Als medewerkers weerstand voelen, vergroten leidinggevenden vaak eerder het probleem dan dat ze het verkleinen. Hoe krijg je dat wél voor elkaar?
Als manager vinden we 'onder-gedrag' doorgaans lastig. Dat kan toch niet! Ik ben deskundig. Ik weet het. Doe wat ik zeg. Dat is 'boven-gedrag', leidinggevend. Het tegenovergestelde: onder-gedrag, dat is volgzamer. Ik kan het niet alleen – zou je mij willen helpen?
Sukkel-zinnen
Jos Burgers spreekt (in De wet van Snuf) van: 'sukkel-zinnen', zinnen waar je altijd 'Sukkel!' achter kunt zetten, maar waarbij je dat uit respect niet doet. Zinnen als: je weet toch dat de deadline morgen is (sukkel)? Ongemerkt plaats je jezelf met zulke zinnen in boven-gedrag en werk je tegelijkertijd weerstand in de hand.
Meebewegen is lastig
Wat we als manager doorgaans ook lastig vinden? Werkelijk meebewegen. Want, o help, straks gaat mijn medewerker nog met mij aan de haal! Ik was toch de leidinggevende? Degene met visie, richtinggevend en besluitvaardig? Bovendien, ik moet mijn targets binnenslepen!
Hoor je mij wel echt?
Toch is er weinig om bang voor te zijn. De ander wil namelijk best meebewegen. Maar de ander wil eerst gehoord worden. Hoor mij! 'Het gaat er niet om dat ik mijn taken – ja, ik weet het, ik sputter regelmatig tegen – niet wil uitvoeren. Ik heb er, sinds die fusie, de pest in. Ik ben van mijn plek én van mijn apropos. Mijn collega’s – we waren een geoliede machine – zijn uit beeld. Ik heb mijn draai nog niet hervonden. Zolang ik alles opnieuw moet uitvinden, schiet ik niet op. Snap je? Hoor je mij eigenlijk wel écht?'
Tussen angst en wens
Weerstand is een spanningsveld tussen angst en wens, een vorm van energie. Het gaat erom deze energie positief te mobiliseren. Weerstand is ook een signaal van betrokkenheid. Uit onze trainingen Effectief communiceren bij weerstand blijkt telkens weer dat je als manager (hoe begrijpelijk ook) al gauw een tandje te hard loopt. Dat die intentie (targets!) op je voorhoofd geschreven staat. En dat de ander zich met een dergelijke luisterhouding vaak nét niet gehoord en gezien weet in het meest essentiële, namelijk daar waar de weerstand zijn oorsprong heeft.
Hoe moet het dan wel?
Een paar tips
#1. Doe eens niets
Zit gewoon eens naast de ander. Laat je vakmanschap even voor wat het is. Geen tijd voor? Vijf minuten echte aandacht (dus zonder: 'Ja, maar je moet natuurlijk wel …') levert vaak zóveel op, dat getrek en geduw niet meer nodig is. Bovendien ontspant het ook jezelf. En een ontspannen manager werkt aanstekelijk en motiverend.
#2. Zou je zelf zin hebben in je advies?
Stel je eens werkelijk voor hoe het is voor die ander, zittend in die andere stoel, in die andere werkkamer. Wat betekent je advies eigenlijk voor hem of haar?
#3. Wees je eigen advocaat van de duivel
Sabel je advies neer. Maak de anti-redenen groot. Mega-groot. Vertel hoe heerlijk het eigenlijk is niets te hoeven afronden, overal te laat te komen en een reputatie van niks te hebben. Waarschijnlijk begint de ander na een korte verademing opnieuw tegen te sputteren, maar deze keer constructief: 'Dat hoeft nou ook weer niet …!' Om vervolgens mogelijk met een alternatief te komen.
#4. Wees je bewust
Wees je bewust van alle keren dat je als manager onbedoeld tegenwerkt, door:
- te confronteren
- voorstellen te doen
- te overtuigen (van eigen gelijk)
- (te hoge) verwachtingen uit te spreken
- sancties in het vooruitzicht te stellen (die overigens ook motiverend kunnen zijn)
#5. Bekijk dit filmpje
Niet hard duwen bij weerstand – op tijd loslaten is ook een optie. Zo gaat een mestkever in de Sahara met weerstand om: door achterwaarts te duwen…
De auteur van dit artikel is Publieksmotivator Edith van Bommel
