Arko van Brakel bereikte onlangs de memorabele leeftijd van 50 jaar, en is effectiever dan ooit. Hij stond in de jaren ’90 aan de wieg van het commerciële internet in Nederland, verkocht zijn onderneming en zette vervolgens verschillende bedrijven op. Sinds 2016 is hij medeoprichter van het Semco Style Institute, waarmee een radicaal nieuwe manier van participerend leiderschap wordt gepropageerd, gebaseerd op vertrouwen en een mensgerichte aanpak.
Ik weet nog goed dat ik Arko in 2008 tijdens de allereerste Sprout Challenger Day zag spreken en onder de indruk raakte van zijn bevlogenheid, enthousiasme en veelzijdigheid. Want naast zijn activiteiten als ondernemer is hij auteur, adviseur, veelgevraagd spreker en stimuleert hij ondernemerschap actief.
Wellicht minder bekend bij het grote publiek is dat Arko van Brakel een van de eerste Nederlandse ondernemers is geweest die besloot open te zijn over de burn-out die hij na de millenniumwisseling voor zijn kiezen kreeg. Een openhartig relaas over verwachtingen, de illusie van succes en de zoektocht naar balans, met waardevolle tips voor iedere ondernemer.
Jij hebt dus ook een burn-out voor de kiezen gekregen. Hoe ging dat bij jou?
“Dat klopt, het is mij in 2000 overkomen. Ik runde op dat moment vier bedrijven en dat is toch wel wat veel. We zaten middenin de internethype en alles waar ik bij betrokken was werd een succes of leek succesvol te worden. Voor mijn gevoel liep alles dus op rolletjes, maar als ik achteraf terugkijk en eerlijk ben denk ik dat ik vooral een plaatje aan het invullen was dat eigenlijk niet bij me paste. Want zo’n goede investerende ondernemer ben ik helemaal niet; ik ben veel meer inhoud-gedreven. En op een gegeven moment was ik zó op de hype aan het meevaren dat ik feitelijk dacht dat die hype het succes was. Maar dat bleek toch anders te liggen en uiteindelijk liep ik vast.”
Ging het mis omdat je op te veel borden aan het schaken was?
“Ja, absoluut. Een extreem voorbeeld in dat kader is dat ik op een gegeven moment thuis een fitnessruimte had ingericht, omdat ik overdag geen tijd had om te sporten en zó laat klaar was met werken dat de openingstijden van de gym daar niet op aansloten. Dus vervolgens ging ik ’s nachts fitnessen en ik was écht in de veronderstelling dat dat balans was. Maar dat hou je natuurlijk niet vol. Aan energie in ieder geval geen gebrek, maar zelfs die energie is op een gegeven moment op.”
Als ik naar mezelf kijk is mijn burn-out vooral een indicator geweest van het feit dat er te veel energie wegvloeide. Herken je dat beeld?
Ik was bezig te voldoen aan een ideaalbeeld dat helemaal niet bij me paste
“Zeker weten. En naast het ’s nachts sporten maakte ik zakelijke keuzes die helemaal niet bij me pasten. Misschien zelfs wel om toch vooral de interessante ondernemer te willen zijn. Ik was begin 30 en ik vond het zó gaaf om in alle bladen en kranten te staan dat ik vooral bezig was om het plaatje in stand te houden. Voldoen aan een ideaalbeeld terwijl dat helemaal niet bij me paste. Het kostte me dus uiteindelijk een burn-out om me daar bewust van te worden.“
En wat heb je veranderd?
“Tegenwoordig probeer ik alleen nog maar dingen te doen die écht bij me passen. Daarbij kijk ik vooral op welke terreinen ik het verschil kan maken en hoe ik dat optimaal kan doen met mijn eigen kwaliteiten – daar krijg je vanzelf energie van. En ik verzamel mensen om me heen die daarin mee willen.”
Mensen die misschien wel beter zijn in bepaalde dingen dan je zelf bent?
Ik was mezelf compleet voorbij aan het rennen
“Sowieso! Mensen om je heen verzamelen die beter zijn dan jij is misschien wel een van de belangrijkste lessen. Of de ondernemersklassieker van niet kunnen delegeren voor mij een probleem was? Nee, daar heb ik eigenlijk nooit moeite mee gehad. Ik was mezelf echt compleet voorbij aan het rennen. En daar kan ik uiteindelijk niemand anders dan mezelf de schuld van geven.”
Ben je destijds hulp gaan zoeken?
“Ja, op allerlei manieren. Een voordeel van ondernemer zijn is dat je niet langs de arbo-arts hoeft, waardoor er geen sprake is van de externe druk van weer aan het werk moeten. Ik heb destijds wel de tijd genomen voor mijn herstel, hoewel ik toch ook vrij snel weer dingen aan het doen was. Maar ik ben in die tijd heel actief expertise gaan inwinnen, door een coach in te huren, trainingen te gaan volgen en erover te praten met andere ondernemers. Ook heb ik een psychologische test gedaan, om erachter te komen wat voor ondernemer ik nou precies ben en wat er het beste bij me past. Erachter komen hoe je jouw ondernemerschap het beste kunt invullen is echt goud waard!”
Is dat iets wat je iedere ondernemer zou adviseren om te doen? En dan het liefst niet als de boel in de fik staat…
“Precies, zorg dat je dat voor bent. Dat is ook een van de redenen waarom we het Semco Style Institute hebben opgericht. Wij proberen mensen te helpen om hun organisatie anders in te richten door heel veel vertrouwen aan hun mensen te geven. Maar dan moet je wel weten wat je precies wilt delegeren en wanneer iedereen in zijn eigen kracht staat. Want voor iedere ondernemer geldt dat je AAN je business moet werken in plaats van IN de business te verzanden. Wel is dat voor iedereen anders; voor de één betekent het aan de marketing werken, een ander doet het juist door research ter doen en een andere ondernemer zit juist het liefst bij de klant. Ik zou iedereen willen adviseren om erachter te komen waar je talenten liggen, waar je energie van krijgt en wat je het leukst vindt om te doen.”
Wat heeft jou doen besluiten om zo open te zijn over dit toch wel kwetsbare onderwerp?
Het werkte in eerste instantie vooral therapeutisch, door er gewoon over te praten
“Ik denk dat het in eerste instantie vooral therapeutisch werkte voor mezelf, door er gewoon over te praten. Maar vervolgens ontdekte ik dat er heel veel mensen vastlopen en in dezelfde valkuilen trappen als ik destijds heb gedaan. Door die lessen te delen kun je van zoveel toegevoegde waarde zijn! Ik weet vrij zeker dat ik een aantal burn-outs heb voorkomen door mensen erop te wijzen dat ze dingen anders moesten gaan doen.”
Wat zijn de voornaamste tips die je ondernemers zou willen meegeven?
“In de eerste plaats: never waste a good crisis. Als je een burn-out krijgt, zorg er dan in ieder geval voor dat je dingen écht gaat veranderen. Want als je dat signaal niet oppakt, welk signaal dan wel? Over het algemeen zijn perfectionisme en doorzettingsvermogen de twee voornaamste oorzaken die uiteindelijk tot een burn-out kunnen leiden. Zorg ervoor dat je soms wat milder bent voor jezelf en voor de mensen om je heen. Wees niet te streng! Het hoeft niet altijd precies te gaan zoals jij het wilt, vaak is een ander idee ook prima en meestal is goed gewoon goed genoeg.”
Als je niet goed bent in managen, stop daar dan mee en ga weer ondernemen
“Middenin mijn burn-out heb ik een hele mooie tip gekregen van een Amerikaanse bankier. Zelfs hun burn-outs zijn super-sized, want de beste man had er maar liefst drie voor zijn kiezen gekregen. Zijn tip was: ‘Work hard, play hard & rest hard’ Dat is bijna mijn mantra geworden. Doe álles 100% – dat betekent dus óók voor de volle 100% je rust pakken. En ook heel cruciaal: ga op zoek naar je eigen waarden, je talenten en je beweegredenen en probeer daar altijd heel dichtbij te blijven. Voor ondernemers betekent dat heel concreet: als je niet goed bent in managen, stop daar dan mee en ga weer ondernemen!”
