Merel van Dorp, vitaliteitsmanager bij FrieslandCampina, erkent het direct: vanuit haar beroep zou ze eigenlijk moeten weten hoe je zo vitaal mogelijk blijft, óók in deze tijden. ‘Maar met het vele thuiswerken met een jong gezin, vond ik het behoorlijk pittig om zelf de balans te houden.’
Van Dorp heeft een beroep dat vooral bij grote bedrijven aan terrein wint. Deze manager houdt zich bezig met het stimuleren van medewerkers op het gebied van gezondheid, bewegen, voeding en slapen, maar denkt bijvoorbeeld ook mee over je mentale gesteldheid. Dat vanuit het gedachtegoed dat een gezonde medewerker zijn werk beter kan doen en minder verzuimt.
Kenmerkend voor vitaliteitsbeleid is dat het met de zachte hand gaat. ‘We houden medewerkers een spiegel voor en staan klaar met handvatten als ze iets aan hun vitaliteit willen doen’, zegt Barthomee Spelt, verzuim- en vitaliteitsmanager bij de ANWB. Dat maakte het de afgelopen maanden een behoorlijke uitdaging. ‘Als iemand verzuimt, dan kan je als werkgever veel actiever helpen. Bij vitaliteit bepaalt de werknemer.’
Middelen op kantoor
Op kantoor zijn daar voldoende middelen voor, zegt Alexander Stolze, Lead Health & Wellbeing bij ING. ‘Je richt alles in om mensen zoveel mogelijk te verleiden tot gezonde keuzes. Zoals een verantwoorde lunch, gratis fruit en hen stimuleren om de trap te nemen. Ze kunnen makkelijk vanuit kantoor meedoen aan een bootcamp en iedereen heeft een sta-zit bureau. Maar nu mensen thuis zitten, heb je die faciliteiten niet meer.’
En dus worden er andere middelen uit de kast gehaald om medewerkers op afstand gezond te houden. Preventietrainingen en workshops digitaliseren, intranetten volschrijven met tips, ergonomisch kantoormeubilair verplaatsen naar medewerkers en fysiotherapeuten die via een videoverbinding helpen om alles goed in te richten.
Ook medewerkers organiseren veel manieren om aan hun vitaliteit te werken. Bij FrieslandCampina werden video-kookwedstrijden gehouden onder collega’s, collega’s van ASML werden aan elkaar gekoppeld als buddy’s en belden regelmatig om even hun ei kwijt te kunnen. Bij Philips werden er ’s ochtends wereldwijde mindfulness-momenten georganiseerd. ‘In een video-omgeving, waarbij je zelf mocht kiezen of je je camera aan wilde zetten’, zegt Health & Wellbeing manager Sandra Klijn. In zes sessies schoven zo’n 2000 medewerkers aan voor een kwartier mindfulness.
Achmea bracht het onderwerp ook fysiek onder de aandacht. Een week geleden kregen 14.000 medewerkers van de verzekeraar een Gezond Thuiswerkpakket toegestuurd. Daarin een fitnesselastiek om oefeningen te doen, tips over gezonde snacks en een boekje met wandelroutes op basis van hun woonplaats. ‘Door iets tastbaars te geven, hopen we mensen te stimuleren om eraan te beginnen’, zegt Simone Wensink, verantwoordelijk voor vitaliteit binnen het bedrijf.
Ook zat er in het pakket een vouwblaadje in de vorm van een happertje, waarop verschillende thema’s staan. Kijk je onder eenzaamheid, dan zie je daar het nummer van de psychologische hulplijn die het bedrijf oprichtte met psychologen. Heb je moeite om je jonge gezin met je werk te combineren? Dan wordt er een webinar over dat onderwerp aangeraden.
Mentale steun
Want naast alle aanmoedigingen om fysiek in beweging te blijven, worstelen veel medewerkers ook met het mentale aspect. ‘Aan het begin van het thuiswerken zagen we dat mensen vooral zochten naar tips om de week door te komen’, zegt Klijn. De psychologen die het bedrijf beschikbaar stelde voor medewerkers, werden in een maand 150 keer ingeschakeld. ‘Mensen waren op zoek naar een luisterend oor.’
Ook bij ASML en de Gemeente Den Haag werden telefoonlijnen opgetuigd om een luisterend oor te bieden. Bij laatstgenoemde was die specifiek bedoeld voor leidinggevenden, vertelt vitaliteitsmanager Gert-Jan Aleman. ‘Zij konden bijvoorbeeld vragen hoe ze moesten omgaan met medewerkers met meer stress, zorgen of familieleden die ziek waren.’ Op het hoogtepunt werd er zo’n 35 keer per dag gebeld.
De afgelopen maanden organiseerde de gemeente voor haar 8500 medewerkers onder andere digitale workshops over timemanagement en de scheiding tussen werk en privé, maar ook over eenzaamheid en rouwverwerking. ‘Je kan je afvragen of je daar als werkgever iets mee moet, maar als het je medewerkers beïnvloedt, denk ik dat je erover moet praten’, zegt Aleman.
Veranderende rol van vitaliteit
Wanneer werknemers na de zomer langzaam weer naar kantoor zullen komen, zal ook de rol van de vitaliteitsmanager veranderen. Bij Philips inventariseren managers welke medewerkers als eerst weer langzaam terug mogen keren. ‘Dat kan zijn omdat je thuis geen goede werkplek hebt, maar ook bijvoorbeeld om persoonlijke redenen.’ Klijn noemt als voorbeeld expats zonder grote sociale kring in Nederland. ‘Dat weegt voor ons net zo zwaar als fysieke redenen.’
De laatste weken meldden zich bij Philips meer medewerkers met nekklachten. ‘Waarschijnlijk door een verkeerde houding. Dat is voor ons een les: daar moeten we meer informatie over geven.’ Bij Achmea gold de regel al dat mensen niet mochten thuiswerken als hun werkplek niet ergonomisch ingericht is. ‘Daar zullen andere voorwaarden bijkomen, bijvoorbeeld over de werk-privébalans. Kan je je goed concentreren thuis? Hoe richt je je werkdag in? Hoe zorg je dat je niet eindeloos doorwerkt? Dat wordt net zo belangrijk als een ergonomische werkplek’, aldus Wensink.
Van Dorp van FrieslandCampina ziet een belangrijke rol weggelegd voor het bieden van mentale ondersteuning de komende tijd. ‘Eerst stonden mensen veel in de regelstand, nu is er tijd voor reflectie.’ Ze denkt wel dat mensen meer openstaan voor het thema door deze huidige crisis. ‘Het belang van gezond zijn is denk ik heel duidelijk geworden, zowel op de werkvloer als in de maatschappij.’
