Eind vorig jaar is er een coalitie-akkoord gesloten over de verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar. Volgens het akkoord gaat deze leeftijd in 2020 naar 66 jaar en in 2025 naar 67 jaar. Mensen die vroeg begonnen zijn met werken, worden ontzien. Het is een resultaat van maandenlang politiek touwtrekken en onderhandelen. Maar welk probleem lossen we met het verhogen van de AOW-leeftijd eigenlijk op?
De verhoging van de AOW-leeftijd moet voor de schatkist 4 miljard gaan opbrengen. Een neveneffect zou moeten zijn dat mensen langer doorwerken. De vraag is of dat wel gaat gebeuren.
Want, misschien wil de babyboomgeneratie zelf wel helemaal niet doorwerken. Of sterker, zeggen generaties onder hen (de huidige 20-ers, 30-ers en jonge 40-ers) dat het misschien wel goed is dat die generatie stopt met werken. Vanwege internet, innovaties en het gemak waarmee kennis kan worden ontsloten raakt de kennis van de huidige 50-er en 60-er steeds verder achterop. Het verhogen van de AOW-leeftijd maakt dat probleem alleen maar manifester.
De huidige babyboomer is vaak niet meegegaan met innovaties in zijn vakgebied. Hij moet dan langer blijven werken met kennis die niet meer relevant is voor zijn organisatie. Daarnaast houdt hij graag veranderingen tegen, laat staan dat hij veranderingen op gang zal brengen. Het wordt dan steeds aantrekkelijker voor een werkgever om afscheid te nemen van een oudere werknemer. Voor de babyboomer bood het behoud van het verworvene houvast. Voor de jongere generaties, en dat geldt zeker voor de jongste generaties, is de enige zekerheid dat altijd alles verandert. Dat is nogal een ommekeer. Zo hebben de jongste generaties straks geen behoefte aan een (schijnzekere) vaste arbeidsovereenkomst. Ze zijn op zoek naar steeds flexibelere vormen van arbeid en verbinding. Het kan best zijn dat ze ook geen behoefte meer hebben aan de collectieve AOW.
Het verhogen van de AOW-leeftijd lost dus geen enkel probleem op. De huidige leiders vanuit de babyboomgeneratie hebben hun kansen gehad. Het wordt echt tijd om ruimte te maken voor jongere generaties die ongevoelig zijn voor het verworvene. We kunnen daarom ook beter de AOW-leeftijd verlagen of er beter helemaal mee stoppen, zodat iedereen die niet meer wil, kan of mag werken lekker iets anders kan gaan doen. Bij kennis en expertise die we de komende jaren tekort komen maken we wereldwijd bewuste keuzes voor zelf doen, uitbesteden of samenwerken. Een paar miljard bovenop de continu stijgende overheidsuitgaven maakt trouwens ook niet veel uit. Juist het verlagen van de AOW-leeftijd of het afschaffen van AOW zal een duurzame verandering teweeg brengen.
Han Hendriks is oprichter van We Beat The Mountain en managing partner van Kirkman Company. Ook is hij verbonden als onderzoeker aan Nyenrode Business Universiteit. Ook is Han columnist en lid van de redactieraad van Banking Review. Deze column zal ook daarin verschijnen.
