Zoommoe. Pre-corona zou je met glazige ogen zijn aangekeken als je je zoomvermoeidheid gedurende een gesprek zou hebben ingebracht. Ondertussen weten we beter. De dagelijkse videogesprekken via Teams, Skype en Zoom putten je uit. We missen allerlei non-verbale signalen en we vinden het moeilijk aandachtig te luisteren naar wat anderen zeggen.
Uit nieuw onderzoek van Stanford University en de Universiteit van Göteborg blijkt dat de uitputtingsslag het grootst is onder vrouwen. Het onderzoek is gebaseerd op enquêtes onder ruim 10.500 mensen over hun ervaringen met videovergaderingen.
De onderzoekers ontdekten dat 1 op de 7 vrouwen zich ‘erg’ of ‘extreem’ vermoeid voelde na Zoom-telefoontjes, vergeleken met 1 op de 20 mannen. Leeftijd speelt ook een rol. Jongere personen rapporteerden hogere niveaus van vermoeidheid in vergelijking met oudere deelnemers aan het onderzoek.
Self view kader
De grote schuldige voor het verschil tussen vrouwen en mannen is volgens de onderzoekers het ‘self view’-kader waarin gebruikers zichzelf zien tijdens een videocall. Die functie verhoogt wat psychologen beschrijven als ‘zelfgerichte aandacht’, wat volgens de onderzoekers verwijst ‘naar een verhoogd bewustzijn van hoe men overkomt of hoe men overkomt in een gesprek’.
De vrouwelijke deelnemers hadden over het algemeen ook langere vergaderingen en minder pauzes ertussen. Het verschil tussen mannen en vrouwen bleef bestaan, ook nadat de onderzoekers die factoren hadden meegewogen.
Vrouwen kijken minder graag naar zichzelf dan mannen
De grootste reden voor het verschil tussen mannen en vrouwen lag in de verschillen tussen de manier waarop mannen en vrouwen reageerden op vragen als: “Hoe hinderlijk vind je het om jezelf te zien tijdens een videoconferentie?” en “Hoe afleidend is het om jezelf te zien tijdens een videoconferentie?”
Vrouwen gaven vaker aan negatief beïnvloed te worden door zichzelf op het scherm te zien. Dat komt overeen met eerder onderzoek dat aantoont dat vrouwen meer vatbaar zijn voor ‘op zichzelf gerichte aandacht’ dan mannen.
Langdurige zelffocus kan negatieve emoties teweegbrengen
De onderzoekers ontdekten ook dat vrouwen vaker persoonlijke voornaamwoorden voor de eerste persoon gebruikten zoals ‘ik’, ‘mij’ en ‘mijn’ in de open antwoorden van de enquête, een ander signaal van zelfgerichte aandacht. Die langdurige zelffocus kan negatieve emoties teweegbrengen of, zoals de onderzoekers het omschrijven, ‘spiegelangst’ veroorzaken.
Psychologische nadelen
De Stanford-paper beschrijft nog een aantal andere psychologische nadelen van videovergaderingen:
- Je fysiek bekneld voelen, aangezien je niet kunt strekken of bewegen zoals je kunt tijdens persoonlijke interacties)
- Omgaan met hyper gaze. Als je 17 paar ogen op je gericht hebt, of je nu wel of niet praat, kan dit je zelfbewust maken
- Cognitieve overbelasting ervaren. Aangezien we extra inspanningen moeten leveren om non-verbaal te communiceren op Zoom en de gebaren van anderen te interpreteren. Dat leidt tot situaties waarin we merken dat we te veel analyseren of het lichte hoofdknikje van onze baas betekent dat ze ons idee overweegt of er eigenlijk een hekel aan heeft.
Er kleven dus wel een paar nadelen aan al dat videovergaderen, maar tegelijkertijd is het niet het niet meer weg te denken nu veel bedrijven van plan zijn over te stappen op hybride werk of soms zelfs volledig op afstand gaan.
De wetenschap dat videovergaderingen een onevenredig negatieve impact hebben op vrouwen, kan nog een reden zijn om te proberen ze te minimaliseren of in plaats van een videovergadering iets vaker de telefoon te pakken. Een andere goede optie: zet de zelfweergave in Zoom gewoon iets vaker uit.
