Geen producten in de winkelwagen.
Heeft u ooit gelogen tijdens een sollicitatieprocedure? Hoewel het MT-lezerspanel het niet ethisch vindt, blijkt de sollicitant wel degelijk van leugens te profiteren.
Niet alle managers zijn heilige boontjes; één op de tien deelnemers aan ons panel geeft toe ooit gelogen te hebben bij een sollicitatie. Dan gaat het vooral om de werkervaring, iets waar velen zich kennelijk onzeker over voelen. En een hoger salaris is makkelijker te bereiken door tegen uw nieuwe werkgever een beetje op te scheppen over het niveau waarop u zich nu bevindt. Een bekend trucje, dat veel wordt uitgehaald.
De gevolgen kunnen groot zijn, vooral als een topman liegt over zijn diploma’s. In de hoogtijdagen van de ict werd menig manager aangenomen zonder enige controle. In Amerika moest de cfo van Veritas Software, Ken Lonchar, ooit aftreden nadat bekend werd dat hij had gelogen over zijn Stanford MBA diploma. De beurskoers van het bedrijf kelderde met 16 procent.
Een ruime meerderheid van de managers is trouwens wel eerlijk tijdens de sollicitatie. Zij zitten dan ook niet te wachten op een werknemer die leugens aan elkaar breit. Helaas ziet menig sollicitant dat anders. 73 procent van de managers heeft wel eens te maken gehad met een potentiële werknemer die de waarheid verdraaide. Tien procent zelfs regelmatig.
Er zijn ook bedrijven waar liegende sollicitanten schijnbaar niet eens durven te solliciteren. Zo stelt KPMG na overleg met de afdeling p&o dat liegende sollicitanten bij hen ‘niet of nauwelijks voorkomen’.
Maar 7 procent vindt het controleren van cv’s niet nodig, omdat leugens altijd korte benen hebben. Maar dat gezegde gaat lang niet altijd op. Wie stelt de leugenaar er gemakkelijk uit te halen in een gesprek, komt bedrogen uit. Van de managers die het wel belangrijk vinden om cv’s te controleren, vindt bijna de helft dit een taak van p&o.
Eerlijk duurt het langst?
Maar wat is nu liegen? Een overduidelijk voorbeeld is een sollicitant die beweert een universitaire studie te hebben afgerond, terwijl hij in werkelijkheid de collegezaal nog nooit van binnen heeft gezien. Maar wat als iemand twee maanden ‘between jobs’ was. Het is heel aanlokkelijk om die periode te verbloemen door te stellen dat er langer is gewerkt bij de vorige werkgever. Toch vindt 92 procent dit liegen.
Dat dit een sociaal wenselijk antwoord is blijkt uit de praktijk. Eén op de vijf managers geeft een sollicitant namelijk wel een kans als deze gelogen heeft over een behaald diploma. Managers van boven de veertig jaar strijken eerder de hand over hun hart.
Nog beter loopt het af met degenen die zich naar binnen gelogen hebben. Het gezegde eerlijkheid duurt het langst, gaat hier zeker niet op. Twee op de drie managers houdt het bij een evaluerend gesprek met de jokkebrok. Slechts vijftien procent vindt een dergelijke leugen reden om iemand te ontslaan. Met een beetje geluk treft de leugenachtige werknemer een heel coulante manager uit ons panel, die stimuleert zijn werknemer zelfs om alsnog het diploma te behalen.
Een p&o-manager vertelt over een meisje dat al anderhalf jaar werkzaam was bij de overheid. Door strengere regelgeving moest iedereen een kopie van zijn diploma’s inleveren, waarop de medewerkster kwam bekennen dat ze nog bezig was met de opleiding. Omdat ze wel voldeed aan de werkeisen en er zelf mee aankwam, bestond de sanctie alleen uit een lagere salarisschaal.
Mond stijf dicht
Het lijkt er dus op uit dat liegen loont. Mocht uw leugen tijdens de sollicitatieprocedure per ongeluk uitkomen, dan is er nog geen man overboord. Immers, bijna twintig procent van de managers houdt zijn mond stijf dicht als hij een sollicitant aantreft die leugens verkoopt. Vooral mannen en managers van veertig jaar en ouder zwijgen als het graf. Pas op met de jonkies, een kwart van hen ziet het als een mooie anekdote om op feestjes aan vrienden te vertellen.
Schroom dus niet om uw cv wat op te leuken. Als u al ‘gepakt’ wordt, zijn er verrassend weinig gevolgen. Zit u binnenkort aan de andere kant van de gesprekstafel, bedenk dan nog eens goed hoe eerlijk die persoon tegenover u is.
Raymond Dörr, directeur van Dörr Bedrijfsrecherche:
“Je kunt het misschien afleiden als iemand erg trilt of transpireert, maar weinig mensen kunnen zien of iemand liegt. Wij zijn gebonden aan de privacywetgeving. We kunnen alleen zoeken op basis van openbare bronnen. Zo mogen we het banksaldo en strafrechtgegevens niet onderzoeken. Vaak wordt over het salaris gelogen om een betere onderhandelingspositie te hebben. Maar echt liegen is het als iemand zegt dat hij rechten heeft gestudeerd en dat blijkt niet zo te zijn.”
Marise Born, bijzonder hoogleraar personeelspsychologie aan de Erasmus universiteit in Rotterdam:
“Liegen vind ik on-ethisch. Het is ook niet eerlijk tegenover iemand die de baan niet gekregen heeft door de leugens van een ander. De meeste mensen denken dat iemand die liegt beweeglijker is, maar het tegenovergestelde blijkt waar. De kans is groter dat mensen liegen als ze minder knikkende knieën hebben. Maar je kunt het niet bewijzen. Helaas is geen enkele methode waterdicht.
