Lex Hoefsloot (Lightyear): ‘Laat je ambitie niet los, ondanks alle tegengas’

Het begon met een clubje studenten dat vier keer op rij de World Solar Challenge won. Ze richtten in 2016 Lightyear op, om als eerste in Nederland personenauto’s op zonne-energie te gaan maken. Dit jaar alleen al haalde het bedrijf ruim 90 miljoen euro aan investeringsgeld op.

Het eerste model, de Lightyear One, komt midden volgend jaar op de markt. De productie is in juli van dit jaar gestart en de auto wordt in Finland gebouwd. Meer dan 130 mensen hebben inmiddels een zonnewagen besteld.

‘We zijn al in 2017 auto’s gaan verkopen’, blikt Lex Hoefsloot terug. ‘We waren destijds nog met zijn vijven, ons eerste prototype moesten we nog gaan maken. Maar mensen konden zich wel vast aanmelden voor een soort pre-sell. Achteraf best een brutale stap, natuurlijk.’

Waarom zonnewagens en waarom jij?

‘Al sinds ik jong was wilde ik iets doen om het klimaatprobleem op te lossen. Net als veel jongeren tegenwoordig. Daarom koos ik voor werktuigbouwkunde, omdat je daar zo’n beetje alle kanten mee op kunt. Ik ging studeren in Eindhoven en vond het heerlijk. Ik trof er lotgenoten en ik leerde er oneindig meer dan op de middelbare school.’

‘Binnen het honors-programma ontmoette ik mensen van andere studies. Samen bedachten we hoe gaaf het zou zijn om juist in deze regio een nieuwe generatie auto te ontwikkelen. Alles zit hier. Niet alleen de kennis op het gebied van hightech en design. Er werken rond Eindhoven ook tienduizenden mensen die iets doen in de auto-industrie.’

De meesten van ons zijn liever met de techniek bezig. Ik wil als ceo ook precies weten hoe het zit

Hoefsloot belandde in het Eindhovense Solar Challenge-team, dat liefst vier keer als snelste uit de bus kwam bij de World Challenge-wedstrijden in Australië. ‘Onze zonnewagen was toen zeker niet mooi om te zien, maar we hebben er wel heel van geleerd. Die kennis zetten we in bij Lightyear.’

‘Dat ik uiteindelijk ceo ben geworden, hangt van toevalligheden aan elkaar. Iemand moest het doen. Ik vind het bovendien ook wel een eer. De meesten van ons zijn liever met de techniek bezig. Ik probeer als ceo ook die technische kant op te zoeken. Wat dat betreft kun je je rol zelf invullen. Ik wil precies weten hoe iets zit, zodat ik het aan onze investeerders en klanten kan uitleggen.’

Hoeveel kans geven jullie jezelf dat Lightyear een succes wordt?

‘Daar zijn we niet op die manier mee bezig. Ons doel is om de volgende generatie elektrische auto’s op de markt te brengen. Auto’s die je niet zo vaak hoeft op te laden, omdat ze zuiniger zijn en omdat hun actieradius veel groter is.’

‘Wij mikken op de mensen die een elektrische auto nog te veel gedoe vinden. Die willen een auto die er goed uitziet en die het altijd doet. En niet zoeken naar de volgende Fastned-locatie. Met onze Lightyear One kan dat. Daarmee kun je 725 kilometer rijden zonder tussentijds op te laden.’

Die auto kost wel anderhalve ton…

‘Daarom is ons plan ook om in 2024 of 2025 een familie-auto op de markt te brengen. Wij willen dat die minder dan 50.000 euro gaat kosten. Dat moet een massa-model worden. Om dat te bereiken, wordt de auto wel korter. De zonnepanelen op het dak dus ook. We zijn nu aan het uitzoeken hoe we dan toch net zo efficiënt kunnen zijn.’

Vijf jaar terug hadden we alleen maar kunnen dromen van waar we nu staan

‘Ons langetermijndoel is om auto’s te maken die helemaal niet meer afhankelijk zijn van de laadstructuur in een land. Dan hoef je maar twee of drie keer per jaar meer op te laden. En wij willen ook markten als India of Afrika aanboren. Daar ligt een enorme markt voor nieuwe auto’s open. Boven op de bestaande automarkt.’

‘Daar komt onze naam ook vandaan he, wist je dat? Er zijn nu één miljard auto’s op de weg. Die rijden één miljard lichtjaren aan kilometers. Maar in 2040 rijden er bijna twee miljard auto’s rond. Dat is waar wij ons op richten. Het is dichterbij dan je denkt. Op zich zijn we al heel ver gekomen. Vijf jaar geleden hadden we alleen maar kunnen dromen van waar we nu staan.

Heb je nooit het idee dat je te ver op de troepen vooruitloopt?

‘Bij Lightyear zelf niet, maar in de industrie zelf komen we veel scepsis tegen. Als je motoren in de wielen stopt bijvoorbeeld, dat kennen ze niet. Investeerders vinden het in eerste instantie vaak gaaf. Maar die vragen zich ook af: “Wat vindt de industrie er eigenlijk van?”’

‘Als die dan tegengas geeft, wordt het moeilijker om mensen te overtuigen dat iets technisch kan. Dat moet je dan zelf laten zien. Nelson Mandela zei ooit: ‘It is always impossible until its done’. Dat herken ik wel.’

Je moet investeerders vinden die erin geloven

‘Je moet natuurlijk wel geld hebben om het te laten zien. Je moet iets kunnen bouwen. Dat is een beetje een kip-ei-verhaal. Je moet investeerders vinden die erin geloven. Toen we begonnen, hadden we geen geld. We waren net klaar met studeren. Maar het feit dat we vier keer die wedstrijd wonnen, gaf vertrouwen.’

Wie staken er geld in Lightyear?

‘Dat zijn vaak zelf ook ondernemers. Verder een aantal families, onder andere hier uit Brabant. We hebben nu in totaal 150 investeerders, van hele kleine tot hele grote. Al moet ik zeggen dat de echt grote investeerders in Nederland vaak heel risicomijdend zijn.’

‘Daarin is het ecosysteem in ons land toch anders dan bijvoorbeeld Amerika. Hier willen investeerders zekerheden. Maar die zijn er niet bij een startup. In de VS zijn ze ook kritisch hoor, maar daar word je meer aangemoedigd.’

Hier niet, dan?

‘Minder. Dat komt misschien ook omdat er minder voorbeelden zijn van startups die heel groot geworden zijn. Al hebben we Adyen, Booking en Thuisbezorgd. Maar er is nog nooit een grote Nederlandse autobouwer geweest.’

‘Soms krijg je zóveel tegengas, dat je je afvraagt of je iets wel moet doen. Ik kan wel honderd momenten bedenken dat dat bij ons gebeurde. Het is dan heel makkelijk om te gaan twijfelen. Terwijl je je juist niet van de wijs moet laten brengen, want dan raak je je ambitie kwijt.’

Vraag je zelf af waarom mensen zo kritisch zijn en ga daar dan mee aan de slag

‘Ik zou tegen andere ondernemers in zo’n situatie zeggen: Ga terug naar jezelf, naar je team. Vraag je af waarom mensen iets zeggen. Waarom zijn ze zo kritisch? En ga daar dan mee aan de slag.’

‘Vervolgens vertel je je investeerders zo eerlijk en transparant mogelijk hoe de vlag erbij hangt. Dat moet je met ze delen. We hebben met elkaar een gezamenlijke ambitie. Ik wil ze altijd kunnen blijven aankijken. Dat ze weten dat wij er als bedrijf alles aan hebben gedaan.’

Jullie produceren de Lightyear One in Finland. Voelde je geen druk om dat bijvoorbeeld bij VDL te doen?

‘Jawel, onze roots liggen toch hier in Brabant. VDL was ook een erg goede kandidaat, daar hebben we veel gesprekken mee gehad. Het scheelde maar weinig of we hadden voor hen gekozen in plaats van voor Valmet in Finland. Maar je moet objectief blijven kiezen, zeker als startup. Je moet gaan voor de beste fit.’

Je noemt Lightyear vooral een teamprestatie. Wat is jouw rol, dan?

‘Ik ben degene die het meeste contact heeft met investeerders en klanten. Maar het team is het enige dat ik heb, zij moeten het waarmaken. De vijf studenten die Lightyear zijn begonnen, zitten er allemaal nog, twee van hen in het managementteam.’

‘Intussen zijn we met ongeveer 300 man. In januari was dat nog de helft. We groeien echt enorm hard. Ons team bestaat voor de helft uit jong talent. De andere helft heeft al ervaring opgedaan elders in de auto-industrie. Die komen van McLaren of Ferrari. Eentje zelfs van de Mercedes Formule 1.’

Eigenlijk wil je alle hersenen in je bedrijf aan elkaar nieten. De vraag is alleen hoe je dat doet

‘Ik vind dat een hele mooie mix. Ik geloof ook heel erg in de kracht van een team, niet in dat van een individu. Eigenlijk wil je alle hersenen in je bedrijf aan elkaar nieten. De vraag is alleen hoe je dat doet. En je moet snelheid maken. Je moet niet blijven hangen in het zoeken naar consensus. Je wil met je team in een flow komen.’

Je bent nog maar vijf jaar ceo, waar leer je dat?

‘Hahaha, het gaat met veel vallen en opstaan. Al moet je je niet vergissen in wat wij geleerd hebben in die studententeams. Dat zijn vogels van allerlei pluimage die er samen voor gaan om te winnen.’

‘Het belangrijkste wat we daar geleerd hebben, is dat je kritisch op elkaar moet blijven. Met het besef dat je dat doet om het beste bij iedereen naar boven te halen. Dat lukt alleen als je jezelf ook kwetsbaar op durft te stellen. Doe je dat niet, dan maak je fouten. Of je bluf wordt doorzien.’

Je bent net vader geworden, hoeveel uur per week werk je?

‘Zestig uur per week of zo, ik vind dat niet superveel. Ik geloof wel dat mijn situatie gezond is. Natuurlijk moet je af en toe ontspannen, maar dat lukt me redelijk. Bovendien krijg je in zo’n rustperiode de beste ideeën.’

‘Ik krijg zelf nog altijd veel energie van het werk binnen dit team. Als dat ophoudt, of als we niet snel genoeg groeien, dan denk ik niet dat ik ceo blijf. Maar voorlopig is dat totaal niet het geval. Ik doe alles wat in mijn macht ligt om ons doel te bereiken.’