Soft skills van leiderschap
In de meeste managementopleidingen draait het volledig om het behalen van resultaten, en wordt vergeten aandacht te besteden aan de zogenaamde soft skills van leiderschap, zeggen Rasmus Hougaard en Jacqueline Carter in een artikel in de Harvard Business Review.
In het artikel halen zij Vincent Siciliano aan, die was binnengehaald om bij de Amerikaanse New Resource Bank het roer om te gooien. De transformatie slaagde, maar binnen de bank heerste veel onvrede over het management. Dit tot grote verbazing van Siciliano, aangezien hij zeer tevreden was over zijn strategische keuzes en resultaten.
Hij besloot het probleem te negeren. Maar een jaar later was de tevredenheid van de medewerkers nog verder gedaald, bovendien werd hij als een van de belangrijkste oorzaken van de ontevredenheid aangewezen.
Hij was boos, verontwaardigd en verbaasd: Hoe konden ze al deze dingen over mij zeggen? Hadden ze dan niet door hoe ver ze onder mijn leiderschap gekomen waren?
Als leider in de spiegel kijken
Na een tijdje besloot hij bij zichzelf te rade te gaan en kwam tot de conclusie dat hij leiding gaf volgens het boekje en hij over de gevoelens van anderen heenstapte die misschien nog niet klaar waren voor zijn strategie of die de redenen van alle veranderingen niet begrepen.
‘Ik leidde vanuit mijn hoofd, niet vanuit mijn hart’. Siciliano realiseerde zich dat hij ondanks alle vaardigheden die hij had geleerd op managementtrainingen, niemand hem ooit had geleerd om eens goed in de spiegel te kijken en zich af te vragen wie hij was, wat hij belangrijk vond en wat het voor hem betekende om een leider te zijn.
Sinds hij dat wel deed, is de medewerkerstevredenheid en de cultuur binnen de bank flink gestegen.
Zelfbewustzijn is geen standaard onderdeel
Siciliano’s ervaring staat niet op zich. Zelfbewustzijn is geen standaard onderdeel van het curriculum op de meeste managementopleidingen. Het merendeel van de MBA-opleidingen focust op strategie en spreadsheets. Iets waar Siciliano goed in was, maar in zijn fixatie hierop vergat hij te kijken naar wat er binnen zijn organisatie gebeurde.
Ongeveer 40 procent van de CEO’s heeft een MBA-opleiding. Uit verschillende studies blijkt dat leiders die teveel leunen op de manier van denken die in MBA’s wordt aangeleerd niet altijd voldoende is om op lange termijn goede financiële en culturele resultaten te boeken en dat het vaak ronduit slecht is voor de productiviteit binnen een organisatie.
Zelfbewustzijn en inlevingsvermogen
In een van deze studies vergeleken de onderzoekers de prestaties van 440 CEO’s die op de covers van tijdschriften als Business Week, Fortune en Forbes hadden gestaan. De CEO’s werden onderverdeeld in twee groepen, CEO’s met en CEO’s zonder MBA. Vervolgens werden de prestaties van deze CEO’s gedurende 7 jaar gemonitord. En wat bleek?
De leiders met MBA presteerden significant slechter dan de CEO’s zonder. Een andere studie, gepubliceerd in het Journal of Business Ethics bestudeerde de resultaten van 5.000 CEO’s en kwam tot een vergelijkbare conclusie.
Hougaard en Carter willen hiermee niet zeggen niet dat je van een MBA-opleiding een slechte leider wordt, maar wel dat een te nauwe focus op resultaten en spreadsheets ten koste van andere vaardigheden als zelfbewustzijn en inlevingsvermogen in anderen en cultuur een disbalans oplevert.
Managen op basis van theorieën
Dit is duidelijk het geval van Siciliano. De getallen klopten, de strategie was helder. Maar mensen wilden niet met hem werken en werden dus steeds ongelukkiger. Hij managede op basis van de leidende business theorieën, maar hij leidde niet vanuit zijn persoonlijkheid.
Omdat hij geen zelfbewustzijn had, kwam hij op mensen over als niet authentiek. Daaruit kwam dat ze hem niet als leider wilden volgen. Gelukkig kon Siciliano zijn gedrag op tijd bijsturen, omdat hij zich openstelde voor kritiek.
Hoe hoger in de organisatie, hoe meer zelfbewustzijn
Bill George, hoogleraar leiderschap aan Harvard Business School en de voormalig CEO van Medtronic zegt dat zelfbewustzijn het startpunt is van leiderschap. Met zelfbewustzijn wordt de vaardigheid bedoeld dat je je bewust bent van je gedachten, emoties en waarden.
Door zelfbewustzijn kunnen we op authentieke en integere wijze door het leven gaan en daardoor zijn we beter in staat om anderen en onze organisaties te leiden.
Potential Project onderzocht meer dan 1.000 leiders bij meer dan 800 bedrijven in meer dan 100 landen en vond dat hoe hoger je komt in een organisatie, leiders over meer zelfbewustzijn beschikken. Dit kan zijn omdat mensen die zichzelf goed kennen en vanuit hun eigen kracht leiden sneller promotie maken, of omdat we, net als Siciliano, op een gegeven moment in onze carrière worden gedwongen om zelfbewuster te worden.
