Een priester met een hoger doel, zo omschreef Simon Sinek zich in een interview met MT Magazine. Op het podium bij Purpose Driven Leadership-seminar van DenkProducties blijkt weer eens dat deze priester geen roepende in de woestijn is. In een uitverkocht Theater Amsterdam luisteren meer dan twaalfhonderd bezoekers naar de auteur over inzichten uit zijn nieuwste boek het oneindige spel.
Start with why
Dat ‘Start with why’-man Sinek zijn beginjaren achter zich wil laten, blijkt al snel bij de eerste vragen over de internationale bestseller. “Lees het boek of bekijk de TED-talk, die is slechts 18 minuten”, pareert hij de vragen van VPRO-journalist Nadia Moussaid en het publiek kundig. Liever praat hij dezer dagen over de mindset van leiders binnen organisaties: die moeten het besef krijgen dat ze in het oneindige spel van zaken niet kúnnen winnen. “Er is geen finishlijn voor zakelijk succes. Het doel is niet om één wedstrijd te winnen van je concurrent, het doel is om het langst in het spel te blijven.”
Critici
Ondanks zijn massa’s trouwe volgers was het mede-dankzij de criticasters van Sinek dat hij besloot weer in de pen te klimmen: “Diverse bestuurders vertelde mij dat ik niks begreep van de zakenwereld. Dat ik slechts een idealist met een leuk praatje was. Ik wil aantonen: jullie begrijpen zelf niks van de zakenwereld. Het creëren van waarde voor je aandeelhouders op de eerste plaats zetten? Geen wonder dat zoveel medewerkers met een ongemakkelijk gevoel naar je kantoor komen. Het is slecht voor ons allen, slecht voor de mens.”
Mindset
“Onze bedrijven worden gerund door mensen met een beperkte mindset. Let maar eens op, hoe vaak hoor je leiders zeggen dat hun bedrijf de beste moet worden, de nummer één. Hoe bepaal je wie de nummer één is? Bovendien zijn de giganten van vroeger, tegenwoordig overbodig. Men moeten beseffen dat we een oneindig spel spelen – wil jij over vijftig jaar nog relevant zijn dan vraagt dat om andere prioriteiten.”
1. Streef een toekomstdroom na
Schets voor jezelf, maar bovenal voor je medewerkers en klanten, een toekomstbeeld dat dusdanig mooi of belangrijk is, dat men offers wil maken om het te bereiken. Een droom waar mensen lange dagen voor willen werken, betere aanbiedingen voor afslaan omdat ook zij geloven dat dit ideaal de wereld vooruit zal helpen. Het hebben van een hoger doel zorgt indirect voor een meer innovatieve organisatie: je kunt medewerkers immers niet opleggen innovatief te denken, maar als je ze een doel voorschotelt, zullen ze er alles aan doen om met vernieuwende ideeën daar te komen.
2. Creëer vertrouwen in teams
Leiderschap gaat niet over het hebben of vergaren van meer invloed, maar over het zorgen voor de mensen die binnen jouw invloedssfeer vallen. “Ik krijg regelmatig de vraag ‘hoe krijg ik het meeste uit mijn mensen?’ Die vraag is verkeerd. Mensen zijn geen vaatdoek die je uit kunt wringen om er zoveel mogelijk water uit te halen. Als leider moet je een omgeving creëren waarin mensen optimaal kunnen presteren. Dat betekent zorgen voor psychologische veiligheid, zelf kwetsbaar durven te zijn en vragen hoe jij ze kunt helpen beter te worden. Als voorbeeld gebruik ik graag het Four Seasons Hotel of luchtvaartmaatschappij Virgin Airways. Het is niet zo dat die bedrijven een magische formule hebben gevonden om de beste mensen aan te nemen. Ze weten de mensen die ze hebben dusdanig te faciliteren dat ze uit intrinsieke motivatie de allerbeste klantbeleving willen verzorgen. Dat begint bij het creëren van vertrouwen in de mens en in de teams.”
3. Kies waardige rivalen
Als we niet oppassen, raken we geobsedeerd met winnen. Onze energie gaat dan naar het vergelijken van jezelf met anderen: doe jij het beter, dan voel je je goed, doe je het minder, dan voel je je slecht. We zijn dan boos over het succes van de ander. Focussen op wie er kortstondig de beste is, heeft geen zin in het oneindige spel van zaken, waar er geen finishlijn is. Zoek liever waar je elkaar kan versterken, of laat de ander zijn eigen successen boeken. Sinek haalt het voorbeeld aan van de mp3-speler van Microsoft, de Zune, die hij kreeg na afloop van een presentatie. Toen hij tegen een directeur van Apple vertelde dat deze beter was dan de iPod glimlachte hij en zei enkel ‘ongetwijfeld’. Apple begreep dat het geen zin had om rivaliteit te zoeken op één kortstondige race – maar te focussen op de lange termijn.
4. Wees existentieel flexibel
Als leider moet je je ogen open houden voor grote maatschappelijke en zakelijke ontwikkelingen. Als blijkt dat het verdienmodel van vandaag, overmorgen irrelevant zal zijn, moet je radicale keuzes durven maken om het oneindige spel te blijven spelen. Dat betekent kortstondige verliezen durven nemen, eigen businessmodellen kannibaliseren, afscheid nemen van bedrijfsonderdelen. Het zal pijn doen, maar zolang het een onderdeel is om je toekomstdroom na te streven, zal iedereen het begrijpen. Het bekendste voorbeeld hiervan is Kodak – die lang voor Canon, Nikon of Sony de digitale camera had uitgevonden. Wegens de succesvolle verkoop van camera-rolletjes en later de exploitatie van patenten voor digitale camera’s besloot het bestuur niet verder te innoveren en werd het bedrijf grotendeels irrelevant.
5. Heb de moed om te leiden
Leiderschap is een ongelofelijk lastig vak, zo beschrijft Sinek. Het is als een ouder zijn van honderden mensen. Het zijn lange dagen, kost veel energie en je krijgt er weinig waardering voor terug. Het hebben van moed om de energie hierin te blijven steken komt altijd van externe factoren. Waarom springen mensen uit een vliegtuig? Omdat ze vertrouwen hebben in de instructeur met de parachute op hun rug. Waarom gaan soldaten een oorlogsgebied in? Omdat ze vertrouwen hebben dat de man of vrouw naast ze alles zal doen om hun leven te redden – en vice versa.
“Moed tonen als leider in het oneindige spel is druk van buitenaf kunnen weerstaan in dienst van het hogere doel. Besluiten nemen die ingaan tegen de huidige normen. Bijvoorbeeld een supermarktketen die durft te stoppen met de verkoop van sigaretten. Die moed komt voort uit het vertrouwen van het team om je heen. Dat ze ook achter je blijven staan als het heet wordt.”
Interviewer Nadia Moussaid vraagt na afloop wie Sinek zelf inspireert? “Mensen die zichzelf blijven ontwikkelen. Niemand is een leiderschapsexpert, we zijn allemaal eeuwige studenten. Kijk naar topondernemers als Richard Branson (Virgin) of Howard Schultz (Starbucks). Dit zijn mensen die groot zijn geworden door elke dag weer vragen te stellen. En dat ondanks hun behaalde prestaties nog steeds blijven doen.”
