Gebrek aan slaap heeft geen effect op je leiderschapsprestaties. Dat is althans wat 46 procent van de ondervraagde businessleiders denkt, blijkt uit een enquête van McKinsey. Handig, want 40 procent zegt minstens 4 nachten per week onvoldoende te slapen en 66 procent is zelfs over het algemeen ontevreden over met de hoeveelheid slaap.
Ander opvallend resultaat is de (mede-)oorzaak van de slaapproblemen. 47 procent van de ondervraagden is van mening dat de organisaties waar ze voor werken van hen verwachten dat ze dagelijks te lang ‘aan’ moeten staan. Bijvoorbeeld voor het ontvangen en reageren op mails en telefoontjes.
Oftewel, businessleiders bagatelliseren het belang van goed slapen én leggen de oorzaak ervan bij hun werkgever. In hoeverre is dat terecht?
Serieuze gezondheidsproblemen
De 24-uurs economie vraagt een hoop van ons en we slapen over het algemeen te kort. Ondertussen stapelen de onderzoeken zich op die wijzen op het belang van genoeg slaap. ‘We slapen tegenwoordig 2 uur minder dan in de jaren zestig,’ zegt Russell Foster, hoogleraar circadiane neurowetenschappen aan de universiteit van Oxford. ‘Dit leidt tot serieuze gezondheidsproblemen binnen onze maatschappij en een verhoogd risico voor het ontwikkelen van ziektes als kanker, diabetes type 2, infecties, obesitas en hart- en vaatziektes.’
Tegen de biologische klok in
De grootste boosdoener voor het gebrek aan slaap blijkt de moderne technologie. En dan vooral vanwege het hoge gehalte blauwachtig licht dat door de beeldschermen van smartphones en laptops wordt verspreid. Even nog een paar uur werken ‘s avonds heeft een direct effect op onze biologische klok, blijkt uit onderzoek. ‘Licht is de meest invloedrijke kracht voor het resetten van onze biologische klok’, zegt hoogleraar en slaapexpert Charles Czeisler van de universiteit van Harvard. ‘In het bijzonder de blootstelling aan blauw licht ‘s avonds laat. Het reset ons circadiaanse ritme naar een uur later. Het hormoon melatonine, dat slaap bevordert, komt hierdoor pas later vrij waardoor we ook nog eens met meer moeite ‘s ochtends opstaan.’
Genen in de war
Hoezeer slaapgebrek ons lichaam in de war schopt, blijkt uit een (ouder) opzienbarend onderzoek van het Surrey Sleep Research Center van de Universiteit van Surrey. Hierin werd geconcludeerd dat honderden genen van mensen die een week lang minder dan 6 uur per nacht slapen, dusdanig beïnvloed raken dat er serieuze problemen met de gezondheid kunnen ontstaan. De verandering vindt plaats in de genen die ons immuunsysteem, metabolisme, slaap- en waakcycli en ons reactievermogen tegen stress regelen. Hoofdonderzoeker en hoogleraar Derk-Jan Dijk verbaasde zich er vooral over dat zo weinig slaapgebrek al tot zulke ingrijpende veranderingen in ons systeem kunnen leiden.
Signalen mis-interpreteren
‘We hebben onze slaap hard nodig voor de cognitieve functies die ons helpen problemen effectief op te lossen’, betogen Nick van Dam, McKinsey’s global learning officer, en Els van der Helm, slaapexpert en oprichter van Shleep, in Harvard Business Review. Je hebt het nodig om tot de juiste inzichten te komen, patronen te herkennen, tunnelvisie te voorkomen en om tot innovatieve en creatieve ideeën te komen. Je kunt anderen ook beter ondersteunen als je in staat bent hun signalen goed op te vangen en te interpreteren.
Wanneer je oververmoeid bent is je brein eerder geneigd signalen verkeerd te interpreteren. Je hebt bovendien de neiging gevoelens zelf ook negatiever te verwoorden. ‘Wetenschappelijke studies,’ zo schrijven Van Dam en Van der Helm, ‘ondersteunen het vaak gehoorde advies dat in plaats van zo maar een belangrijke beslissing te nemen of ’s avonds laat een gevoelig liggende e-mail te sturen, je er beter letterlijk een nachtje over kunt slapen.’
Evenement: Getting Things Done Summit
Op 20 & 21 juni organiseert David Allen de ‘Getting Things Done Summit’ in Theater Amsterdam. De beste business coaches in de wereld delen hun geheimen voor een productief leven!
lees verder
Slaapgebrek tast breincellen aan
Een gebrek aan slaap kan zelfs voor het verlies van breincellen zorgen, blijkt uit ouder onderzoek van Penn Medicine. Volgens hoofdonderzoeker en hoogleraar Sigrid Veasley van the Perelman School of Medicine dat dit de eerste studie is die aantoont dat er geen volledig herstel plaatsvindt na slaapgebrek. Veasley: ‘Ons onderzoek laat zien dat het gebrek aan concentratie en andere verminderde cognitieve functies door gebrek aan slaap zelfs na 3 dagen slaap inhalen niet waren genormaliseerd. Het kan zijn dat slaapgebrek neuronen aantast en zo blijvende schade aan het brein veroorzaakt.’
Kip en het ei
Stress heeft ook impact op onze slaap, net zoals gebrek aan slaap ons eerder gestrest kan maken. Het is een vicieuze cirkel. Wie herkent het niet? ’s Avonds niet in slaap kunnen komen doordat de gedachten maar door je hoofd blijven spoken van alles wat je nog moet doen. Je raakt gestrest en komt niet goed in slaap en de volgende dag raak je nog meer gestrest als gevolg van je slaapgebrek.
Mensen die last hebben van slapeloosheid, zo blijkt uit onderzoek, beleven ook weer meer stressvolle gebeurtenissen dan de gelukkigen die altijd direct heerlijk in slaap vallen en genieten van de volle benodigde 8 uur slaap. Het is een beetje het kip en het ei-verhaal, maar de eerste stap om uit deze vicieuze cirkel te komen is door je computer, iPad of smartphone een paar uur eerder uit te zetten en op tijd naar bed te gaan.
Dit artikel is een herplaatsing van een artikel dat eerder bij MT verscheen.
