams met vrouwelijk leiderschap in bredere zin. Niet alleen oprichters dus, maar alle “CxO’s”: CEO, CFO, CMO enzovoorts. Het is daarom logisch om in de analyse ook het topmanagement mee te nemen.
Alles bij elkaar vormen bedrijven met tenminste één vrouw in het topmanagement bijna een kwart (22 procent) van alle startups die in 2021 funding hebben opgehaald. Deze teams wisten 1,3 miljard euro op te halen, wat gelijk staat aan ongeveer 25 procent van de totale financiering.
Ambitie Fundright (nog) niet in zicht
Dat is een grote vooruitgang in vergelijking met vorig jaar, toen zij amper 300 miljoen euro ophaalden. Toch komt het percentage nog niet in de buurt van de ambitie van Fundright. Het initiatief waarin Nederlandse venture capital-bedrijven zich sterk maken voor het verkleinen van de funding gap streeft ernaar dat 35 procent van de portfoliobedrijven van investeerders door vrouwen wordt geleid.
Wat verder een interessante observatie is: waar in 2020 de meeste vrouwelijke leiders meer intern gerichte COO’s waren, zijn dit in 2021 vaker CEO’s. Van alle bedrijven met een vrouw in topmanagement had ongeveer een derde een vrouwelijke CEO. Dat zijn meer prominente, externe rollen. Andere veelvoorkomende posities zijn Chief Operating Officer, Chief Marketing Officer, Chief Commercial Officer en Chief Financial Officer.
Kortom, het lijkt erop dat hoewel vrouwen minder vaak een startup beginnen, zij (in een latere fase) vaker betrokken zijn bij het laten groeien en professionaliseren van het bedrijf. Misschien is dat de grootste winst van het afgelopen jaar.
