Geen producten in je winkelwagen.
Gmail, Google News en Gtalk zijn de rechtstreekse resultaten van Googles befaamde 20 percent rule – de tijd dat medewerkers mogen knutselen aan eigen projecten. Een innovatieaanjager of geldverslindende strategie?
Het principe is simpel. Geef medewerkers tijdens kantooruren de tijd om aan eigen ideeën te werken en ze komen met de meest fantastische productinnovaties op de proppen. Zo mogen whizzkids van Google één dag in de week besteden aan een zelf bedacht project. Vanuit deze speelschuur zijn in het verleden diensten gekomen waar Google op dit moment flink van profiteert. We noemden zo-even al Gmail, Google News en Google Talk, samen goed voor honderden miljoenen gebruikers. Verder waren ook het besturingssysteem Orkut, de diensten Ocean en Mars in Google Earth en Google Moderator ooit hobbyprojecties van ijverige programmeurs op Googleplex.
Google Nederland
“Mensen zijn productiever wanneer ze werken aan projecten die zij zelf ook geweldig vinden”, zegt Mark Jansen van Google Nederland. “Daarom krijgen onze engineers veel ruimte bij het maken van hun keuze om voor bepaalde projecten te werken. Of dat nu betekent het verbeteren van onze vertaaldiensten, het aanbieden van openbaar vervoerroutes in Google Maps of de ontwikkeling van een nieuwe programmeertaal.”
Fins spelletje wordt wereldhit
Bij het Finse gamebedrijf Rovio zijn ze al net zo enthousiast over de 20 percent rule. En daar hebben de Scandinaviërs dan ook alle reden toe. Enkele jaren geleden stond het management toe dat medewerkers van het bedrijf in hun vrije uurtjes aan een eigen spelletje konden werken. Dit hobbyprojectje – het lanceren van boos kijkende vogeltjes tegen wankele constructies – groeide uit tot absolute wereldhit. Angry Birds is met 150 miljoen downloads zelfs verreweg het best verkochte spelletje op de mobiele telefoon. Daarnaast draait de merchandise-molen op volle toeren en praat Rovio met spelontwikkelaars om het vogeltje ook op spelconsoles als de Wii en Xbox te laten draaien.
Toverformule succesvolle innovatie?
Kassa dus. En dat allemaal omdat het bedrijf het aandurfde om haar eigen medewerkers wat extra vrijheid te geven. Is de 20 percent rule daarmee de toverformule voor succesvolle innovatie in verschillende bedrijfssectoren? Nee, zegt Chris Trimble stellig. Hij is als professor verbonden aan The Tuck School of Business op het Darmouth College in de Verenigde Staten en coauteur van het boek ‘The Other Side of Innovation’. “Op de eerste plaats kun je stellen dat dit beleid waarschijnlijk meer effect heeft bij een Google dan bij veel andere bedrijven. Het is nu eenmaal onwaarschijnlijk dat medewerkers van General Electric in een schuurtje de nieuwste generatie vliegtuigmotoren gaan ontwikkelen”, aldus Trimble.
Kant-en-klaar innovatierecept
Over Semco
Macht aan de medewerker. Deze filosofie is allesbehalve nieuw. Het Braziliaanse Semco bewijst al sinds de jaren tachtig dat het op de werkvloer geen zootje hoeft te worden wanneer de bedrijfstop de teugels laat vieren. Medewerkers van dit industriële concern mogen – mits goed onderbouwd – hun eigen salaris bepalen, zelf bepalen wanneer ze werken, deelnemen aan directievergaderingen en nota bene hun eigen baas kiezen. Deze volledige transparantie en gebrek aan enige vorm van hiërarchie legt het bedrijf geen windeieren. Semco is al jarenlang uiterst winstgevend.
Volgens de businessexpert moeten we de effectiviteit van vrije tijd op kantoor sowieso niet overschatten. Eén kant-en-klaar succesrecept voor innovatie bestaat nu eenmaal niet. Innoveren blijft een gecompliceerd en doorgaans langdurig proces, aldus Trimble. “Je moet realiseren dat innovatie grofweg uit twee onderdelen bestaat: het bedenken van een idee en de uitvoering ervan. Probleem is dat verreweg de meeste mensen die ene dag in de week zullen besteden aan het broeien op ideeën, maar zelden echt aan de uitvoering ervan toekomen. Daarnaast moet je jezelf de vraag stellen: hoeveel kunnen mensen nu werkelijk doen als ze maar één dag in de week hebben? Als het gaat om verregaande productontwikkeling, dan heb je daarvoor meer tijd en inspanning nodig. Waarschijnlijk ligt er na verloop van tijd alleen maar een stapel met ideeën, maar ontbreekt het aan voldoende tijd om deze verder te ontwikkelen.”
Marge afsnoepen
En dan is er nog het kostenplaatje, stelt Trimble. Want de 20 percent rule is, zoals hij letterlijk stelt, ‘nogal prijzig’. “We zeggen even dat 60 procent van de bedrijfskosten opgaat aan personeel. Wanneer je toestaat dat mensen 20 procent van hun tijd zelf invullen en dus niet aan de alledaagse klussen besteden, dan zou dat in economische termen onmiddellijk 12 punten van je marge afsnoepen. Dat is ontzettend veel. Bovendien is het nog maar hoogst onzeker of die investering ooit gaat lonen.”
Zo doet Google dat
Bij Google denken ze daar uiteraard heel anders over. “Onze ervaring leert juist dat als je mensen tijd geeft om te doen waarin zij echt goed zijn, deze investering in tijd zich altijd uitbetaalt”, zegt Jansen. Hij legt uit hoe zo’n proces bij de zoekmachine doorgaans verloopt. “Na een eerste verkenningsfase is het belangrijk dat medewerkers goed nadenken over hoe zo’n project echt van de grond kan komen. Vaak zie je dat bij een goed idee al vrij rap kleine, overzichtelijke en snel werkende teams worden gevormd. De medewerkers in kwestie houden hun directe collega's en leidinggevenden regelmatig op de hoogte van waar zij mee bezig zijn. Dat kan bijvoorbeeld door middel van een werkoverleg of een update met de laatste stand van zaken.”
'20 percent' als talentenmagneet
Maar of deze filosofie daadwerkelijk de grote innovatiemotor is waar Google door vriend en vijand zo om wordt bewonderd? Trimble waagt het te betwijfelen. Volgens hem schuilt er namelijk nog een heel andere reden waarom Google zo pal achter de 20 percent rule blijft staan. “Het is een uitstekende recruitment-tool voor schaars, hoogopgeleid technologietalent. Hiermee trek je mensen aan die je graag wilt hebben en alleen dat al is een reden om ermee door te gaan.”
Lees ook:
- Techbusiness: Nieuw FMail
- Google verliest een beetje van zijn glans
- Aan de slag met Google Adwords
- Google Adwords, de volgende stap
- Zo krijgt u een perfect imago
Interessant boek: "Wzgd? Wat zou Google doen?"
Volg onze MT-redacteuren ook op Twitter
- Rob van Leeuwen: http://twitter.com/#!/leeuwenrob
- John van Schagen: http://twitter.com/#!/johnvanschagen
