De erfenis van Peter Bakker

Het begon al in 2001, toen hij aantrad als hoogste baas van post- en pakketbezorger TPG. Grote plannen had de destijds net 40­-jarige Bakker met het bedrijf. Want – voorspelling nummer één – de liberalisering van de Europese postmarkt zou in 2007 echt een feit zijn.
We weten intussen beter. Anno 2012 is de markt in Nederland weliswaar goeddeels vrijgegeven, landen als Duitsland, Italië en Frankrijk blijven hun ­nationale postkampioenen keurig beschermen tegen lastige concurrentie.

Nog zo’n boude prognose: TPG, in Nederland altijd al onbetwist marktleider in post, zou in alle overige West-Europese landen een sterke positie opbouwen en er minimaal de nummer twee worden. In België lukte dat inderdaad. Maar vooral vanwege het protectionisme in landen als Frankrijk, Spanje, Italië en Duitsland kreeg ‘het beste postbedrijf ter wereld’ daar nooit een poot aan de grond.

Splitsing

Evenmin kwam de voorspelling uit dat het concern niet uiteen zou vallen. Binnenlandse postbezorging en (internationaal) pakketvervoer hebben synergie, beweerde Bakker altijd. Niet dus. Het arbeidsintensieve en door een krimpende markt geteisterde postbedrijf raakte gaandeweg mijlenver achterop bij de snel expanderende Expresspoot. Allengs werd duidelijk dat de twee los van elkaar beter af waren.

Bakker onderkende dit uiteindelijk ook en splitste het in 2006 tot TNT omgedoopte TPG. Maar zijn profetie dat die opdeling in een Nederlands postbedrijf en een internationale koeriersdienst goed zou zijn voor beleggers, bleek ook al geen hout te snijden. PostNL en TNT Express verloren in no time de helft van hun beurswaarde.

Ten slotte meende Bakker dat TNT Express na de splitsing een gezonde, zelfstandige toekomst zou kennen. Maar ook dat blijkt nu dus een ­illusie, nu het bedrijf voor ruim 5 miljard euro wordt ingelijfd door de Amerikaanse concurrent UPS.

Toch niet gefaald als ceo

Maar oké, hij mag dan een slechte voorspeller zijn, toch valt moeilijk vol te houden dat Peter Bakker als ceo heeft gefaald. De verkoop van de gezonde tak van zijn bedrijf en de teloorgang van de minder gezonde kon hij misschien niet voorkomen, hij was wél de architect van de overname van het Australische TNT, in 1997. Die stoutmoedige actie zette de koeriersdienst van – toen nog – PTT Post ­wereldwijd op de kaart.

Als ceo bleek hij bovendien een energiek en creatief leider die succesvolle expansie van het koeriersbedrijf overzag in onder meer Rusland, Azië en Latijns-Amerika. Tegelijk gaf hij echt inhoud aan het zo vaak misbruikte begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. TNT’s logistieke kracht en het enthousiasme van duizenden van zijn werknemers werden door Bakker op een intelligente manier ingezet voor wat ook wel zijn eigen ‘persoonlijke hobby’ was: hulp aan Afrika. En passant adviseerde hij politiek Den Haag ook nog eens over beladen thema’s als de zorg, kilometerheffing, pensioen, en het ontslagrecht.

Het is niet zijn schuld dat er met de vruchten van dat werk vervolgens niets werd gedaan.

Bakker deed nog iets opmerkelijks: bij de splitsing van TNT schrapte hij zijn eigen baan. Achteraf is dat jammer. Niet alleen vanwege de gouden handdruk van 2,6 miljoen euro die ermee gepaard ging, zeer tegen de code Tabaksblat in, maar vooral omdat hij waarschijnlijk harder had gevochten om Express te behoeden voor een overname. Zodat het frisse oranje van TNT geen plaats zou hebben hoeven maken voor de depressieve bruine kleuren van UPS.