Uitslover
De uitslover ziet zichzelf als bijzonder en wenst dan ook zo behandeld te worden door collega’s. Kritiek? Daar is dit kantoortype niet voor in de wieg gelegd. Hij zal alles aangrijpen om zich tot het einde toe te verdedigen tegen het in zijn ogen vrijwel altijd onterechte, onvolledige en oneerlijke weerwoord van criticasters.
Als je voor een bedrijf gaat werken waar op de directeurstoel zo’n uitslover zetelt, dan kan het met je eigen positie twee kanten op. Of je wordt een van de weinige leden die tot zijn selecte gezelschap vriendjes weet toe te treden, of je kunt je opmaken voor een aantal stevige confrontaties. Deze baas wil nu eenmaal graag bewonderd worden en zal u tijdens gesprekken daarom in een ondergeschikte rol proberen te duwen. Wees voorzichtig met het al te opzichtig spuien van kritiek. Het kan u zomaar uw baan kosten.
Draaier
Dit kantoortype zou best een beetje extra zelfvertrouwen kunnen gebruiken. Misschien dat hij dan een keertje zijn deadlines gaat halen! Draalers zeggen namelijk altijd ja als u ze een tijd geeft waarop de klus moet zijn geklaard. Maar is het eenmaal zo ver, dan heeft u nog niks op het bureau liggen en is deze collega in geen velden of wegen te bekennen. Hij zit niet achter zijn pc, neemt zijn telefoon niet op en reageert niet op e-mail.
De draaier is een wat schuchtere collega die niet bepaald overtuigd is van zijn kwaliteiten. Die onzekerheid durft hij echter niet open en bloot op tafel te leggen. Daarom zegt hij ja tegen opdrachten die hem eigenlijk boven de pet gaan. Het gevolg? Dat beeld hebben we u zojuist geschetst. In de praktijk komt het er vaak op neer dat collega’s de klus dan maar moeten afmaken.
Rebel
Bijna elk middelgroot bedrijf heeft er wel eentje. Zo iemand die om de paar maanden met slaande deuren de vergadering uitloopt, collega’s uitkaffert en op donderdag in spijkerbroek komt terwijl de rest van het kantoor netjes is gekleed. Het is de rebel. Hij heeft lak aan regels en kan moeilijk omgaan met autoriteit. Als ondernemer heb je er dan ook een helse klus aan om dit kantoortype in het gareel te houden. Pas op dat hij niet je hele agenda gaat beheersen. Je hebt immers nog meer te doen dan brandjes blussen en gesprekken voeren over bedrijfsregels en eerder gemaakte afspraken.
Besef verder dat het de rebel vooral te doen is om aandacht. Zij zien het als hun enige manier om te worden opgemerkt en kunnen vaak niet de consequenties inschatten van hun onbehoorlijke gedrag. Zoals de rebel zich op kantoor opstelt, zo verloopt meestal ook zijn exit-strategie: met gedonder. Na diverse gesprekken en communicatietrainingen zien leidinggevenden geen heil meer in verdere samenwerking en ontstaat er een strijd over het ontbinden van het contract.
Clown
Je kent hem vast wel. Die werknemer die bijna elke dag wel een paar keer de aandacht voor zich opeist met een oneliner of kantoorgrap. Of die nu altijd even leuk zijn? Mhoaw, laten we zeggen dat er soms best om hem gelachen wordt, maar dat er minstens even zo vaak een wind van plaatsvervangende schaamte over de werkvloer waait. De grappen gaan namelijk regelmatig ten koste van collega’s die dat niet altijd kunnen waarderen. De clown moet zich om die reden dan ook regelmatig verantwoorden bij de HR-manager en dan opnieuw plechtig beloven dat hij zijn leven zal beteren.
Mag er dan helemaal niet meer gelachen worden op kantoor, horen we u nu denken? Uiteraard wel. Maar grappen en anekdotes van de clown hebben vaak een (te) scherp randje en dat leidt tot conflicten op de werkvloer.
Vervolger
Ze zien collega’s al snel als zwak en incapabel. Slechts voor de mensen op belangrijke posities heeft dit kantoortype respect. Anderen mogen van de zogeheten vervolger vooral vinnige opmerkingen en oneerlijke kritiek verwachten. In die situaties is hij een type dat zichzelf op een voetstuk plaatst. De vervolger trekt maar al te graag de aandacht naar zich toe en eist van collega’s dat ze hem als de belangrijkste man van het project beschouwen.
Je begrijpt: het is niet altijd even prettig werken met deze meneer of mevrouw. Collega’s die moeite hebben om zich te verweren tegen de dominante opstelling van dit type kiezen uiteindelijk meestal het hazenpad. Ze kunnen er simpelweg niet meer tegen. Al die opmerkingen onder de gordel, dat wijzende vingertje en die denigrerende toon of voice. Een manager die merkt dat collega’s zich mateloos storen aan zo’n vervolger, doet er verstandig aan om eens een stevig gesprek in zijn agenda in te plannen. Wacht je daar te lang mee, dan kan dat negatieve gevolgen hebben voor de sfeer en het groepsproces op kantoor.
Slachtoffer
Het slachtoffer is vooral een notoire zeurkous. Of het nu gaat om de hobby van een klant, de kleur van het toetsenbord of de hoogte van het eigen bureau; er mankeert altijd wel iets aan. Dit type voelt zich op kantoor weinig gewaardeerd of gerespecteerd. Slachtoffers zijn bovendien allergisch voor alle vormen van risico’s en onderzekerheden. In die gevallen hanteert hij vrijwel altijd dezelfde exit-strategie: wegwezen hier! Datzelfde geldt voor confrontaties met collega’s. Het slachtoffer voelt zich bij het minste of geringste in een hoek gedreven en komt in zo’n situatie slecht uit zijn woorden.
Probleemoplossend denken is dan ook niet een van zijn beste eigenschappen. Vaak denkt het slachtoffer dat alles wat hij doet zal leiden tot meer problemen. Al die onzekerheid leidt tot een soort permanente status van stress. Het zal je ook niet verbazen als we je vertellen dat er aan het einde van het jaar meestal meer verzuimdagen achter zijn naam staan dan we op één hand kwijt kunnen.
Pleaser
Wat is erger dan iemand die te pas en te onpas zijn ongezouten mening geeft? Iemand die nooit zijn mening geeft. Zo’n type is de pleaser. Bang als ze zijn om iemand tegen zich in het harnas te jagen, laten ze het na om eerlijk te zeggen wat ze van een persoon of situatie vinden. Oren dicht, ogen dicht. Alles om maar niet in een conflictsituatie terecht te komen dus. Op kantoor zijn dit meestal niet de populaire types.
De pleaser praat jan en allemaal naar de mond en verandert zo weer van mening als hem dat beter uitkomt. Als collega’s dit kameleontrekje eenmaal in de smiezen krijgen, wordt hij al snel lijdend voorwerp tijdens gesprekken bij de koffieautomaat. De pleaser komt het beste uit de verf wanneer hij aan het werk is voor een micromanager, iemand die precies aangeeft wat hij wil en zelden tot nooit om een mening vraagt. Gelukkig niet, zal de pleaser stilletjes denken.
Redder
Las je eerder al over het kantoortype dat het geloof in eigen kunnen een beetje heeft verloren, gelukkig zijn er altijd nog collega’s die deze slachtoffers graag de helpende hand bieden. Graag stellen we je voor aan de stripheld in pak. Oftewel, de redder. Hij heeft alle zelfhulpboeken thuis op de plank liggen en staat als eerste klaar om collega’s uit de brand te helpen. Of het nu gaat om een receptioniste die schunnige opmerkingen te verwerken krijgt, een junior die telkens maar promotie misloopt of een stagiaire die verdrinkt op de werkvloer. De redder staat onmiddellijk voor iedereen klaar.
Ideaal type, zou je misschien zeggen. Maar vergis je niet. De redder slaat zelfs een arm om je heen als je dat eigenlijk helemaal niet nodig hebt. Redden is zijn professie en om die reden zal hij het niet schuwen om iemand in de slachtofferrol te duwen. Het is zijn creatine, hij krijgt er spieren van. Slaat je die hulp echter beleefd af, kijk er dan niet vreemd van op als de redder ineens vijandige trekjes krijgt. Een wolf in schaapskleren dus, die redder.
Drama Queen
Toegeven, meestal gaat het om dames. Een drama-queen is het type dat zo nu en dan uit haar slof schiet. Zet je in die gevallen maar schrap. Huilen, met koffiekopjes gooien en iedereen van alles betichten zijn in dergelijke situaties namelijk geen uitzonderlijkheden. Ze hebben simpelweg een beetje moeite met zichzelf op een normale manier uit te drukken en gebruiken deze vorm van hysterie om hun punt te maken. Eerst denk je waarschijnlijk nog, wat gebeurt hier? Een tweede of derde keer slaat die verbazing waarschijnlijk al snel om in een lichte vorm van vermaak. Het is alsof je op de eerste rij zit van een nieuwe musicalvoorstelling van Joop van den Ende.
Drama-queens zijn doorgaans erg creatief en kunnen in die zin zeker waardevol zijn. Hun voorliefde voor roddels en persoonlijke trauma’s van anderen zorgen echter wel regelmatig voor onrust op kantoor.
Martelaar
Voor de martelaar draait het leven op kantoor vooral om waardering. Hij voelt zich als een vis in het water wanneer anderen hem complimenteren met de manier waarop hij de klus heeft aangepakt. ‘Maar dat is nog niet alles hoor, want dit heb ik ook nog even in de steigers gezet’, zal hij zich waarschijnlijk haasten om erbij te zeggen. En eerlijk is eerlijk, over zijn werk komen meestal geen klachten binnen. De martelaar is verzot op details en neemt de lijst het liefst nog een keer of tien door om te zien of niks over het hoofd is gezien. Zijn things to do lijstje mag dan ook onder geen beding tot beneden aan toe zijn afgevinkt. Hij verzint altijd wel een nieuw project om mee aan de slag te gaan.
Prima, zo’n figuur, zolang je maar geen last krijgt van schuldgevoelens uiteraard. Daarnaast balanceren deze types in de continue dangerzone van een burn-out. De martelaar, die bereid is om alles op te geven voor zijn werk, loopt zichzelf nog wel eens voorbij. Die conclusie had je waarschijnlijk zelf ook al getrokken.
Ontwijker
Mag ik daar later bij je op terugkomen? Ehm, daar moet ik nog even over nadenken. Antwoorden die met grote regelmaat uit de mond van de ontwijker komen. Dit kantoortype ziet de problemen misschien wel, maar gaat ze liever uit de weg. Onenigheid, deadlines of gezeur met klanten: ogen dicht en net doen alsof de problemen niet bestaan. De ontwijker heeft er simpelweg gewoon een hekel aan om ergens voor verantwoordelijk gehouden te worden.
Het is niet het type dat bij noodweer op het dek gaat staan en op inspirerende wijze zijn bemanning moed inpraat. Afspraken niet nakomen of de telefoon tot tien keer toe laten rinkelen terwijl het apparaat in zijn broekzak zit; allemaal zaken waar de ontwijker zich schuldig aan maakt. Over die instelling met hem praten heeft overigens weinig zin. Hij zal hoogstwaarschijnlijk in woord en gebaar laten blijken dat hij niet begrijpt waar je het over heeft.
Verdeler
Zo op het eerste oog lijkt er niets aan de hand. Het is een aardige collega die altijd bereid is om even te helpen. Regelmatig krijg je bruikbare tips die hij ‘enkel en alleen met je wil delen’. Pas op, want dit is slechts uiterlijke schijn. Terwijl je gezellig samen staat te keuvelen over koetjes en kalfjes, speelt de verdeler dubbelspel door achter u rug om met de vijand te heulen. Zonder blikken of blazen vertelt hij hem dat je erop uit bent om die persoon een loer te draaien.
Waarom? Omdat dit is wat de verdeler drijft. Hier haalt hij zijn genoegen uit. Het verspreiden van roddels en tegenstrijdige boodschappen behoren tot zijn standaard wapenarsenaal. Vaak duurt het enige tijd voordat collega’s dit spelletje in de gaten krijgen. En dan nog is het maar zeer de vraag of iemand opstaat en de verdeler een halt toeroept. Daarvoor is de werkwijze van dit kantoortype vaak net even te slinks. Immers, het is toch zo’n aardige collega?
