De opmerking dat duurzaamheid een opvallende trend is onder de snelgroeiende techbedrijven dit jaar? Het leidt meteen tot een reprimande van Beatrix Bos. ‘Een trend? Het is een múst!’ antwoordt ze fel.
Sterker nog, alleen een béétje duurzaam doen en proberen CO2-uitstoot te vermijden is niet eens meer genoeg, zegt ze stellig. Met momenteel zo’n 416 ppm CO2 in de lucht ‘zijn we dat punt met z’n allen al voorbij’.
Wat volgens haar nu nodig is, is niet alleen CO2-uitstoot vermijden. Maar ook: het CO2-gehalte dat nu al in de lucht zit verminderen. Afvangen dus. Als een spons. En dat dan opslaan en weer gebruiken, als grondstof voor andere producten.
En laat dat nou net zijn waar Carbyon mee bezig is, het Eindhovense bedrijf waar Bos sinds een paar maanden projectmanager is. Het bedrijf heeft een machine ontwikkeld om CO2 uit de lucht te filteren, en die vervolgens zuiver aan te leveren, bijvoorbeeld om goedkoop groene kerosine van te maken voor vliegtuigen, of te verwerken in nieuwe soorten beton. Een idee dat al op heel wat belangstelling mag rekenen.
Zo won het in april 2021 de Milestone Award van de XPRIZE Carbon Removal, een aanmoedigingsprijs ter waarde van 1 miljoen dollar die wordt gefinancierd door Elon Musk en de Musk Foundation. En recent kwam daar een erkenning bij als ‘most disruptive innovator’ bij de uitreiking van de Deloitte Technology Fast50, de 50 snelstgroeiende techbedrijven van Nederland.
Vet avontuur
‘Een heel vet avontuur’, noemt Bos haar werk bij deze startup dan ook. Carbyon heeft gepatenteerde technologie van TNO, die nu in het deeptech-ecosysteem van de Brainportregio doorontwikkeld wordt. En dat kan weleens een revolutie in duurzaamheid teweegbrengen, denkt ze.
‘Wij gebruiken bijzondere dunnefilmtechnologie. Waar anderen hun spons bij wijze van spreken in 5 uur kunnen volzuigen, kunnen wij dat in 5 minuten. Met de CO2 die je daarmee afvangt, kun je vervolgens weer andere dingen doen. Dat is onze afzetmarkt. Als je kijkt hoeveel bouwmaterialen er op de wereld worden gebruikt, is dit eigenlijk een no-brainer. Het blijkt zelfs dat beton er sterker van kan worden. Maar we kunnen het ook bijvoorbeeld leveren aan de kassen, zodat planten sneller gaan groeien. Dit is de toekomst. Wij gaan leveren aan bedrijven die synthetische brandstoffen gaan produceren, die de plaats gaan innemen van fossiele brandstoffen.’
Nu alleen nog maar de technologie vervolmaken en opschalen. ‘Dat is het moeilijkste deel’, aldus Bos. ‘In verhouding tot veel andere bedrijven in de Fast50 hebben wij veel meer tijd en geld nodig om tot een product te komen. Een bedrijf als het onze bouw je niet op een zolderkamer. Het heeft een langere aanlooptijd. Maar als het dan lukt, zijn we wel disruptive. Dat is ook hoe we erin zitten: voor de lange termijn. Duurzaamheid is bij ons ook niet iets dat we erbij doen. Het is de core van ons bedrijf.’
Blazer van mensenhaar
Dat is het ook bij een andere winnaar bij de techcompetitie: Seenons. Dit bedrijf heeft een platform ontwikkeld, met bijbehorende app, die alle partijen uit de afvalketen met elkaar verbindt.
‘Zo verminderen we samen de hoeveelheid grondstoffen die we verspillen en stimuleren we de circulaire economie’, legt cmo Kim Taylor uit. De missie van het bedrijf is zelfs: een afvalvrije wereld. Het leverde Seenons de Rising Star Award 2022 op bij de Fast 50-uitreiking.
Voor haar pitch bij de competitie trok ze zelfs speciaal een blazer aan, gemaakt van mensenhaar, afkomstig uit kapsalons. ‘Zo zijn er vele voorbeelden van grondstoffen die hergebruikt kunnen worden, en dus geen afval zijn’, zegt Taylor.
Maar, zo benadrukt ze ook: noem Seenons vooral geen afvalbedrijf. Het is volgens haar echt een techbedrijf, maar dan wel eentje met een duidelijke missie. ‘Dat is ook de reden dat we meedoen aan deze competitie: aan de techwereld laten zien wie Seenons is en waar we aan werken. We willen in the picture komen bij de mensen die willen werken bij the next big thing.’
Series A-financieringsronde
Het bedrijf zit midden in een series A-financieringsronde. De opbrengst daarvan is met name bedoeld om het techteam verder te kunnen uitbreiden, aldus Taylor.
‘In de duurzame wereld zijn we inmiddels behoorlijk bekend. In de techwereld nog minder. Terwijl juist in de combinatie ervan de kracht zit. Bijvoorbeeld door de meest duurzame, meest efficiënte route van bepaalde afvalstromen te berekenen. En dat weer koppelen aan de behoefte van bepaalde verwerkers en producenten. Zodat het geen afval meer is, maar een grondstof.’
De grootste uitdaging daarbij? ‘Data’, zegt Taylor vastberaden. ‘Het is geen heel transparante wereld. De bedrijven binnen de keten zijn meestal ook niet zo techy. Onze grootste opgave is dat juist te veranderen, door goed met die bedrijven samen te werken. Met behulp van deze data en transparantie kan de hele keten leren en verbeteren’
In januari sluit de Rijksoverheid aan als klant. Ook internationaal opschalen staat op de roadmap. ‘Er is voor dit platform natuurlijk wel volume nodig wil het succes hebben’, legt Taylor uit. En meer regelgeving die de circulaire economie daadwerkelijk ondersteunt, benadrukt ze ook.
‘Ik zit al 16 jaar in de duurzaamheid, hiervoor onder meer bij Sungevity en NewMotion. Maar we zijn er op dit gebied echt nog niet. Dat zie je bijvoorbeeld aan de grote hoeveelheid etensresten die dagelijks worden afgeschreven, en als afval verwerkt worden in plaats van als grondstof. Daar kunnen wij echt een oplossing voor bieden. En dat moet ook nú gebeuren, denken we. Grondstoffen raken op, geopolitieke spanningen bereiken een kookpunt en de klimaatdoelen lijken steeds verder uit zicht te raken. De tijd is nu, no time to waste.’
Winnaars Deloitte Technology Fast50
De snelstgroeiende techbedrijven van Nederland bevonden zich niet direct in de duurzame hoek. Neem overall winnaar Bitvavo, een beurs voor cryptovaluta, die de afgelopen 5 jaar met maar liefst 23.565 procent groeide. Of de nummer 2, werkapp Maqqie, die een groei van 19.311 procent boekte.
Of kijk naar nummer 3, Let’s Get Digital, een netwerkplatform met bijna 7.000 procent groei in 5 jaar. En JouwWeb, de sitebouwer die de prijs als ‘most sustainable grower’ in de wacht sleepte, kun je ook moeilijk als toonbeeld van circulaire economie duiden.
Toch valt in de rest van de in november bekendgemaakte lijst wel een groeiend aantal bedrijven op dat duurzaamheid als kern van de activiteiten heeft. En dat zullen er de komende jaren alleen nog maar meer worden, denkt Beatrix Bos alvast. ‘Er is echt veel vraag naar om dit goed op te lossen. Klanten genoeg. Die trekken echt aan ons tot we de technologie helemaal klaar hebben. De hele industrie van direct air capture groeit razendsnel. Maar het moeilijkste deel zit hier in het tot een product komen. Daar is veel geld, tijd en onderzoek voor nodig.’
‘Gelukkig zitten we hier midden in het ecosysteem van de Brainport Eindhoven. Maar het is wel iets waar ik tijdens mijn speech bij de Fast50 bij stilgestaan heb: hoe blij ik ben dat de jury eens een keer een deeptech-bedrijf heeft gewaardeerd. Want daar zullen we het in de toekomst toch van moeten hebben met z’n allen.’
Dit artikel wordt u aangeboden door
Deloitte
Ben jij een Future Winner? Ontdek welke ideeën, lessen en dromen bijdragen aan onstuimige groei. Als groeipartner kan Deloitte helpen, laten we samen de toekomst vormgeven!
Meer info
