Dit artikel is op 7 mei geüpdatet met de nieuwste lichting corporate villains.
1. C&A
C&A, de winkelketen van de schatrijke familie Brenninkmeijer (22 miljard euro aan geschat vermogen), weigert een factuur van 30.000 euro te betalen, bericht NU.nl. Om druk te zetten op C&A heeft de vooralsnog onbekende leverancier, een bedrijf dat gespecialiseerd is in onderhoud van elektrotechnische installaties, het faillissement aangevraagd van de kledingwinkel. Net als bij eerdere faillissementsaanvragen van A.S. Watson (Ici Paris) en Hunkemöller is de leverancier eigenlijk niet uit op een faillissement. Maar het bedrijf stelt zijn eigen personeel en leveranciers niet meer te kunnen betalen, omdat C&A zijn rekening niet betaalt.
‘We zien in de praktijk vaak dat kleine ondernemers de dupe worden van de grillen in het betaalgedrag van grote opdrachtgevers, zoals C&A’, zegt Joost Konings van incassobureau Invorderingsbedrijf, die namens de leverancier achter de rekening aanzit. ‘Het aanvragen van het faillissement is het beste incassomiddel om zakelijke vordering te incasseren.’ De zaak komt over ongeveer twee weken voor bij de rechtbank Amsterdam.
2. Axos Financial
Bij de Amerikaanse internetbank Axos Financial voegen ze een geheel nieuwe dimensie toe aan het woord ‘loonslaaf’. Bloomberg meldt dat de top van het bedrijf erachter was gekomen dat niet iedereen even hard zijn best doet gedurende het thuiswerken. Laat ons vooropstellen: personeel dat thuiswerken verwart met nietsen, daar hebben wij weinig mee op. Wees blij dat je werk hebt en help als de donder mee om je bedrijf de crisis door te slepen, zouden we zeggen.
Hoe ze echter bij Axos omgingen met deze informatie, is dan weer ronduit schrikwekkend. Het bedrijf blijkt, geen grapje, spyware op de computers van de medewerkers te hebben geplaatst. Iedere 10 minuten maakt het bedrijf een afbeelding van hun computerscherm. Ook houdt het bedrijf het surfgedrag van medewerkers bij en zelfs hoevaak ze op hun toetsbord klikken. De spyware komt uit de koker van het bedrijf InterGuard. Er zijn zelfs concurrenten op de markt, die zouden leveren aan Nestlé, Lego en – jawel – KPMG.
Ga je schamen, stelletje hufterbedrijven! Het hele idee van kapitalisme was toch vrijheid, dus géén communisme? Dit soort praktijken lijken verdacht veel op een griezelige best of-compilatie van het afluisterwerk van Nicolae Ceaușescu, Xi Jinping, Mao Zedong en de Kim-dynastie.
3. Disney
Wie bij Disney werkt, leerde tijdens de coronacrisis: je bent niet veel meer dan een nummertje voor het management. Het entertainmentconcern achter Mickey Mouse en Donald Duck besloot in april 100.000 medewerkers van pretparken en hotels niet meer te betalen. Die pretparken en hotels zijn al 5 weken gesloten door het coronavirus en wie weet voor hoelang nog. Het niet betalen van salarissen levert Disney een besparing op van 500 miljoen dollar per maand.
Echter: het bedrijf gaat in alle rust wel gewoon door met het uitbetalen van 1,5 miljard dollar aan dividenden aan de aandeelhouders. Ook het betalen van de bonussen gaat dit jaar gewoon door. Ceo Bob Chapek kan volgens de Financial Times zelfs een bonus krijgen van ‘niet minder dan 300 procent’ van zijn salaris. Hij zal het hard nodig hebben, met een geschat vermogen van 690 miljoen dollar. Het is zelfs zo idioot geworden dat de kleindochter van Walt Disney himself zich via Twitter woedend heeft uitgelaten over deze praktijken. ‘WHAT THE ACTUAL F***?’, tweette zij in een thread van wel 25 (!) tweets: met die 1,5 miljard pegels kun je de medewerkers toch blijven betalen? En dan zou Disney ook nog eens de hand ophouden bij de Amerikaanse belastingbetaler.
Laten we de puissant rijke Chapek nog eens een les uit het basisboek van de economie geven: geef je je medewerkers tijdelijk geen salaris, dan kunnen zij dat niet uitgeven aan producten. Hierdoor lopen andere bedrijven omzet mis, waardoor er meer mensen op straat belanden. Met dank aan deze oninspirerende Chapek.
4. Booking.com
Booking wil in ons land staatssteun aanvragen, omdat de boekingssite door de coronacrisis nog maar 15 procent van zijn omzet draait. Zo kan het bedrijf banen behouden, zei ceo Glenn Fogel tijdens een videovergadering met zijn personeel, melden diverse media. Prima, zou je zeggen, maar wie een blik op de cijfers van Booking werpt, krijgt een heel ander beeld. Het FD dook in het prospectus van het bedrijf en ontdekte dat er helemaal geen acute geldnood is. Booking zou namelijk tot en met 2021 liquide zijn, oftewel voldoende geld hebben om de dagelijkse operatie overeind te houden.
Daarnaast blijkt Booking afgelopen jaar nog voor 8 miljard (!) dollar eigen aandelen te hebben ingekocht, een lelijke truc waarmee bedrijven doorgaans hun koers willen opkrikken. Het bestuur mag dan akkoord zijn gegaan met een salarisverlaging van 20 procent, ook dat lijkt vooral voor de bühne te zijn: de Volkskrant meldt dat de topman afgelopen jaar aan bonussen en aandelen (daar heb je ze weer!) maar liefst 20,5 miljoen dollar ontving. Nu zich één keer een crisis voordoet meteen de hand ophouden bij de belastingbetaler? Wij vinden het een schoolvoorbeeld van oninspirerend gedrag. Next!
5. Virgin Group
Jammer, Richard Branson. Doorgaans zijn we bij Sprout best fan van de bebaarde, langharige vliegondernemer, maar tijdens de coronacrisis stelt hij zich weinig inspirerend op. In een open brief aan personeel – maar eigenlijk ook aan de Britse overheid – schrijft de Virgin-baas dat duizenden banen bij zijn vliegbedrijf zonder een lening van de overheid op de tocht zouden staan. Branson zou al eerder geld bij de overheid hebben aangevraagd, maar kreeg nul op het rekest. Branson zou namelijk onvoldoende hebben gekeken of hij niet op andere wijzen aan geld kon komen. Hij heeft immers een geschat vermogen van 4,4 miljard dollar. Nu stelt Branson dat het gros van dat vermogen vastzit, waarschijnlijk in vastgoed en in zijn privé-eiland, en niet direct uit equity bestaat.
Tot zover willen we best in het verhaal van Branson meegaan. Door één crisis al je assets waar je jarenlang keihard voor hebt gewerkt van de hand te moeten doen, is ook weer zoiets. Maar goed, het is geven en nemen en dáár wringt het bij Branson. Nog begin deze maand wist Bloomberg te melden dat Branson in de VS de belasting voor ruim een miljard dollar ontwijkt, door aandelen van zijn space-tak te noteren aan belastingparadijs de Britse Maagdeneilanden, waar de ondernemer een privé-eiland bezit. Dat eiland helpt Branson ook nog eens om zelf minder inkomstenbelasting te hoeven betalen. Voor dergelijke ongein hebben ze in Denemarken en Polen iets handigs gevonden: bedrijven die er coronasteun aanvragen, worden voortaan geweigerd als ze geregistreerd staan in belastingparadijzen. Wel heeft Virgin Australia inmiddels uitstel van betaling aangevraagd.
6. IBM
Steve Jobs richtte zich met zijn fameuze 1984-commercial al op de ‘evil’ kant van IBM. De computergigant laat zich ook in 2020 van zijn slechtste kant zien. IBM Nederland verzoekt zzp’ers en leveranciers om hun tarieven met 25 procent te verlagen. Per mail laat het bedrijf weten dat de stap ‘puur en alleen strategisch noodzakelijk’ noodzakelijk zou zijn. Ook is het bedrijf onbereikbaar voor commentaar. De trouwe partners moeten voor donderdag 16 april om 12 uur (circa 24 uur na publicatie van dit artikel) laten weten of ze akkoord gaan. Onwettig? Misschien niet. Onrespectvol. Absoluut.
7. Hunkemöller
Hunkemöller, een van oorsprong Nederlandse lingerieketen, maakte in 2018 nog een omzet van 603 miljoen euro, maar lijkt gebukt te gaan onder druk van private equity. Het gevolg: leveranciers en verhuurders mogen 30 dagen langer op hun geld wachten dan gebruikelijk. Financieel directeur Michael Hitchcock mag het dan jolig een rental payment holiday noemen, wij noemen dit het in gang zetten van het Domino D-Day van de aanstaande recessie.
UPDATE 7 mei: Op 17 april vroeg de Haagse vastgoedondernemer vanwege de ‘huurvakantie’ het faillissement aan van Hunkemöller, en de ontruiming van een pand in Den Haag. Een paar dagen later volgde vastgoedbedrijf Wereldhave met zijn eigen faillissementseis. Net voordat die rechtszaken zouden beginnen, kwam Hunkemöller over de brug, meldt het FD. De lingerieketen zal de huur over april en mei alsnog voldoen, bericht de krant op basis van ingewijden. Ook zouden er afspraken zijn gemaakt over toekomstige huren. De faillissementsaanvragen lijken daarmee van de baan.
8. De Bijenkorf
Stel: je koopt een brood bij de bakker, zegt ‘ik betaal over 5 maanden’ en loopt weg met het brood. Dat kan natuurlijk niet. Bij de Bijenkorf lijken ze echter met dergelijk gedrag weg te komen. Het warenhuis verlengde zijn überhaupt al onwettige betaalperiode van 90 dagen door de coronacrisis naar wel 150 dagen, oftewel: 5 maanden. Deze onthulling deed Sprout eerder deze week. “Wat veel mensen misschien niet beseffen, is dat de meeste mensen in de winkels in dienst zijn van leveranciers”, zei een gedupeerde ondernemer, van wie de naam bij de redactie bekend is. “Die loonkosten lopen gewoon door.”
9. Douglas
Het domino-gedrag richting een recessie houdt maar niet op: ook parfumerie Douglas lijkt zich eraan te bezondigen. Het bedrijf verlengt zijn betalingstermijn voor onbepaalde tijd, onthulde Sprout onlangs op basis van een brief van het bedrijf die met ons is gedeeld. “We rekenen op je medewerking en flexibiliteit om de negatieve gevolgen van de huidige situatie te verminderen”, schrijft de winkelketen, die leveranciers het nakijken geeft. Zij hebben immers ook een balans om op orde te houden.
10. Talpa
Je staat in de top 5 van rijkste Nederlanders en het zit drie weken tegen. Wat doe je dan? Topondernemer John de Mol koos voor een opvallende communicatie-strategie: in een brief aan alle medewerkers koerst hij af op ‘draconische maatregelen’. Ofwel: wees blij als je baan over een maand of twee nog bestaat. Medewerkers zijn immers toch alleen een kostenpost? Wie met zo’n mentaliteit denkt te kunnen concurreren met Google en Facebook, heeft de realiteitszin uit het oog verloren. Andere ondernemers zien deze periode immers als kans om te investeren. Zo ook de befaamde uitspraak van Warren Buffett: Be greedy when others are fearful. Oftewel: kopen, kopen, kopen.
Ook Johns zus Linda de Mol excelleert in oninspirerend gedrag. Zelf zet ze zich met haar LINDA.foundation al jaren in voor arme gezinnen met kinderen, maar nu de crisis zich een paar weekjes aandient, zet ze met haar maandblad LINDA, een Talpa-dochter, medewerkers met een tijdelijk contract op straat. Tegen freelancers wordt bovendien extra kritisch aangekeken, meldt Villamedia. De Mol blijkt alleen met draaiende camera’s een voorvechter tegen armoede.
11. MS Mode en America Today
MS Mode en America Today hebben “hopelijk tijdelijk” alle betalingen aan verhuurders en leveranciers opgeschort, zo meldt een woordvoerder tegen RetailNews. “Met deze maatregel proberen wij het hoofd boven water te houden en de schade zo veel als mogelijk te beperken”, schrijft cfo Floris Ackermann in een brief aan de partners. Ondernemer achter de ketens Roland Kahn vroeg in 2016 nog het faillissement aan voor MS Mode en maakte datzelfde jaar flink afgeslankt een doorstart. Gezien de gesloten vestigingen kunnen de bedrijven aanspraak maken op de NOW-regeling. Kahn, die volgens Quote een geschat vermogen heeft van 190 miljoen euro, laat in dat geval de staat opdraaien voor de personeelskosten en zet trouwe partners in de kou.
12. KLM
Terwijl KLM coronasteun van de overheid krijgt en er hoe dan ook banen zullen sneuvelen bij het concern, dacht het bestuur er alsnog een bonusverhoging voor topman Pieter Elbers door te kunnen drukken van van 75 naar 100 procent van het basissalaris. De reden: zijn bonus zou dan even hoog worden als die van Air France-KLM-topman Ben Smith, die zijn bonus overigens doodleuk mag behouden. Er was publieke commotie voor nodig om Elbers toch af te laten zien van die bonus. In een verklaring gooide hij er de klassieker tegenaan: ‘Ik betreur de ontstane onrust zeer.’ Inmiddels heeft ook Smith (23 april, 20:00) laten weten zijn bonus te laten zitten. Elbers verlaagt tijdelijk zijn basissalaris. Laat het een les zijn: wanneer werknemers moeten vrezen voor hun banen en wanneer de continuïteit van de bedrijfsvoering op het spel staat, moet je aan de bovenkant niet de bonus van je topman verhogen. Sen-ti-ment, kennen we dat woord nog, KLM? Afijn, het is een goede zaak dat KLM tot dit inzicht kwam, maar dat er eerst publieke commotie voor nodig was, maakt dit al met al tot een niet zo sympathieke actie van het vliegbedrijf. Gemiste kans!
En als je denkt dat je alles gehad hebt bij KLM blijkt ook nog eens dat diverse KLM-piloten de belasting ontwijken. Mooie bedrijfscultuur moeten ze daar hebben..
13. Rumag
Gecharmeerd waren we de afgelopen weken over alle initiatieven van bedrijven die zich belangeloos inzetten voor de maatschappij. Al stonden ze er financieel zelf belabberd voor, toch staken ze al hun moeite in het helpen van collega-ondernemers, bloementelers of zorgverleners. Niet mediamerk Rumag. Het bedrijf mag er dan zijn handelsmerk van gemaakt hebben controversieel te zijn, het ging tijdens de coronacrisis een brug te ver: al is het niet veel, het merk bleek geld te verdienen aan een t-shirt-actie die het met het Rode Kruis opzette.
“Met het minimale wat wij er aan over houden, kunnen wij overleven in deze crisistijd en ons daardoor dus ook inzetten voor het Rode Kruis”, aldus mede-eigenaar Danny Membre tegen Quote. Arjen Lubach kopte hem er vervolgens in en Rumag beleefde terecht een inktzwarte week. Nu houden we bij Sprout van mooie verdienmodellen, maar een pandemie is er niet één. Ceo Thijs van der Heide is inmiddels opgestapt bij Rumag.
14. Carglass
Carglass-moeder Belron deed het tot eind februari heel goed op de beurs. Eigenaar Roland D’Ieteren zag zijn vermogen in 2019 met 431 miljoen euro toenemen tot wel 1,1 miljard euro. Tijdens de coronacrisis neemt de vraag echter af. Wie betaalt de prijs? Juist ja: de leveranciers. Carglass verzoekt hen akkoord te gaan met uitstel van betaling tot de wereldwijde omzet van het concern weer 75 procent van het normale handelsniveau bedraagt.
15. Adidas
De Duitse sportgigant Adidas behaalde de afgelopen jaren grootse winsten en beleefde gouden tijden op de beurs. Deze week bleek echter dat het steenrijke Adidas tijdens de coronacrisis de huur in Duitsland niet meer op tijd wenste te betalen. Het bedrijf wilde gebruikmaken van een regel voor huuruitstel die de Duitse regering had opgezet. De regel was bedoeld voor kleinere ondernemingen die anders om dreigden te vallen. Nadat #AdidasBoycott trending werd op Twitter en Duitse politici het bedrijf wezen op zijn topwinsten, besloot Adidas toch geen beroep te doen op de steumaatregel.
16. Easyjet
En dan het Action van de luchtvaart: Easyjet. Het bedrijf moet de vliegtuigen wegens de coronacrisis aan de grond houden. Om de komende tijd te overleven, vroeg Easyjet staatssteun aan de Britse overheid. Easyjet kreeg echter nul op het rekest, omdat het bedrijf nog wel een potje van 171 miljoen pond heeft om als dividenden aan aandeelhouders uit te betalen. De grootste aandeelhouder, Stelios Haji-Ioannou, maakt zelfs aanspraak op 60 miljoen pond. Het bedrijf zou hiertoe nou eenmaal verplicht zijn, verweert Easyjet zich. Wel nu, tijdens de coronacrisis kunnen alle klassieke regels over de vrije markt bij het afval, horen we zo vaak. Waarom deze dan niet, meneer Haji-Ioannou?
17. TripActions en Bird
Je zou denken dat startups en scaleups in crisistijden sympathieker zijn dan menig grote corporate, maar in de Verenigde Staten geldt: Amerika blijft Amerika. Startup voor zakelijke reizen TripActions uit Silicon Valley maakte het wel erg bont. Het bedrijf kreeg recent nog 250 miljoen dollar groeigeld en kreeg van banken de garantie dat het bij hen voor krediet kon aankloppen in moeilijke tijden. Nou, die zijn er. Het bedrijf zag zijn omzet met 95 procent terugvallen.
In plaats van gebruik te maken van zijn financiële mogelijkheden besloot het bedrijf doodleuk 300 medewerkers per video-boodschap mede te delen dat ze vanaf 1 april ontslagen zijn – een strategie dat bij e-stepbedrijf Bird ook werd toepast. Ze krijgen slechts een week salaris mee en een maand zorgverzekering en zijn nu lid van de historisch grote groep van 20 miljoen werklozen die de VS er de afgelopen paar weken bijkregen. Het gaat lekker met ‘banenkoning’ Trump.
Twijfelgeval: Action
De graaiers achter koopjesketen Action waren wat ons betreft met vlag en wimpel geslaagd voor de titel #coronalul. De aandeelhouders onttrokken de afgelopen jaren 2,8 miljard euro uit het bedrijf, waarvan de laatste tranche van 750 miljoen euro afgelopen december werd geïnd. Nu de coronacrisis zich aandient, verlengt de keten zijn betaaltermijn voor leveranciers echter doodleuk van 2 naar 3 maanden. Terwijl de aandeelhouders zwemmen in de dividenden, staan leveranciers in de kou: vrachten die aankomen bij de distributiecentra worden immers doodleuk geweigerd. Inmiddels is onze Action-woede lichtelijk bekoeld: het bedrijf liet weten leveranciers na de Pasen weer binnen gangbare termijn te betalen. Bovendien levert het zeskoppige bestuur de komende drie maanden zo’n 30% salaris in, uit solidariteit met de gedupeerde partners. Geen overbodige geste.
Beeld: Getty Images.
