Geen producten in de winkelwagen.
Accountants komen de huidige kredietcrisis verrassend ongeschonden door. Niet zij, maar de betrokken bankiers krijgen dit keer de schuld van falend risicobeheer en opgeblazen waarderingen.
Dat was een paar jaar geleden wel anders, toen Arthur Andersen het off-balance gegoochel van Enron voor zoete koek slikte en Deloitte de Ahold-bestuurders veel te lang hun gang liet gaan. Wijs geworden door de eerdere boekhoudschandalen, hebben de accountants dit keer hun poot stijf gehouden. De accountants zien er strikt op toe dat banken hun kredietportefeuilles tegen reële marktprijzen waarderen. Talrijke miljardenafschrijvingen zijn het gevolg. Maar daarmee is ook twijfel ontstaan over de zegeningen van de actuele marktconforme waarderingen, zoals IFRS en US GAAP die voorschrijven. Genoemde boekhoudnormen zijn destijds opgetuigd om stakeholders van beursgenoteerde ondernemingen te beschermen tegen opgeklopte waarderingen en verdoezelde risico's. Idealiter geeft een balans van een onderneming te allen tijde een getrouw beeld van de actuele waarde en bijbehorende risico's van alle balansposten.
Probleem is dat die waarde zich niet altijd even makkelijk laat vaststellen. Wat is de waarde van een asset backed security of collateralized debt obligation als er van de ene op de andere dag geen markt meer voor bestaat? Zonder kopers wordt het al gauw wat de gek ervoor geeft, met een sneeuwbaleffect tot gevolg. Door de afschrijvingen kwamen de verplichte kapitaalbuffers van de banken in gevaar, waarop banken hun kredietportefeuilles massaal in de verkoop moesten doen. Een gebrek aan kopers zorgde voor dumpprijzen en dus nog lagere marktwaarderingen van de resterende kredietportefeuilles, waarop de verkoopdruk nog verder toenam. Zo werd de liquiditeitscrisis een solvabiliteitscrisis.
Eigen schuld, dikke bult
Een typisch geval van eigen schuld dikke bult, ware het niet dat de banken de rest van de economie in hun val dreigen mee te sleuren. In de VS moest de FED er al een paar keer aan te pas komen om de kredietmarkten met belastinggeld voor een volledige ineenstorting te behoeden.
Om herhaling te voorkomen gaan links en rechts stemmen op om de met IFRS geïntroduceerde fair value- en mark-to-market standaard ongedaan te maken. Zover zal het niet komen. Ondanks zijn tekortkomingen is fair value accounting nog altijd stukken aantrekkelijker dan de vroegere gewoonte om balansposten tegen historische kostprijs op de balans te houden. Japanse banken hebben hun oninbare leningen jarenlang tegen nominale waarde op hun balansen laten staan. Deze schijnsolvabiliteit heeft de Japanse economie meer dan een decennium lamgelegd. Fair value accounting zorgt voor een weliswaar pijnlijke maar snelle schoonmaak. Het dwingt banken hun risicobeheer snel op orde te brengen, en zij die dat al hadden kunnen nu voor bodemprijzen ondergewaardeerde schuldpapieren inkopen.
Toezichthouders hebben maatregelen aangekondigd om de eisen voor kapitaalbuffers aan te scherpen. Ook vanuit publiek en politiek Den Haag klinkt een roep om strengere regels. Philip Wallage, partner KPMG en hoogleraar Accountantscontrole aan de universiteit van Amsterdam, riep minister Bos in Het Financieele Dagblad op die roep te durven weerstaan. Met extra regels creëer je volgens Wallage geen vertrouwen. Hij noemt nieuwe regels "een schaamlap om het niet nemen van de eigen verantwoordelijkheid te verhullen". Geen enkele regel kan gewenst gedrag van mensen afdwingen. Het voorkomen van incidenten en ongewenst gedrag is dan ook geen kwestie van regels, meent Wallage, maar van vertrouwen, integriteit, cultuur en ethiek, met name aan de top van de organisatie. Bestuurders en managers moeten door eigen voorbeeldgedrag laten zien dat zij hun verantwoordelijkheid nemen.
Terwijl de meeste accountants zich opmaken voor het post-kredietcrisistijdperk, worstelen sommigen nog met de erfenis van de vorige crisis. Deloitte kreeg begin dit jaar een miljoenenclaim aan de broek van gedupeerde Ahold-beleggers, verenigd in de Stichting Onderzoek Bedrijfs Informatie (Sobi) van Pieter Lakeman. De tuchtraad van registeraccountants oordeelde vorig jaar al dat Deloitte ernstig tekort was geschoten in het toezicht op Ahold-dochter US Foodservice. De al eerder veroordeelde ex-Aholdbestuurders Cees van der Hoeven, Michiel Meurs, Jan Andreae en Roland Fahlin, zijn in hun hoger beroep maar wat blij met Deloitte als bliksemafleider. Er is hen alles aan gelegen aan te tonen dat Deloitte op zijn minst medeschuldig is aan de boekhoudfraude. Even leek het erop dat Deloitte een vertrouwelijk advies van zijn Amerikaanse advocaten over de Ahold-zaak zou moeten openbaren, maar hier stak de rechter een stokje voor. Deze bepaalde dat het rapport onder het verschoningsrecht van de advocaat valt. Desalniettemin loopt er nog steeds een onderzoek om te bepalen of Deloitte andere opgevraagde documenten heeft achtergehouden. Zo ja, dan kan de accountant een volgende rechtszaak tegemoet zien.
Uitdagender
Dat de oud-Aholdbestuurders en Deloitte nu recht tegenover elkaar staan, is tekenend voor het veranderde speelveld waarin de accountant tegenwoordig opereert. Het werk is er zacht gezegd uitdagender door geworden. Taken en verantwoordelijkheden worden gedetailleerd vastgelegd en er is een strikte scheiding tussen controle en advies. De werkdruk is enorm toegenomen.
Veel aankomende accountants dreigen het bijltje erbij neer te gooien. Dat blijkt althans uit een onderzoek van de Vereniging van Accountancystudenten (VAS) onder aspirant accountants die meteen na hun VWO voor het werk-leertraject richting RA-titel hebben gekozen. Meer dan de helft van de accountants in opleiding vindt de huidige werk- en studielast niet te combineren met het privéleven. Vijf jaar geleden kwam de VAS tot dezelfde conclusie, maar daar hebben de accountantskantoren volgens de studenten niets mee gedaan. Volgens de VAS is het vijf voor twaalf en dreigt er een leegloop. Het tij is alleen te keren door een werkdag per week extra op te offeren voor studie: drie dagen werken en twee dagen studie, in plaats van vier om één.
Werkgevers tonen zich niet erg gevoelig voor de klachten. Natuurlijk, de werkdruk is hoog, maar dat is die altijd geweest. Toen de zittende accountants hun loopbaan begonnen, werkten ze de volle vijf dagen en moesten ze hun studie in de avonden en weekeinden zien te doen. Wie in zijn toekomst wil investeren, moet er soms wat voor laten, menen de accountants. Accountancy is survival of the fittest. Wie het voortraject overleeft, heeft bewezen goed te kunnen organiseren en prioriteren. Daarbij hoort ook nee leren zeggen en soms niet schromen om vijf uur de kantoordeur achter je dicht te trekken. Een goede accountant weet wanneer ie zijn poot stijf moet houden.
MAZARS**
Voorzitter Bestuursraad: Jos van Huut
Rivium Promenade 200, 2909 LM Capelle a/d IJssel
T 010-277 1500
E Via de site
Profiel: Mazars is een internationale organisatie en gespecialiseerd in accounting, audit, tax en advisory services. Mazars Nederland komt voort uit Paardekooper & Hoffman. De basis voor het bedrijf werd in 1927 in het Rotterdamse Scheepvaartkwartier gelegd door Jan Paardekooper. Momenteel werken er in Nederland ongeveer 900 mensen voor Mazars, verspreid over 15 vestigingen. Wereldwijd staan er 8000 medewerkers in 46 landen op de loonlijst.
Kernactiviteit: Mazars onderscheidt binnen de accountancydiensten drie ‘takken van sport': audit en assurance (een dienst die erop gericht is de klant helder inzicht te geven in de samenhang tussen ondernemingsstrategie, bedrijfsprocessen en financiële verantwoording), accounting (opstellen van de jaarrekening en adviseren over adminstratieve organisatie en bedrijfsvoering) en business advisory (advisering bij complexe financiële vraagstukken, advisering rondom belangrijke investeringen en overnames, kostenbeheersing en het verbeteren van de interne organisatie).
Specialiteit: Mazars biedt naar eigen zeggen toegevoegde waarde aan de klant door efficiënte uitvoering van het standaardwerk en relatiegericht en inventief denken bij maatwerk.
Doelgroep: ondernemingen en ondernemers in het MKB-segment, grotere (internationale) bedrijven, not-for-profit organisaties en vermogende particulieren.
BDO **
Directie: Martin van Roekel
Dr. Holtroplaan 15, 5652 XR Eindhoven
T 040-269 8222 E [email protected]
Profiel: BDO behoort naar eigen zeggen tot de top-5 van accountants- en advieskantoren in Nederland. Het bedrijf heeft 30 vestigingen in Nederland en het Netwerk BDO Internationaal dat zich uitstrekt over 100 landen. De historie van BDO gaat terug tot 1935.
Kernactiviteit: BDO CampsObers accountants biedt diensten aan op het gebied van audit & assurance en accountancy & bedrijfsadvies. De audit- & assurancedienstverlening richt zich op de totale financiële verantwoording van organisaties. Het gaat hierbij om controleopdrachten, beoordelingsopdrachten en onderzoek van toekomstgerichte financiële informatie. De dienstverlening accountancy & bedrijfsadvies draait voornamelijk om het samenstellen van de jaarrekening, het inrichten van de administratie en het verzorgen van managementrapportages. Dankzij online toepassingen, zoals BDO Online Boekhouden en BDO Online Salarisadministratie, hebben onze klanten altijd en overal toegang tot actuele financiële informatie.
Specialiteit: De missie van BDO is ‘de klant de bevrijden van knellende vraagstukken, zodat die zich kan richten op het het ondernemerschap'.
Doelgroep: MKB, grotere familiebedrijven en beursgenoteerde ondernemingen.
ERNST & YOUNG **
CEO: Jan Nooitgedagt
Boompjes 258 3011 XZ Rotterdam
T 010-406 8888 E [email protected]
Profiel: Het hoofdkantoor van Ernst & Young is gevestigd in Rotterdam. In Nederland werken 4.295 mensen bij deze organisatie – waarvan accountancy, fiscaal advies, juridisch advies en transaction advisory de vier pijlers van dienstverlening zijn – verspreid over 29 vestigingen. Wereldwijd telt Ernst&Young 106.000 medewerkers, verspreid over 140 landen.
Kernactiviteit: De dienstverlening van Ernst & Young is gericht op de jaarrekeningcontrole en advisering. Het bedrijf is gespecialiseerd op diverse terreinen, waaronder EDP Audit, security management, forensische dienstverlening, milieuaccountancy en actuariële advisering. Bedrijven kunnen ook de gehele financiële administratie aan Ernst & Young uitbesteden.
Specialiteit: Ernst & Young is een internationale organisatie, wat voordelen biedt aan bedrijven die multinationaal opereren. De dienstverlening van het bedrijf is uniform: accountantscontrole en advisering vinden overal ter wereld op dezelfde wijze plaats, zodat cijfers van land tot land vergelijkbaar zijn en de aanbevelingen een eenduidig karakter hebben.
Doelgroep: Cliënten van Ernst & Young zijn multinationale ondernemingen, het grootbedrijf, het midden- en kleinbedrijf, overheid en non-profitinstellingen.
KPMG **
Voorzitter Raad van Bestuur: Ben van der Veer
Burgemeester Rijnderslaan 10 1185 MC Amstelveen
T 020-656 7890 E Via de site
Profiel: KPMG biedt diensten op het gebied van Audit, Tax en Advisory. Het bedrijf heeft in Nederland meer dan 4000 medewerkers op de loonlijst. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amstelveen.
Kernactiviteit: KPMG is leverancier van audit- en direct aan audit gerelateerde diensten en richt zich op het toetsen van financiële verantwoordingen. KPMG wil fungeren als ‘kritisch klankbord' voor de klant, waardoor helder inzicht ontstaat in de samenhang tussen strategie, bedrijfsrisico's en implicaties voor de jaarrekening. Het bedrijf maakt gebruik van een bij KPMG internationaal ingevoerde controlebenadering: Financial Statement Audit (FSA).
Specialiteit: KPMG schrijft op haar site dat bedrijven die gehouden zijn aan strenge wet- en regelgeving op het gebied van accountancy, kiezen voor de dienstverlening van KPMG vanwege haar diepgaande, specialistische kennis van verslaggevingsregels.
Doelgroep: KPMG biedt haar audit-dienstverlening voornamelijk beursgenoteerde internationale ondernemingen.
DELOITTE **
Bestuursvoorzitter: Roger Dassen
Admiraliteitskade 50, 3000 CA Rotterdam
T 010-272 1000 E Via formulier op de site
Profiel: Onder de merknaam Deloitte werken tienduizenden professionals in zelfstandige memberfirms wereldwijd samen op het gebied van accountancy, belastingadvies, financiële dienstverlening, consulting en riskmanagement. De memberfirms maken onderdeel uit van Deloitte Touche Tohmatsu.
Kernactiviteit: De accountancypraktijk van Deloitte biedt diverse diensten: accountantscontrole, bijzonder onderzoek, corporate governance services, management support, EDP audit, integriteitsadvies, interne accountantsdiensten, jaarverslaglegging en verzorgen administratie en samenstelling jaarrekening. Daarnaast beschikt Deloitte over expertise op het gebied van internationale standaarden als IFRS en US GAAP.
Specialiteit: Deloitte clustert gespecialiseerde professionals in multidisciplinair opererende branchegroepen, zodat de opdrachtgever geadviseerd wordt door een specialist met de juiste kennis en ervaring. Deloitte typeert zichzelf als een heldere, transparante en duidelijke partner in accountancy.
Doelgroep: Van MKB tot grote internationale concerns. Deloitte is actief in de volgende branches: consumentenmarkt, energie en nutsbedrijven, financiële instellingen, luchtvaart en transport, maakindustrie, publieke sector, technologie, media en telecommunicatie, vastgoed.
PRICEWATERHOUSCOOPERS **
Directie: Ruud Dekkers (voorzitter PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.)
Thomas R. Malthusstraat 5 1066 JR Amsterdam
T 020-568 6666 E Via formulier op de site
Profiel: PricewaterhouseCoopers Nederland is een zelfstandig onderdeel van een wereldwijd netwerk met 150.000 medewerkers in 150 landen. In Nederland staan er bijna 5.000 medewerkers op de loonlijst. In ons land zijn 16 PwC-kantoren te vinden. Het bedrijf levert diensten op de gebieden Assurance, Tax en Advisory.
Kernactiviteit: PwC levert dienstverlening op het gebied van controle aan organisaties die om wettelijke of statutaire redenen een controle moeten laten uitvoeren voordat zij hun jaar- of kwartaalcijfers kunnen publiceren. Daarnaast kan PwC alle specifieke wettelijke eisen aan de orde stellen. PwC houdt rekening met alle huidige en eventueel ook toekomstige regelgeving en begeleiding op het gebied van controle, verantwoording en verslaggeving. Daarnaast biedt het bedrijf diverse andere diensten op het gebied van audit & Assurance, waaronder corporate governance services en sustainability verslaglegging.
Specialiteit: PwC geeft advies om de processen die van invloed zijn op de totstandkoming van de jaarrekening te optimaliseren. Daarnaast geeft het bedrijf een analyse van de interne organisatie van de klant, advisering over de opbouw van de financiële afdeling en diensten op alle terreinen van de audit-realisatie.
Doelgroep: PwC rekent veel van 's werelds vooraanstaande multinationals, kleine en middelgrote ondernemingen, lokale overheidsinstanties en andere organisaties uit de publieke sector tot haar controleklanten.
BERK **
Bestuursvoorzitter: Michel de Graaf
Stavorenweg 6 2803 PT Gouda
T 0182-56 3200, E [email protected]
Profiel: De kernactiviteiten van Berk zijn accountancy en belastingadvies. Berk maakt deel uit van Baker Tilly International, een internationaal netwerk met 138 onafhankelijke kantoren in meer dan 100 landen. Berk heeft ongeveer 900 medewerkers in dienst en telt 18 vestigingen in Nederland en twee in België.
Kernactiviteit: Berk voert jaarrekeningcontroles uit en controleert daarnaast ook andere (financiële) verantwoordingen. De International Standards on Auditing vormen de basis voor deze werkzaamheden van Berk. De bevindingen van controlewerkzaamheden leiden tot praktische aanbevelingen op het gebied van onder meer rendement, financieringsstructuur en optimalisatie van interne processen. Berk biedt daarnaast diverse diensten op het gebied van accounting: samenstellen van financiële verantwoordingen, administratieve ondersteuning, inrichting en beoordeling van de administratieve organisatie.
Specialiteit: Berk heeft specialisten in huis op het gebied van IT Audit & Risk Management, bedrijfsjuridisch advies, loonbelasting en sociale verzekeringen, btw- en subsidieadvies en de begeleiding en advisering van internationale bedrijven en hun expats. Daarnaast houdt Berk Corporate Finance – een apart onderdeel van het bedrijf – zich bezig met dienstverlening op het gebied van aan- en verkoop, management buy-out, waardebepaling en financiering.
Doelgroep: Berk werkt voor bedrijven en organisaties in (bijna) alle branches en sectoren. Het bedrijf is sterk vertegenwoordigd in het MKB. Berk bedient daarnaast ook veel familiebedrijven.
