Lig je ’s nachts wakker van je werk? Werk je harder en meer dan je collega’s? Is werk nooit echt af omdat je het nog eens wilt checken en dubbelchecken? Dan ben je een perfectionist. En dat is jammer, want perfectionisme staat haaks op efficiëntie en goed leiderschap.
Wie zich dreigt te verliezen in details raakt het overzicht kwijt, terwijl net die helicopter view voor leidinggevenden zo belangrijk is. Perfectionisten hebben het ook moeilijk om beslissingen te nemen, terwijl dat van een baas natuurlijk verwacht wordt.
Burn-out en perfectionisten
Het is goed mogelijk dat je zelf niet beseft dat je aan perfectionisme lijdt, maar je collega’s en medewerkers er wel degelijk last van hebben. ‘Het is heel typerend dat perfectionisten enkel details zien en focussen op het negatieve’, licht perfectionismecoach Marcel Hendrickx toe. ‘Ik herinner me dat ik ooit een groot rapport moest opstellen en toen dat eindelijk klaar was, kreeg ik een telefoontje van mijn baas: de formule op pagina 16 klopt niet. Voor hem maakte die ene fout het hele rapport waardeloos.’ Dat is niet het soort leiderschap dat mensen vooruit helpt, inspireert en tot betere teamprestaties leidt.
‘Jezelf te veel druk opleggen, harder werken dan je collega’s omdat enkel perfectie goed genoeg is, geen nee kunnen zeggen omdat je een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt, en blijven doorgaan, ook al zegt je lichaam dat je gas moet terugnemen, dat zijn allemaal symptomen die elke perfectionist herkent. Perfectionisme is dan ook de rode loper naar een burn-out’, aldus Hendrickx.
Help, een perfectionist in mijn team
‘Perfectionisten zijn te veel bezig met het beeld dat anderen van hen hebben. Ze zijn erg onzeker, maar weten dat heel goed te verbergen, omdat ze dikwijls de hardste werkers van het team zijn. Het zijn de medewerkers op wie je altijd kunt rekenen. Ze doen er dan ook alles aan dat anderen hen goed vinden en willen niet zozeer de dingen perfect doen, maar zelf perfect zijn.’
Dat werkt uiteraard belemmerend. Perfectionisten doen het goed op werk, maar hebben veel meer tijd nodig om iets af te leveren, omdat in hun ogen nooit iets volledig af is. ‘Wanneer je merkt dat je met een perfectionist in je team zit, kun je die geruststellen door te zeggen dat niemand perfectie verwacht en we daar ook de tijd en de middelen niet voor hebben. We kunnen ons geen perfectie permitteren, 80 procent is meer dan goed genoeg’, adviseert Hendrickx. ‘Het is helaas een patroon dat gestuurd wordt vanuit het onbewuste en is dus moeilijk op te lossen.’
‘Als leidinggevende kun je een voorbeeldrol op je nemen door binnen de werkuren zo goed als alles gedaan te krijgen en op een aanvaardbaar tijdstip naar huis te gaan. Een open gesprek met de perfectionist kan wonderen doen. Zeg hem dat die Excel er niet perfect uit hoeft te zien en dat het je enkel om de cijfers gaat. Zeg dat je niet verwacht dat hij je ’s avonds en in het weekend mailt en stel bijvoorbeeld voor dat hij zijn laptop in het weekend op kantoor laat.’
