Veel te laat, maar ik heb nu toch de tijd en vooral de rust gevonden om de biografie van Steve Jobs te lezen. Tijdens het lezen van het boek werd bekend gemaakt dat Apple met een waardering van 643,5 miljard dollar het meest waardevolle bedrijf ter wereld is. Het verbrak daarmee ook het beursrecord van Microsoft, dat in 1999 een waardering had van 618,9 miljard dollar.
Saillant detail is dat Apple tegenwoordig alleen al met de iPhone meer verdient dan Microsoft met al haar producten.
De inspirerende rol van Steve Jobs
Het is intrigerend om te lezen hoe Steve Jobs zo’n enorme rol is gaan spelen in het dagelijks leven van miljoenen mensen. Als online marketing manager ben ik nog eens extra geïnteresseerd in de inspirerende rol die Apple speelt op het snijvlak van digital lifestyle, technologie en marketing. Welke vier lessen heeft Steve Jobs organisaties indirect meegegeven?
1. Inspirerend leiderschap
De hartstocht van Steve Jobs om levens te verrijken met mooie, eenvoudig bruikbare technologie gaf hij vorm in zijn bedrijf Apple. Die hartstocht doet denken aan (en is ook als voorbeeld gebruikt in) de theorie van The Golden Circle door Simon Sinek. Kort gezegd stelt Sinek dat het er niet om gaat WAT (What) je doet, maar WAAROM (Why) je iets doet. Het gaat er dus niet om dat een bedrijf als HP computers maakt, maar waarom (voor het geld).
Wat Steve Jobs inspirerend maakte, is dat hij altijd uitging van het WAAROM. Hij accepteerde nooit de status quo en was altijd op zoek naar een betere en mooiere manier om het leven van mensen te verrijken met de mogelijkheden die technologie biedt. En ja, uiteindelijk was het gevolg dat Apple onder andere computers maakte. Succesvolle, inspirerende merken, organisaties en leiders, hebben allemaal gemeen dat ze heel dicht bij het ‘waarom’ staan. Hun missie. Op natuurlijke wijze volgt hieruit wat ze uiteindelijk doen.
Het mooie van het marketing- en communicatievakgebied is, als je het goed doet, dat je altijd terug moet naar het ‘waarom’. Vaak start de vraag met WAT. ‘Ik wil een twitteraccount aanmaken’, ‘we hebben een nieuwe website nodig’ of ‘we moeten een brochure hebben’. Uiteraard volgt hierop de vraag ‘waarom?’.
De WAAROM-vraag dwingt je om naar de essentie te kijken van wat je wil bereiken. Waarom wil je een website? Mogelijk om nieuwe klanten te kunnen bedienen. Maar waarmee wil je ze bedienen en waarom zouden ze naar de website komen? Waarom zouden ze je volgen op Twitter, wat voor boodschap hebben ze aan jouw brochure? Die vragen kunnen niet anders dan beantwoord worden met de essentie waarom je business wil bedrijven met je klanten. En niet zelden leidt het tot een slapeloze nacht door de ontdekking dat je in de waan van de dag eigenlijk al in geen jaar meer hebt nagedacht over waarom jouw klanten eigenlijk iets van je zouden moeten kopen.
2. Focus, focus, focus
Toen Jobs in 1997 na 11 jaar terugkeerde bij Apple, trof hij een productportfolio aan dat uit een breed scala aan computertypes en bijproducten bestond. Hij vroeg zijn staf per product(type) aan te geven waarom dit product moest blijven bestaan (WAAROM). De antwoorden waren onbevredigend. Jobs tekende twee assen met vier kwadranten. Horizontaal schreef hij op de as: ‘consumer’ en ‘pro’. Verticaal schreef hij ‘desktop’ en ‘portable’. Vanaf dat moment produceerde Apple nog maar 4 producten: de iMac en Mac Pro (desktops) en de iBook en PowerBook Pro (portable).
De focus lag vanaf dat moment op vier producten die ieder uitmuntend werden gemaakt. Later werden hier meerdere producten aan toegevoegd, maar altijd is het portfolio overzichtelijk gebleven. Bekijk je eigen product/dienstenportfolio eens. Dit is WAT je doet. Vraag je per product en dienst af WAAROM je dit moet blijven verkopen. Wat is de toegevoegde waarde? Ook als marketeer geloof ik heilig in focus. Het is effectiever en brengt je organisatie meer succes als je een paar dingen heel erg goed doet, in plaats van tientallen initiatieven een beetje.
3. Beperk hiërarchie tot een minimum
Steve Jobs: ‘Ideas, not hierarchy makes a business’.
Ideeën leiden tot innovatie, tot nieuwe producten en diensten die voorzien in de behoeften van je klanten. Jobs heeft er altijd naar gestreefd de organisatie zo in te richten dat hiërarchie zoveel mogelijk vermeden werd. Apple kent geen commissies. Eén keer per week wordt er drie uur vergaderd waarin alles besproken wordt. De top werkt als een team, en dat leidt tot hecht teamwerk in lagen daaronder. Daarbij staat vertrouwen voorop.
Kort na het overlijden van oud-Apple-ceo (en mede-oprichter van het bedrijf) Steve Jobs kwam zijn biografie uit. Het boek is geschreven door Walter Isaacson, die hiervoor tientallen gesprekken met Jobs voerde.
De les van Steve Jobs is daarom: beperk hiërarchie tot een minimum en werk met kleine teams. Organiseer jezelf alsof je een startup bent. Hiërarchie vertraagt en leidt tot compromissen en die smoren ideeën en innovaties in de kiem. Compromissen leiden zelden tot de beste kwaliteit en prestaties. Daarnaast leidt teveel hiërarchie tot bureaucratie, en werkt het de organisatie binnensijpelen van B-spelers in de hand. B-spelers huren C-spelers, en daarmee ga je het niet redden. A-spelers werken het liefst met A-spelers en zijn vaak allergisch voor teveel hiërarchie.
4. Neem geen genoegen met de status quo
Steve Jobs zei ‘Stay hungry, stay foolish’. Bij zijn terugkomst bij Apple in 1997 vertaalde hij dit in wat jaren het mantra van Apple zou zijn: Think Different. Het staat voor: neem nooit genoegen met de status quo. Daarmee genoegen nemen, betekent automatisch dat je achter gaat lopen, niet meer vernieuwd, niet meer innoveert.
Neem jij zelf, of neemt jouw organisatie genoegen met de status quo? Is er ruimte om anders te denken, om bestaande heilige huisjes ter discussie te stellen?
De drang naar open, en het succes van gesloten
Tot slot. Wat mij intrigeert is dat in dit decennium waarin sociale media en online netwerken openheid en transparantie prediken, het meest succesvolle en waardevolste bedrijf, Apple, heerst door geslotenheid, geheimhouding en end-to-end controle. Apple beheerst alle facetten van het aanbod: van de hardware tot de software, van de creditcardgegevens tot welke apps er wel en niet in de App Store verkocht mogen worden.
Is het Yin en Yang, waarbij het zwarte stipje juist bestaat bij de gratie van het witte vlak? Of is het een signaal dat de weegschaal door de sociale mediahype teveel doorslaat naar de openheid-kant, en is een stuk controle nodig om uiteindelijk een optimale gebruikservaring te kunnen bieden? Of is het tijdperk van Apple al over haar hoogtepunt heen, en gaat het gesloten, gecontroleerde systeem ten onder?
