Het is medio 2020. In de jaren ‘50 en ‘60 dachten ze dat we nu allang op de maan zouden lopen alsof het een uitje naar het strand was, met zwevende skateboards en vliegende auto’s. We hebben al veel toffe dingen, maar dat net niet.
Ik vraag me af of ze ook een idee hadden over hoe organisaties er anno 2020 uit zouden zien. In ieder geval kan ik me niet voorstellen dat ze hadden gedacht dat er nog steeds werkplekken zouden zijn waar je diep ongelukkig en depressief wordt enkel door het feit dat je er bent.
Maarja. They’re still here..
Giftig
Er zijn genoeg bedrijven met een baas die de werknemers verschrikkelijk vinden. Waar collega’s elkaar weg proberen te ellebogen om de mogelijke promotie te halen. Waar mensen gepest worden of gekleineerd om te laten zien wie nou eigenlijk écht de macht heeft.
Uit onderzoek van Gallup bleek allang dat tegen de 80 tot 90 procent van de mensen niet tevreden is met zijn of haar werk. Toch blijven de mensen er zitten alsof ze geen andere optie hebben. Waarom? Ga!
Wen er maar aan
Een groep mensen krijgt een ongeluk, wat voor hen resulteert in een dwarslaesie. Een andere groep mensen wint de loterij. Wie is er gelukkiger na zes maanden? Even gelukkig, denk ik. Er is geen verschil, want beide groepen zijn gewend geraakt aan de nieuwe levensstijl. Het is normaal voor ze.
Gewenning, of als je fancy wilt doen: habituatie, is zo gewoon dat we het onderschatten. Afhankelijk van de frequentie en intensiteit van de stimulus raken we relatief snel gewend aan iets.
Als je een nieuw parfum of deodorant op doet wat een lekkere geur heeft, dan heb je binnen een uur al bijna niet meer door dat je zo ruikt. Na een paar dagen met de geur ruik je ‘m binnen een minuut al niet meer. Zo werkt het met alles: gebeurt het in een hoge frequentie, dan raak je er snel gewend aan. Als je elke week op vrijdag een bos bloemen geeft aan je partner, is het al gauw niet meer speciaal.
Hoe intenser iets is, des te minder snel je eraan gewend raakt. Het zachte gezoem van je koelkast of het getik van je klok hoor je niet (tot nu, omdat je erop gaat letten), vooral omdat het zo zacht is. NL-Alert in je broekzak, daar blijf je een hartaanval van krijgen. Ook omdat het niet zo vaak voorkomt.
We wennen aan dingen, filteren het daardoor uit alsof het niet bestaat en gaan door met de dingen die onze aandacht vragen.
Giftige werkplek ontwennen
Gewenning geldt dus ook het hebben van een nare werkplek. De frequentie en langdurigheid van je werk is dusdanig dat je al gauw dingen normaal vindt, die helemaal niet normaal zijn. De intensiteit kan soms verradelijk langzaam omhoog gekrikt worden. Zo is op de eerste dag je baas nog aardig tegen je, maar spoel een paar maanden vooruit en hij (ja, hij) is een absolute hork, iemand bij wie je op je eerste dag direct je ontslagbrief zou hebben ingediend.
Gewenning is niet altijd goed voor je. Want als je in dat giftige bedrijf blijft werken, loop je onbewust al gauw een licht trauma op of ga je richting een burn-out. Dus soms moet je even uit je huidige normaal geslagen worden om weer te zien waar je je begeeft.
Als je parfum nou de mogelijkheid had om elke 10 minuten een beetje van geur te veranderen, dan zou je het iedere keer merken. Dit is dus ook hoe je ontwent van je huidige situatie. Praat met andere mensen over hun situaties. Ga eens ergens anders kijken. Gebruik andere parfums door elkaar en wissel van cadeaus en frequentie daarvan voor je partner.
Ook al vliegen onze auto’s nog niet, ik denk dat we ons zelden realiseren hoeveel bizarre dingen we op dit moment om ons heen hebben qua technologie, en hoe goed onze welvaart is, zelfs met corona. Sla jezelf dus eens uit je ’normaal’, kijk nog eens met ontzag naar die smartphone van je die meer rekenkracht heeft dan dat ding dat die astronauten in de jaren ‘60 op de maan zetten. Ontwen!
Wat betreft de plek waar je werkt: je gifitge werkplek is niet normaal. Het is naar. Kijk om je heen. Realiseer dat het stinkt. En ga weg!
Foto: The Office.
