Geen producten in de winkelwagen.
Willem van der Leegte (42) heeft de omzet van VDL Groep sinds zijn aantreden als bestuursvoorzitter in 2016 al verdubbeld, naar 6,35 miljard euro. Maar hij blijft zich een gewoon radartje in het familiebedrijf voelen.
Vraag je hem zelf wat voor persoon hij is, dan zegt hij steevast: ‘Iemand die hoopt goed te kunnen samenwerken, want alleen kan ik niks.’ Die bescheidenheid wordt ook bevestigd door de mensen die aan dit profiel meewerken.
‘Willem is heel toegankelijk, wat ze hier normaal zouden noemen. Een gewone jongen van hier, maar dan wel een intelligente’, reageert Paul van Nunen, de algemeen directeur van Brainport Development.
Peter Wennink, voormalig ceo van ASML, noemt Van der Leegte een ‘authentieke man’. ‘Heel joviaal, hij kan blij en enthousiast zijn, maar ook verdrietig. Hij is net zoals jij en ik, en dat maakt hem zo herkenbaar’, zegt Wennink tegen MT/Sprout.
Lusten en lasten verdelen
Wennink kent Van der Leegte al ruim tien jaar en hij kan het heel goed met hem vinden. ‘Hij is pragmatisch, recht door zee. Een nuchtere jongen. Met hem kun je afspraken maken. Hij is erg gefocust op de business, op de behoeften van de klant. Het is makkelijk om met hem samen te werken.’
ASML is de belangrijkste klant van VDL Groep, maar Wennink omschrijft dat nadrukkelijk als een partnerschap. ‘Willem gelooft echt dat je het voor beide – klant en leverancier – succesvol moet maken. Om de belangrijke dingen op tafel te krijgen, heb je dus openheid en transparantie nodig, daar focust hij op.’
‘We verdelen eerlijk en open de lusten en lasten met elkaar als partners. Willem stuurt net als zijn vader ook erg op de persoonlijke relatie. Echt Brabants, niet gecompliceerd, het leven is al moeilijk genoeg.’
Meer gaan vertrouwen op zichzelf
Wennink sprak over hun goede relatie op de begrafenis van vader Wim van der Leegte, die vorig jaar overleed. Willem van der Leegte zwaaide Wennink dit jaar uit bij zijn afscheid als ceo van ASML.
Natuurlijk heeft hij de jonge ondernemer zien groeien, vertelt hij. ‘Zeker onder de vleugels van zijn vader. Hij is meer in zichzelf gaan geloven, meer gaan vertrouwen op zijn eigen inzicht en gevoel.’
‘Hij heeft veel respect voor de mensen om hem heen en daar luistert hij ook goed naar. Het is niet iemand die egocentrisch functioneert, het is een man van een team.’
Lees ook: ‘Peter Wennink zie ik wel als de nieuwe premier van Nederland’
Meteen thuis bij VDL
Daarom klikte het acht jaar geleden ook meteen met Miel Timmers. Van der Leegte is dan net ceo van VDL Groep. Timmers begint als hoofd Communicatie, Sponsoring & Public Affairs bij het bedrijf. ‘Hij laat je je gelijk thuis voelen, ik voelde me meteen opgenomen in de VDL-familie.’
‘Willem spreekt even gemakkelijk met de ceo van een grote klant als met een collega in de fabriek. Voor hem zijn ze allebei even belangrijk. Hij kan met iedereen overweg, met iedereen even fijn praten.’
Wat Timmers zo bijzonder vindt aan zijn baas is de combinatie van technische kennis, cijferkennis en een sociale kant. ‘Hij stelt zich dienstbaar op en spreekt altijd heel natuurlijk over wij. Het gaat nooit over ik.’
De kracht van het collectief
‘Hij deelt successen, spreekt altijd over het collectief en het team. Daarom werken mensen graag voor en met hem. Zijn vader zei altijd: ik moet vooral niet de slimste zijn, want dat is niet goed.’
‘Ik moet zorgen dat ik mensen om me heen verzamel die me aanvullen. En samen zijn we sterk. De kracht van het collectief heeft hij ook meegegeven aan zijn kinderen. Willem zegt dat ook en hij meent dat oprecht. Hij is daarvan doordrongen. En dat geldt ook voor zijn broer Pieter en zijn zus Jennifer.’
De kracht van het collectief past hij ook toe buiten VDL Groep, merkt Van Nunen op. Hij heeft veel lof voor de enorme inzet die hij ziet bij Van der Leegte. Voor Brainport, voor collega-bedrijven en de maatschappij. ‘Het is makkelijk om te zeggen we doen het samen, maar het is wel heel speciaal als je mensen hebt die ook echt de daad bij het woord voegen.’
Onder de indruk van daklozen
Zo belt Van der Leegte bij het verzamelen van de centen voor de shirtsponsoring van PSV bijvoorbeeld persoonlijk collega-ondernemers op. Hij overtuigt ze om ook mee te betalen. ‘En op dat shirtje staat dan vervolgens Brainport, geen VDL.’
Timmers herinnert zich nog dat zijn baas voor de maatschappelijke kant van die sponsoring samen met Peter Wennink op bezoek is gegaan bij daklozen. Vaak mensen die hun huis verloren zijn vanwege schulden. ‘Dat kan iedereen overkomen, zei hij toen we terugreden met de auto.’
‘Je kunt in je leven een verkeerde afslag nemen. En je zit zo op zwart zaad. Dat raakt hem. We weten dat allemaal wel, maar als je dan intensief met mensen in zo’n situatie spreekt, dan komt dat echt binnen.’
Duurzame oplossingen
‘Willem maakt deel uit van een bijzondere familie’, zegt Wennink. ‘Ze zijn down to earth en ook warmhartig naar de samenleving. Ze willen als familie graag bijdragen, en in die zin kun je ook altijd een beroep op ze doen.’
Brigit van Dijk-Van de Reijt, algemeen directeur van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), heeft een ‘diepe bewondering’ voor de visionair Van der Leegte, vertelt ze aan MT/Sprout.
‘Hij wil echt duurzame oplossingen in de industrie bewerkstelligen. Hij is voor de maakindustrie enorm vooruitstrevend. Het is een geweldige ondernemer die vanuit visie en strategische keuzes VDL Groep flink heeft laten groeien. Hij heeft de organisatie daar ook strakker op ingericht.’
‘Willem is geen dromer. Hij heeft een fantastisch mooie onderneming opgebouwd. Hij heeft dat niet alleen met veel zorg, maar ook met veel lef gedaan. Hij staat ergens voor. Alles is bedacht, alles is doorleefd, hij weet uitstekend waar hij het over heeft.’
Elektrisch rijden is geen hype
Van Nunen wijst erop dat Van der Leegte veel meer het accent heeft gelegd op het belang van technologie voor de toekomst van de hoogwaardige maakindustrie in Nederland. ‘Willem is daar bewust mee bezig. Als je kijkt wat VDL bijvoorbeeld doet qua energietransitie, dat zijn echt nog niet altijd kant-en-klare producten waar al een klant voor is.’
‘Research & development zijn nog een belangrijker onderdeel geworden voor VDL Groep. Willem is daar heel belangrijk in. Hij heeft andere accenten gelegd, maar wel op een evenwichtige manier.’
Het is bijvoorbeeld de jonge Van der Leegte die al in 2012 intern om 2 miljoen euro vraagt om een dieselbus om te bouwen naar elektrisch. Hij is dan net opgenomen in de directie. Enkele directieleden zijn niet overtuigd. Het is een hype, elektrisch rijden gaat nooit gebeuren.
Zijn vader gelooft er ook niet echt in, maar wil wel luisteren naar de jongere generatie. Als hij ongelijk heeft, dan kost het 2 miljoen. Maar als hij gelijk heeft, dan creëert hij een voorsprong voor de hele busdivisie. Zoonlief krijgt de centen en slaagt erin om Europees koploper te worden in het elektrisch zwaardere vervoer.
Luister ook: Het Brainport-recept: hoe Brabant een ecosysteem voor startups bouwde
Veel experimenteren
Vandaag luistert Van der Leegte zelf ook graag naar de ideeën van de nieuwe generatie. Eén keer per jaar is hij bij een sessie van Young VLD Employees. Daar mogen ze hem alles vragen, hun input en ideeën geven. Hij vindt de combinatie van ervaring en frisse nieuwe ideeën gezond voor het bedrijf.
Hij is een grote voorstander van veel experimenteren. Fail fast is daarbij het motto. Uitproberen, monitoren en snel lessen daaruit trekken. Snel innoveren houdt de boel scherp, flexibel en adaptief. De markt verandert zo snel dat een jaar stilzitten al funest kan zijn.
Eén maand heeft VDL Groep gedwongen stilgezeten. Bij een forse cyberaanval in 2021. Dan laat Van der Leegte de kracht van het familiebedrijf zien, vertelt Timmers. ‘Wij, met Willem als onze aanvoerder, schieten daarvan niet in de stress. Hij blijft rustig, rationeel.’
Nooit in de stress
Dat is Van Dijk-Van de Reijt ook opgevallen. ‘Op die hack heeft hij adequaat gereageerd. Beheerst, maar ook slim. Hij kijkt meteen vooruit, weet de juiste mensen om zich heen te verzamelen. Hij lost het probleem op en komt er eigenlijk sterker uit.’
Van Nunen heeft ook nog nooit ‘een gestreste Willem’ gezien. ‘Ik kom hem toch met enige regelmaat tegen op momenten dat VDL dagelijks in de krant staat. Ik zie dan wel een Willem die er bovenop zit en daar 24 uur per dag mee bezig is. Niet eentje die dan korzelig of kortaf of wat dan ook wordt. Dat vind ik wel knap.’
‘Dat zeggen ze ook altijd van mij’, reageert Wennink. ‘Ik ben ook altijd rustig, maar dat betekent niet dat je geen stress kan hebben, dat betekent dat je nadenkt. Dat is wat Willem ook doet. Natuurlijk is er stress, dat kan niet anders, zoiets gaat ook niet in de koude kleren zitten. Maar dan moet je leiderschap tonen, en dat doet hij.’
Nedcar doet pijn
Wat echt pijn doet, is het stopzetten van de productie van Mini’s bij VDL Nedcar in Born. Daarbij zijn 4.000 banen verloren gegaan. Dat heeft hem geraakt, weet Van Nunen. ‘Willem heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor VDL Groep, voor alle medewerkers die daarbij horen en de familieleden daarachter.’
‘Zijn vader was echt gedreven door brede werkgelegenheid, voor grote groepen mensen. Dat geldt ook voor Willem, daar is hij echt van doordrenkt. Maar Willem kan ook door de conjunctuurgolven heen kijken. Hij werkt aan een oplossing, daar put hij ook vertrouwen uit.’
Timmers: ‘Bij een familiebedrijf denken we aan de continuïteit, aan de lange termijn. Als er een keer een slecht kwartaal of een slecht jaar tussen zit, dan raken we niet van de leg en maken er gewoon het beste van. Het gaat erom het bedrijf duurzaam door te geven aan de volgende generatie.’
Vaderfiguur voor allemaal
Zijn grootste verlies is echter het overlijden van zijn vader, vorig jaar in november. ‘Wim gaat hier elke dag over de tong’, weet Timmers. ‘Hij is een groot voorbeeld, een groot inspirator voor hem én voor ons. Dat hebben we ook besproken: het is jouw vader én een vaderfiguur voor ons allemaal. We missen hem elke dag.’
Lees ook: 8 mantra’s van Wim van der Leegte, een held van het Nederlandse bedrijfsleven
Van Dijk-Van de Reijt vindt dat hij ‘goed omgaat’ met dat verlies. ‘Hij verschuilt zich niet achter zijn emoties, en dat vind ik een kracht.’
Hij stelt zich wel vaker kwetsbaar op, voegt Timmers daaraan toe. Zoete koekjes bakken is niet nodig, het mag best schuren. ‘Willem vindt het belangrijk dat je rechtstreeks van A naar B gaat. En niet eromheen draait, meteen zeggen waar het op staat. ‘
Hekel aan vergaderen
Als hij om zijn mening wordt gevraagd, dan moet hij die ‘niet onder stoelen of banken’ steken. ‘Willem hoort die graag, ook als het niet zijn eigen mening is.’ Aan vergaderen om te vergaderen heeft hij een hekel, vertelt Van Dijk-Van de Reijt. ‘Hij wil bereikbaar blijven. Kort overleggen en dan weer door.’
Datzelfde geldt voor het nemen van besluiten, vult Timmers aan. ‘Niet uitstellen of talmen met beslissingen, daar houdt hij niet van. En als het niet het juiste besluit blijkt te zijn, dan sturen we wel bij. Je moet snel en wendbaar handelen.’
Bestaat er tot slot nog iets anders dan werk voor Van der Leegte? Hij geniet echt van zijn gezin, zijn vrouw en kinderen, weet Timmers. Hij kan goed ontspannen, houdt van een feestje, is fan van PSV, fietst graag en gaat ook samen met de hele familie op vakantie. ‘Hij heeft heel veel humor. Hij kan avonden achter elkaar grappen vertellen. En zijn broer kan dat ook. Het arsenaal raakt nooit op.’
Racen met Max Verstappen
Peter Wennink herinnert zich nog hoe hij samen met Van der Leegte een dagje heeft doorgebracht op het Formule 1-circuit in het Duitse Hockenheim.
‘We hebben daar wat auto’s getest en daarbij kwamen we allebei tot de conclusie dat we andere dingen beter kunnen. Vooral omdat we aan het einde van de dag twee rondjes mochten meerijden met Max Verstappen.’
‘Max heeft in dezelfde auto’s gereden als wij. Hij heeft ons laten zien hoe het echt moest. Racen kunnen we dus niet, maar het was wel enorm gezellig.’
Lees ook over het dilemma van Willem van der Leegte: ‘We kunnen soldaten niet met houten geweren naar het front sturen’
